İÇİNDEKİLER 7. Baskıya Önsöz iii Giriş 1 1. Bölüm Kamu Ekonomisi Disiplinine Tarihsel ve Analitik bir Perspektiften Bakış 1.1. Kamu Ekonomisi Analizinin Ardında Yatan Doktriner Görüşler: 5 1.1.1. Sosyal Sözleşmeci Gelenek 6 1.1.2. Faydacı Felsefe 9 1.1.3. Marjinalist Temeller ..1 J 1.1.4. Kamusal Seçiş Paradigması 13 l .1.5. Kurumsal İktisat 15 1.J .6. Marxist Kamu Ekonomisi Yaklaşımı 16 1.2. Kamu Ekonomisi ve Devlet. 17 1.3. Adam Smith'den Günümüze Devletin Ekonomideki Rolü 19 1.4. Devlet Türleri ..2 l 1.4.1. Minimal Devlet 21 1.4.2. Kamu Hizmetleri Devleti 22 1.4.3. Kalkınmacı Devlet 22 1.4.4. Refah Devleti 23 1.4.5. Küresel Çağın Devleti 26 1.4.6. Yeni Kalkınmacı Devlet 27 2. Bölüm Kamu Kesiminin Yapısı, Bileşimi ve Büyüklüğü 2.1. Kamu Kesiminin Yapısı ve Bileşimi 35 2.1. l. Kamu Kesimi Birimleri 36 2.1.2. Kamu Kesiminin Sınırlarının Çizilmesi 37 2.1.3. Kamu Harcamalarının Bileşimi 39 2.2. Kamu Kesiminin Büyüklüğünün Ölçülmesi 41 2.2.l. Kamu Harcamaları ve Vergiler 41 2.2.2. Kamu Açıkları ve Kaınu Borçlan 42 2.3. Dünyada ve Türkiye'de Kamu Kesiminin Büyüklüğüne İlişkin Trendler. 44 2.3.1. Kamu Kesiminin Büyüklüğüne İlişkin Bazı OECD Göstergeleri 44 2.3.2. Türkiye'de Kamu Kesiminine İlişkin Bazı Göstergeler 49 2.3.3 Türkiye'de Kümu Harcamalarına İlişkin Yeni Sınıflandırmalar 51 2.4. Teorik Temeller 53 2.4.1. Kamu Açıkları ve Kamu Borçlanmasının İktisadi Etkilerini İnceleyen Teoriler 53 2.4.2. Kamu Kesiminin Büyümesini Açıklayan Teoriler. 55 3. Bölüm Piyasa Ekonomisinin İşleyiş Modeli Ekonomide Etkinlik ve Adalet Kavramları 3.1. Piyasa Ekonomisinde Etkinlik ve Adalet Kavramları 65 3.2. Piyasa Ekonomisinin İşleyiş Modeli ve Toplumsal Refahın Ençoklaştırılması 69 3.2.1. Rekabetçi Dengenin Sağlanması. 69 3.2.2. Pareto Optimallik Kriterleri 70 3.2.3. Refah İktisadının Temel Teoremleri 73 3.3. Sosyal Refah Fonksiyonları 77 3.3.1. Faydacı (Bentham) Sosyal Refah Fonksiyonu: 78 3.3.2. Rawls'cu Sosyal Refah Fonksiyonu 79 3.3.3. Benthamcı ve Rawls'cu Sosyal Refah Fonksiyonlarının Karşılaştırılması 81 3. Bölüme EK l: Birinci Derece Koşullarının Lagrange Denklemi Kullanarak İspatlaması 85 3. Bölüme EK 2: Fayda Fonksiyonundan Talep Fonksiyonunun Elde Edilmesi 87 4. Bölüm Toplumsal Fayda ve Maliyetlerin Ölçülmesi 4.1. Tüketici Rantı Kavramı ve Kamu Ekonomisinde Kullanımı. 89 4.1.1. Marjinal Maliyet Fiyatlamasından Ayrılmanın Maliyetleri .9 l 4.1.2. Aşın Yük Kavramı 92 4.1.3. Tekelin Neden Olduğu Sosyal Maliyetler. 94 4.2. Refah Değişimlerinin Ölçülmesi 96 4.3. Ayni ve Nakdi Devlet Yardımlarının Etkinlik Açısından Değerlendirilmesi 99 4. Bölüme EK 1: Ramsey Kuralı 100 4. Bölüm EK 2: Aşırı Yük Formülünün Türetilmesi 101 5. Bölüm Piyasa Aksaklıkları ve Devletin Rolü 5.1. Piyasa ve Devlet 103 5.2. Musgrave'e Göre Piyasa Aksaklıkları Teorisi 105 5.3. Devletin Müdahale Araçları 108 5.4. Bir Kunım Olarak Piyasa ve Devletin Rolü 109 5.5. Piyasalar Neden Aksar? .. 