İÇİNDEKİLER İçindekiler Önsöz 5 Tablolar, Şekiller ve Resimler Listesi 17 Kısaltmalar 19 I. Bölüm GÜMRÜK İLE İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1.1 Temel Kavramlar 21 1.1.1 Gümrük 21 1.1.2 Gümrük İdareleri 22 1.1.3 Türkiye Gümrük Bölgesi 23 1.1.4 Gümrük Statüsü 23 1.1.5 Gümrük Mevzuatı 24 1.1.6 Gümrük Yükümlülüğü 24 1.1.7 Diğer Kavramlar 26 1.2 Gümrüklerde Temsil Hakkı 28 1.2.1 Doğrudan Temsil 29 1.2.2 Dolaylı Temsil 29 1.2.3 Gümrük Müşavirleri 30 1.2.3.1 Gümrük müşaviri olma şartları 31 1.2.3.2 Gümrük Müşavirinin Yükümlülükleri 31 1.2.4 Gümrük Müşavir Yardımcıları 32 1.2.4.1 Gümrük Müşavir Yardımcısı Olma Şartları 33 1.2.5 Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri 33 1.2.5.1 Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri Olabilme Şartları 34 1.3 Basitleştirilmiş Usul 34 1.4 Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü 36 1.4.1 İhracatta Yerinde Gümrükleme 41 1.4.2 İthalatta Yerinde Gümrükleme İzni 44 1.4.3 İzinli Gönderici 46 1.4.4 İzinli Alıcı 48 1.4.5 Kısmi Teminat 52 1.4.6 Götürü Teminat 52 1.4.7 Eksik Beyan 53 1.4.8 Onaylanmış İhracatçı Yetkisi 53 2. Bölüm GTİP VE MENŞE 2.1 Gümrük Tarifesi 55 2.2 Türk Gümrük Tarife Cetveli 55 2.3 Gümrük Tarifesi İstatistik Pozisyonu (GTİP) 57 2.3.1 Bölüm 57 2.3.2 Fasıl 59 2.3.3 Pozisyon 59 2.3.4 Alt Pozisyon 60 2.3.5 AB Kodu-Milli Kod-İstatistik Kodu 61 2.4 Bağlayıcı Tarife Bilgisi 62 2.5 Menşe 63 2.5.1 Eşyanın Menşe 63 2.5.2 Tercihli Menşe 64 2.5.3 Menşenin Belirlenmesi 65 2.5.4 Menşe Tespit Yöntemleri 65 2.5.4.1 GTİP Kuralı 66 2.5.4.2 Katma Değer Kuralı 67 2.5.4.3 İki Aşamalı Dönüşüm Kuralı 69 2.5.4.4 Teknik Analiz Kuralı 69 2.5.5 Menşe Değiştirmeyen Haller 70 2.5.6 Menşe Şahadetnamesi 70 2.5.6.1 Menşe Şahadetnamesinde Bulunacak Bilgiler 71 2.5.7 Bağlayıcı Menşe Bilgisi 72 3. Bölüm GÜMRÜKLERDE KULLANILAN BELGELER 3.1 Gümrük Belgeleri 75 3.1.1 Gümrük Beyannamesi 75 3.1.2 Kıymet Bildirim Formu 80 3.1.3 ATA Karnesi (ATA Carnet) 81 3.1.4 INF Form Belgeleri 83 3.2 Ticari Belgeler 86 3.2.1 Ticari Fatura (Commercial Invoice) 86 3.2.2 Proforma Fatura (Proforma Invoice-p/i) 90 3.2.3 Navlun Faturası (Freight Invoice) 91 3.2.4 Konsolosluk Faturası (Consular Invoice) 93 3.2.5 Çeki Listesi (Weight Note) 93 3.2.6 Koli Listesi 94 3.3 Serbest Dolaşım ve Menşe İspat Belgeleri 95 3.3.1 ATR Dolaşım Belgesi (ATR Movement Certificate) 95 3.3.2 EUR.1 Dolaşım Sertifikası (EUR.1 Movement Certificate) 97 3.3.3 EUR-MED Dolaşım Sertifikası (EUR-MED Movement Certificate) 99 3.3.4 Tedarikçi Beyanı 101 3.3.5 FORM A Menşe Belgesi 102 3.3.6 Menşe Şahadetnamesi (Certificate of Origin) 104 3.4 Sigorta Belgeleri (Insurance Documents) 107 3.4.1 Sigorta Poliçesi (Insurance Policy) 107 3.5 Taşımacılık Belgeleri 108 3.5.1 Konşimento, Taşıma Belgeleri (Bill of Lading, Transport Documents) 108 3.5.1.1 Deniz Konşimentosu (Marine bill of lading, Ocean bill of lading, Bill of lading) 110 3.5.1.2 Havayolu Konşimentosu (Airwaybill) 110 3.5.1.3 Demiryolu Hamule Senedi (Railway Consignment Note) 112 3.5.1.4 Karayolu Taşıma Belgesi (Road Waybill/CMR Consignment Note) 112 3.5.1.5 Nakliyeci Makbuzu (Forwarder's Receipt) 113 3.5.2 TIR Karnesi 113 4. Bölüm GÜMRÜK İŞLEMLERİ 4.1 Türkiye Gümrük Bölgesi'ne Giriş 118 4.2 Özet Beyan 118 4.2.1 Sunum 118 4.2.2 Süre Sınırları 119 4.2.3 Muafiyet 119 4.3 Geçici Depolama 120 4.3.1 Süre Sınırı 121 4.3.2 Geçici Depolama Yerleri 121 4.3.3 Geçici Depolama Yerlerine Alınmayacak Eşya 121 4.4 Gümrük Beyanı 122 4.4.1 Beyan Türleri 122 4.4.1.1 Yazılı/Bilgisayar Veri Tekniği ile Beyan 122 4.4.1.2 Sözlü Beyan 123 4.4.1.3 Başka Tasarruf Yolu ile Beyan 124 4.5 Tescil 125 4.5.1 Beyanın Kontrolü 125 4.5.2 Belge Kontrolü 125 4.5.3 Muayene 126 4.6 Verginin Ödenmesi / Beyanın Kapatılması 127 5. Bölüm GÜMRÜK REJİMLERİNİN İŞLEYİŞ MEKANİZMALARI 5.1 Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi 130 5.1.1 Türkiye Gümrük Bölgesi 130 5.1.2 Ticaret Politikası Önlemleri 131 5.1.3 Diğer İşlemler 131 5.1.4 Verginin Ödenmesi 131 5.1.5 Serbest Dolaşıma Giriş Rejiminin İptali 132 5.1.6 Rejim Kodu 132 5.2 İhracat Rejimi 133 5.2.1 Rejimin İşleyişi 134 5.2.2 Beyan 134 5.2.3 Geçici Depolama 134 5.2.4 İhracın Kapatılması 135 5.2.5 Geri Gelen Eşya 135 5.2.6 Rejim Kodu 136 5.3 Transit Rejimi 140 5.3.1 Tarihçe 140 5.3.2 Tanım 140 5.3.3 Rejimin İşleyişi 141 5.3.4 Transit Sistemler 142 5.3.4.1 Ortak Transit Sistemi 142 5.3.4.2 Tır Sistemi 144 5.4 Gümrük Antrepo Rejimi 147 5.4.1 Tanım 147 5.4.2 Gümrük Antrepo Türleri 149 5.4.2.1 Genel Antrepolar 149 5.4.2.2 Özel Antrepolar 149 5.4.3 Süre 152 5.4.4 Rejim Kodu 153 5.4.5 Tükiye'de Gümrük Antrepo Rejimi 154 5.5 Dahilde İşleme Rejimi 155 5.5.1 Tanım 155 5.5.2 Kapsam 156 5.5.3 Süre 158 5.5.4 Dahilde İşleme Rejimi Türleri 158 5.5.4.1 Şartlı Muafiyet Sistemi (Önce İthalat) 159 5.5.4.1.1 Eşdeğer Eşya Kullanımı (Önce İhracat) 160 5.5.4.1.2 Yurt İçi Alımlar 161 5.5.4.1.3 Rejim Kodu 161 5.5.4.2 Geri Ödeme Sistem 162 5.5.4.2.1 Rejim Kodu 164 5.5.4.3 Sistemler Arasındaki Farklar 165 5.5.5 Dahilde İşleme Rejimi Aşamaları 166 5.5.5.1 Başvuru 166 5.5.5.2 İthalat 168 5.5.5.3 Teminat 168 5.5.5.4 İşleme 169 5.5.5.5 İhracat 170 5.5.5.6 DİR Kapatılması 171 5.5.5.7 