BİRİNCİ BÖLÜM KORUMA VE KURTARMA MASRAFLARINA İLİŞKİN YASAL DÜZENLEME, HUKUKİ NİTELİĞİ VE UYGULAMA ALANI 1. YASAL DÜZENLEME VE YABANCI HUKUKLARDAKİ HUKUKİ DURUM .....3 I. TTK 1448 DÜZENLEMESİ VE 6762 SAYILI ETTK'DAKİ HUKUKİ DURUM ...3 II. YABANCI HUKUKLARDAKİ DURUM 5 A. ALMAN HUKUKUNDAKİ DURUM ....5 B. İSVİÇRE HUKUKUNDAKİ DURUM ....7 C. AVUSTURYA HUKUKUNDAKİ DURUM 8 D. AVRUPA SİGORTA SÖZLEŞMESİ HUKUKU İLKELERİNDEKİ DURUM .....8 2. DÜZENLEMENİN AMACI .9 3. MASRAF KAVRAMI VE TAZMİNİ TALEBİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ .....11 I. MASRAF KAVRAMI11 II. MASRAF TALEBİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ .12 III. MASRAFIN SİGORTA ZARARI SINIFLANDIRILMASINDAKİ YERİ ...14 4. MASRAF TAZMİNİNE İLİŞKİN KURALIN UYGULAMA ALANI ....15 I. SİGORTA TÜRLERİ BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI ...15 A. TEMEL ESAS: TÜM ZARAR SİGORTALARINA UYGULANMASI15 B. ÖZELLİK ARZ EDEN SİGORTA TİPLERİ ....18 1. Reasürans Bakımından ..18 2. Deniz Sigortaları Bakımından. 20 II. KİŞİ BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI ....21 A. TALEP HAKKINA SAHİP OLANLAR BAKIMINDAN ...21 1. Sigorta Ettiren 21 2. Başkası Hesabına Sigorta .... 23 3. Talep Yetkisine Sahip Olanlar Açısından Özel Durumlar.. 24 a. Sigorta Konusu Menfaatin Devri .... 24 b. Teslime Bağlı Rehin Alacaklısının Durumu .. 26 c. Sorumluluk Sigortasında Zarar Görenin Durumu ... 26 d. Sigorta Ettirenin Temsilcilerinin Durumu .....27 e. Diğer Üçüncü Kişilerin Durumu .... 28 f. Masrafların Bizzat Sigortacı Tarafından Yapılması .. 30 B. MASRAFTAN SORUMLU OLANLAR .....31 III. ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI .35 İKİNCİ BÖLÜM KORUMA VE KURTARMA MASRAFLARININ TAZMİNİNİN ŞARTLARI, TUTARI VE MASRAF TAZMİNİ BAKIMINDAN ÖZELLİK ARZEDEN DURUMLAR 5. MASRAF TAZMİNİ TALEBİNİN ŞARTLARI ....37 I. GEÇERLİ SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN BULUNMASI .....37 II. YAPILAN MASRAFLARIN TTK 1448/1'DE BELİRTİLEN GÖREVLERİN İCRASINA İLİŞKİN OLMASI .....39 III. MASRAFIN MAKUL OLMASI ...43 A. Makul Kavramı .....43 B. Masrafların Objektif Açıdan Makul (Gerekli) Olması 44 C. Objektiflik Koşulu Bakımından Özel Önem Arzeden Durumlar .. 48 1. Sigorta Ettirenin Hataya Düşmesi ..... 48 2. Sigortacının Talimatlarının Etkisi ..... 50 3. Sigorta Ettirenin Görevini Aşar Şekilde Kurtarma Faaliyetinde Bulunması .53 IV. KURTARMA FAALİYETİNİN BAŞARISININ ŞART OLMAMASI .. 54 6. MASRAFLARIN KONUSU .....55 I. HARCANAN PARA 56 II. EŞYALAR ...58 III. ÜÇÜNCÜ KİŞİLERLE YAPILAN SÖZLEŞMELERDEN KAYNAKLANAN SORUMLULUK ...61 IV. ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI YASAL SORUMLULUK ALTINA GİRİLMESİ .... 63 V. MASRAF KONUSUNA İLİŞKİN ÖZEL DURUMLAR .65 A. BEDENİ ZARARLAR ...65 B. TALEP HAKKI SAHİBİNİN BİZZAT SARFETTİĞİ EMEK67 C. SİGORTA KONUSU EŞYANIN BULUNMASI KARŞILIĞINDA ÖDÜL VERİLMESİ.. 68 D. ÜRÜN SORUMLULUK SİGORTASINDA ÜRÜNÜN GERİ ÇAĞRILMASI .70 E. ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN SİGORTA ETTİRENİN MALVARLIĞI ÜZERİNDE YAPTIĞI HARCAMALAR 72 F. KURTARMA FAALİYETİNİN KAZANÇ KAYBINA NEDEN OLMASI .73 G. MANEVİ TAZMİNAT SORUNU.....74 H. KURTARILAN MALVARLIĞI ÜZERİNDE HAPİS VE REHİN HAKKI TESİSİ ..75 7. TALEP EDİLEBİLECEK MASRAF TUTARI VE BU TUTARA ETKİ EDEBİLECEK ÖZEL HALLER ..75 I. MASRAF TUTARI ...75 A. MEVCUT HUKUK AÇISINDAN .....75 B. OLMASI GEREKEN HUKUK AÇISINDAN 77 II. TALEP EDİLEBİLECEK MASRAF TUTARINA ETKİ EDEN ÖZEL DURUMLAR .....78 A. RİZİKOYA KASTEN VEYA İHMALLE SEBEBİYET VERİLMESİ ..78 B. SİGORTA ETTİRENİN KANUN VE SÖZLEŞMESEL GÖREVLERİNİ İHLAL ETMESİ .81 C. EKSİK SİGORTANIN ETKİSİ .... 83 D. MUAFİYET KAYITLARININ ETKİSİ 89 E. YAPILAN MASRAFIN HEM SİGORTA KORUMASINDA HEM SİGORTA KORUMASI ALTINDA OLMAYAN EŞYAYA İLİŞKİN OLMASI ..... 92 1. Sorunun Ortaya Konulması ..... 92 2. Koruma ve Kurtarma Faaliyeti İçin Yapılan Harcamaların Bölünebilir Olması 93 3. Koruma ve Kurtarma Faaliyeti İçin Yapılan Harcamanın Bölünemez Nitelikte Olması .. 94 F. YAPILAN HARCAMANIN SİGORTA ETTİRENİN MALVARLIĞINDA MEYDANA GETİRDİĞİ ARTIŞIN MAHSUP EDİLİP EDİLMEYECEĞİ..... 96 8. MASRAF TAZMİNİNİN İFASI VE BUNA BAĞLI SONUÇLAR 96 I. SİGORTACININ İFAYI YERİNE GETİRME ŞEKLİ .... 96 II. MASRAF TALEBİNİN MUACCELİYETİ, TEMERRÜT VE ZAMANAŞIMI 98 A. MUACCELİYET..98 B. TEMERRÜT VE BUNUN SONUÇLARI 101 C. ZAMANAŞIMI SÜRESİ . 102 III. MASRAFLARIN HALEFİYETE KONU OLMASI 103 IV. HAKSIZ ALINAN MASRAFLARIN İADESİ .... 104 9. MASRAF TALEP ETME HAKKINA İLİŞKİN KURALIN YARI EMREDİCİ NİTELİKTE OLMASI ....105 10. USUL HUKUKU BAKIMINDAN ÖNEM ARZ EDEN HUSUSLAR .....108 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SİGORTACININ AVANS ÖDEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ 11. YASAL DÜZENLEME, ÖNGÖRÜLME NEDENLERİ VE DİĞER HÜKÜMLERLE İLİŞKİSİ ....111 I. YASAL DÜZENLEME VE ÖNGÖRÜLME NEDENLERİ 111 II. AVANS ÖDENMESİNİ ÖNGÖREN DİĞER HÜKÜMLERLE İLİŞKİSİ .... 112 12. YÜKÜMLÜLÜĞÜN ŞARTLARI .113 I. SİGORTA ETTİRENİN TALEPTE BULUNMASI 113 II. MASRAF YAPILMASININ GEREKLİ OLMASI ....114 III. SİGORTACIYI MASRAF TAZMİNİNDEN KURTARAN BİR DURUMUN OLMAMASI .....116 IV. SİGORTA ETTİRENİN MALİ DURUMUNUN TALEBE ETKİLİ OLUP OLMAYACAĞI HUSUSU.116 V. RİZİKONUN GERÇEKLEŞMESİNDEN ÖNCE KORUMA VE KURTARMA FAALİYETİ İÇİN AVANS TALEP EDİLİP EDİLEMEYECEĞİ HUSUSU ....117 13. AVANSIN İFASI VE BUNA BAĞLI SONUÇLAR .....118 I. AVANSIN ŞEKLİ VE TUTARI....118 II. AVANS TALEBİNİN MUACCELİYETİ, ÖDEME TALEBİNİN YERİNE GETİRİLMEMESİ VE BUNUN HUKUKİ SONUÇLARI ..120 III. HAKSIZ ALINAN AVANSIN İADESİ 121 14. AVANS TALEBİNE İLİŞKİN KURALIN YARI EMREDİCİ OLMASI ..122 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ÖZEL SİGORTA TÜRLERİ BAKIMINDAN KORUMA VE KURTARMA MASRAFLARI 15. KARA ARAÇLARI KASKO SİGORTASI BAKIMINDAN ..123 16. HIRSIZLIK SİGORTASI BAKIMINDAN ....127 17. YANGIN SİGORTASI BAKIMINDAN ...130 18. YANGINA BAĞLI KAR KAYBI SİGORTASI BAKIMINDAN .....132 19. TARIM SİGORTALARI BAKIMINDAN .....134 I. HAYVAN HAYAT SİGORTALARI ..... 134 II. BİTKİSEL ÜRÜN SİGORTALARI 136 20. MAKİNE KIRILMASI SİGORTASI BAKIMINDAN ....137 21. KREDİ SİGORTALARI BAKIMINDAN 138 22. SORUMLULUK SİGORTALARI BAKIMINDAN ...142 I. ÖN AÇIKLAMALAR . 142 II. ÖZELLİK ARZEDEN BİR DURUM: HUKUKİ KORUMADAN DOĞAN MASRAFLAR . 143 III. SİGORTA GENEL ŞARTLARINDAKİ DURUM ... 145.