TEŞEKKÜR...................................................... ...................................................VII İÇİNDEKİLER................................................. ................................................... IX KISALTMALAR..................................................... .........................................XIII GİRİŞ........................................................ ................................................................ .1 Birinci Bölüm TAŞIYAN VE SORUMLULUĞUNA GENEL BİR BAKIŞ I. TAŞIYANIN SORUMLULUĞUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ.......3 II. NAVLUN SÖZLEŞMESİ................................................... ...........................6 A. Navlun Sözleşmesinin Hukuki Niteliği ve Türleri............................6 B. Navlun Sözleşmesinin Tarafları ve Kurulması ..................................8 III. TAŞIYANIN SORUMLULUĞUNUN HUKUKİ NİTELİĞİ.........10 A. Akdi Sorumluluk Niteliğinde Olması ................................................10 B. Kusur Sorumluluğu Niteliğinde Olması ...........................................11 IV. TAŞIYANIN SORUMLULUĞUNUN ŞARTLARI...........................11 A. Genel Olarak.......................................................... ...................................11 B. Yükün Zıya, Hasar veya Geç Teslimi Sebebiyle Bir Zararın Meydana Gelmesi......................................................... ...........................13 1. Zıya ................................................................ ......................................13 X 2. Hasar ................................................................ ...................................14 3. Geç Teslim ................................................................ .........................15 C. Zıya, Hasar veya Teslimde Gecikmenin Eşya Taşıyanın Hakimiyetindeyken Meydana Gelmiş Olması.................................16 D. Kusur........................................................... ...............................................18 V. FİİLİ TAŞIYANIN SORUMLULUĞU ................................................. 20 VI. TAŞIYANIN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN FİİLLERİNDEN KAYNAKLANAN SORUMLULUĞU.................................................. 23 A. Taşıyanın Adamlarından Kaynaklanan Sorumluluğu.................. 23 1. Gemi Adamları ................................................................ ................ 23 2. Taşıyanın Taşıma İşletmesinde Çalışan Kişiler....................... 24 3. Taşıyanın Kendisini Temsile Yetkili Kıldığı Kişiler ve Navlun Sözleşmesinin İfasında Kullandığı Diğer Kişiler...... 24 B. Taşıyanın Fiili Taşıyan ve Adamlarından Kaynaklanan Sorumluluğu.................................................... ........................................ 25 C. Taşıyanın Üçüncü Kişilerin Eylemlerinden Kaynaklanan Sorumluluğu Bakımından Kusur Unsuru.........................................27 İkinci Bölüm TAŞIYANIN SORUMLULUĞU BAKIMINDAN ÖZELLİK ARZ EDEN DURUMLAR I. TAŞIYANIN SORUMLULUKTAN KURTULDUĞU BAZI DURUMLAR ................................................................ .................................29 A. Taşıyanın Teknik Kusur ve Yangın Sebebiyle Sorumluluktan Kurtulması..................................................... ..............29 1. Genel Olarak.......................................................... ............................29 2. Teknik Kusur........................................................... ......................... 30 3. Yangın......................................................... .........................................33 4. Teknik Kusur ve Yangının İspatı ..................................................35 XI B. Taşıyanın Kusursuzluk ve Uygun İlliyet Bağı Karinelerinden Yararlanması................................................... ............ 36 II. İSPAT YÜKÜNÜN DAĞILIMI....................................................... ........ 38 A. Hak Sahibi Bakımından ................................................................ ....... 38 1. Genel Olarak.......................................................... ........................... 38 2. Navlun Sözleşmesinin Varlığının İspatı..................................... 38 3. Aktif Husumet ................................................................ ..................39 4. Pasif Husumet......................................................... ......................... 40 5. Yükün Taşıyan Tarafından Hasarsız Olarak Tesellüm Edilmiş Olduğunun İspatı........................................................ ......41 6. Yükteki Zıya, Hasar veya Gecikmenin İspatı ........................... 44 7. İspat Bakımından İnceleme ve İhbarda Bulunulması..............45 a. Genel Olarak.......................................................... .....................45 b. Zıya, Hasar ve Teslimde Gecikmenin İhbarı..................... 48 c. İhbarın Yapılmasının Gerekli Bulunduğu Durumlar.......51 d. Süresinde Bildirimde Bulunmamanın Sonuçları...............52 B. Taşıyan Bakımından İspat Yükü......................................................... 54 III. TAZMİNAT TALEBİ BAKIMINDAN HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE ................................................................ ............................................... 56 A. Genel Olarak.......................................................... .................................. 56 B. Sürenin Başlangıcı ve Hesaplanması ..................................................57 C. Sürenin Uzatılması.................................................... ..............................59 IV. TAZMİNAT MİKTARININ HESAPLANMASI...............................59 A. Genel Olarak.......................................................... ...................................59 B. Tazminatın Hesaplanmasında Eşyanın Değerinin Dikkate Alınması ................................................................ ................................... 60 XII Üçüncü Bölüm TAŞIYANIN SORUMLULUĞUNU SINIRLANDIRMA HAKKI VE BU HAKKIN KAYBI I. TAŞIYANIN SORUMLULUĞUNUN SINIRLANDIRILMASI. 63 A. Genel Olarak.......................................................... .................................. 63 B. Eşyanın Zıya veya Hasara Uğraması Halinde Sorumluluğun Sınırlandırılması ....................................................... 66 1. Koli veya Ünite Esasına Göre Sorumluluğun Sınırlandırılması.......................................... .................................... 66 2. Konteyner ve Benzeri Taşıma Gereçleri İle İlgili Düzenlemeler ................................................................ ................... 68 3. Taşıyanın Sorumluluğun Belirlenmesinde Ağırlık Kavramı 72 4. Eşyanın Cins ve Değerinin Denizde Taşıma Senedine Yazılmış Olması Halinde Sorumluluğun Üst Sınırının Belirlenmesi ................................................................ .......................74 5. Yükün Cins ve Değerinin Kasten Gerçeğe Aykırı Bildirilmesi Halinde Taşıyanın Sorumluluktan Kurtulması 77 C. Eşyanın Geç Teslim Edilmesi Halinde Taşıyanın Sorumluluğunun Üst Sınırının Belirlenmesi ...................................78 D. Sorumluluğun Sınırlandırılmasına Dair Hükmün Uygulama Alanı.......................................................... .............................79 II. TAŞIYANIN SINIRLI SORUMLULUKTAN YARARLANMA HAKKININ KAYBI ................................................. 82 A. Genel Olarak.......................................................... .................................. 82 B. Kasıt ve Pervasızca Hareket Kavramları........................................... 83 C. Taşıyanın Kendi Kusurunun Belirlenmesi....................................... 86 D. Sınırlı Sorumluluktan Yararlanma Hakkının Kaybı Bakımından İspat.......................................................... ......................... 88 SONUÇ.......................................................... .........................................................91 KAYNAKÇA ................................................................ ........................................ 97