Teminatın/Verginin Geri Verilmesi 172 5.5.6 Türkiye'de Dahilde İşleme Rejimi 172 5.6 Hariçte İşleme Rejimi 173 5.6.1 Tanım 173 5.6.2 Rejimin İşleyişi 174 5.6.3 Süre 177 5.6.4 Tamir Amacıyla Geçici İhracat 178 5.6.4.1 Garantili Ürünler 178 5.6.4.2 Garantisiz Ürünler 178 5.6.5 Standart Değişim Sistemi 178 5.6.6 Üçgen Trafik 179 5.6.7 Rejim Kodu 180 5.6.8 Türkiye'de Hariçte İşleme Rejimi 182 5.7 Geçici İthalat Rejimi 183 5.7.1 Tanım 183 5.7.2 Muafiyet Türleri 184 5.7.2.1 Kısmi Muafiyet 184 5.7.2.2 Tam Muafiyet 185 5.7.3 Teminat 185 5.7.4 Süre 186 5.7.5 Beyan Türleri 186 5.7.5.1 ATA karnesi 186 5.7.5.2 Yazılı Beyan 187 5.7.5.3 Sözlü Beyan 187 5.7.6 Ceza 188 5.7.7 Rejim Kodu 189 5.7.8 Türkiye'de Geçici İthalat Rejimi 190 5.8 Gümrük Kontrolü Altında İşleme Rejimi 191 5.8.1 Tanım 191 5.8.2 Süre 193 5.8.3 Rejimin işleyişi 194 5.8.3.1 Rejime Giriş 194 5.8.3.2 Teminat 194 5.8.3.3 Rejimin sonlandırılması 194 5.8.3.4 Teminat iadesi 194 5.8.4 Cezalar 195 5.8.5 Rejim Kodları 195 5.8.6 Türkiye'de G.K.A.İ.R. 195 6. Bölüm GÜMRÜK KIYMETİ VE VERGİLENDİRME 6.1 Gümrük Kıymeti 197 6.2 Gümrük Kıymetinin Tespiti 199 6.2.1 Satış Bedeli Yöntemi 199 6.2.2 Aynı Eşyanın Satış Bedeli Yöntemi 201 6.2.3 Benzer Eşyanın Satış Bedeli Yöntemi 201 6.2.4 İndirgeme Yöntemi 201 6.2.5 Hesaplanmış Kıymet Yöntemi 202 6.2.6 Son Yöntem 202 6.3 Vergilendirme 205 6.3.1 Gümrük Vergisi 205 6.3.1.2 Gümrük Vergisi Türleri 206 6.3.1.2.1 Advolarem Vergi 207 6.3.1.2.2 Spesifik Vergi 207 6.3.1.2.3 Karma Vergi 207 6.3.3 Gümrük Vergilerinden Muafiyet ve İstisna 207 6.3.4 Özel Tüketim Vergisi 210 6.3.5 Katma Değer Vergisi (KDV) 214 6.3.5.1 KDV İstisnası 215 6.3.5.2 Muaf veya Müstesna Olan Eşya 215 6.3.5.3 Sosyal ve Askeri Kapsamda KDV'den İstisna Eşya 216 6.3.6 Anti-Damping Vergisi 218 6.3.7 Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Önlemler 221 6.4.8 Gözetim ve Korunma Önlemleri 226 6.3.9 Tarife Kontenjanları 228 6.3.10 İlave Gümrük Vergileri 230 6.3.11 Telafi Edici Vergiler 231 6.3.12 Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF) 234 6.3.13 Diğer Vergi ve Fonlar 237 6.3.14 İthalat Vergisi Hesaplanması 239 7. Bölüm CEZALAR 7.1 Vergi Kaybına Neden Olan İşlemlere Uygulanacak Cezalar 245 7.2 Usulsüzlüklere İlişkin Cezalar 248 7.3 İtirazlar 250 BÖLÜM SORULARI I. BÖLÜM SORULAR 255 II. BÖLÜM SORULAR 258 III. BÖLÜM SORULARI 261 IV. BÖLÜM SORULARI 264 V. BÖLÜM SORULARI 267 VI. BÖLÜM SORULARI 270 VII. BÖLÜM SORULARI 273 EKLER EK-1: Türk Gümrük Tarife Cetveli 279 EK-2: Telafi Edici Vergi Tahsilat Cetveli 285 EK-3: KKDF Muaf Olan Eşyalar Listesi 291 Kaynakça 295 Kavram Dizini 301