11 l 5.6. Piyasa Aksaklıkları Teorisine Yeni Katkılar 113 5.6. l. Mükemmel Olmayan Bilgi 113 5.6.2. EksikPiyasalar 113 6. Bölüm Kamu Malları 6.1. Kamu Malları Teorisinin Gelişimi 119 6.2. Kamu Mallarının Sınıflandırılmasında Kullanılan Kriterler 120 6.3. Çeşitli Mal Türleri ve Devletin Müdahalesi 123 6.3.1. Öze!Mallar 123 6.3.2. Ortak Kamusal Mülkiyet. 125 6.3.3. Kulüp Malları 128 6.3.4. Tam Kaınusal Mallar. 130 6.4. Kamu Mallarının Faydanın Yayılma Alanına Göre Sınıflandırılması 134 6.4.1. Yerel Kamusal Mallar 134 6.4.2. Ulusal Kamusal Mallar 135 6.4.3. Küresel Kamusal Mallar 135 6.5. Kamu Malların Sunumu ve Finansmanı 142 6.6. Kamu Mallarının Etkin Üretim Düzeyi 144 6.6.1. Lindahl Modeli 144 6.6.2. Samuelson Modeli 145 6.6.3. Yeni Tercih Açıklama Mekanizması 151 6. Bölüme EK: Samuelson Modelinin Matematik Gösterimi 152 7. Bölüm Dışsallıklar 7.1. Geleneksel Piyasa Aksaklıkları Yaklaşımı İçinde Pozitif ve Negatif Dışsallıklar 157 7.2. Dışsallıkların Sınıflandırılması 158 7.2.1. Pozitif Dışsallıklar 159 7.2.2. Negatif Dışsallıklar ..16 l 7.3. Dışsallıklar ve Devletin Müdahale Araçları 163 7.4. Dışsallıklara Piyasa Çözümü: Coase Teoremi 165 8. Bölüm Doğal Tekeller, Regülasyon ve Özelleştirme 8.1. Doğal Tekeller 171 8.1.1. Doğal Tekellerde Etkin Üretim Düzeyi 172 8.1.2. Doğal Tekellerde Regülasyon 174 8.1.3. Regülasyonda Fiyat Belirleme Yöntemleri 175 8.2. Kamusal Fiyatlama 178 8.2.1. Kamusal Fiyatlama Kriterleri 179 8.2.3. Kamusal Fiyatlama Çeşitleri .. I81 8.3. Kamu Kesiminde Etkinlik ve Özelleştirme 184 8.3. L. Etkinlik ile Mülkiyet Arasındaki İlişki 184 8.3.2. Kamu Kesiminin Etkinsiz Çalıştığını İleri Süren Görüş 186 8.3.3. X-Etkinsizliği 186 8.4. Kamu Kesiminde Etkinlik ve Performans Yönetimi 187 8.4.1. Performans Değerlendirmesine İlişkin Tanımlar ve Kavramlar 188 8.4.2. Kamu Hizmetleri Sunumunun Yerelleşmesi: 190 8.5. Özelleştirme: Amaçlar ve Teknikler 19 l 8. Bölüme EK: Etkinliği Ölçme Teknikleri 196 9. Bölüm Ekonomide Gelir Dağılımı ve Gelirin Yeniden Dağılımı Politikaları 9. l. Gelir Dağılımı 201 9.1.1. Bir Refah Ölçümü Olarak Gelir 203 9.1.2. Gelir Dağılımının Tanımlanması ve Ölçülmesi 203 9.2. Yoksulluk 206 9.3. Gelir Dağılımındaki Eşitsizliğin Kaynakları 208 9.4. Devletin Gelir Dağılımına İlişkin Rolü 209 10. Bölüm Fayda-Maliyet Analizi 10. l. Fayda Maliyet Analizinin Refah İktisadı Temelleri 217 10.2. Kamu ve Özel Kesimde Proje Değerlendirme Tekniklerinin Karşılaştırılması 219 10.3. Fayda ve Maliyetlerin Tanımlanması ve Ölçülmesi 220 10.4. Proje Sıralama Yöntemleri 221 10.4.l. Net Bugünkü Değer Yöntemi 221 10.4.2. İçsel Getiri Oranı Yöntemi 224 10.5. İskonto Oranının Seçilmesi 225 10.5. l. Sosyal Zaman Tercihleri 226 10.5.2. Sermayenin Fırsat Maliyetleri 226 10.6 Gölge Fiyatlar 226 10.6.1. Mal ve Emek Piyasalarında Gölge Fiyatlar. 227 10.6.2. İnsan Hayatının Değerlendirilmesi 230 l 0.6.3. Zamanın Değerlendirilmesi 231 10.7. Kamu Yatırım Projelerinin Gelir Dağılımı Etlcilerinin Dikkate Alınması 231 10.8. Projelerin Değerlendirilmesinde Risk ve Belirsizlik 232 11. Bölüm Kamusal Seçiş Teorisi 11.1. İktisadi Sistemler ve Karar Alma Mekanizmaları. 237 11.2. Kamusal Seçiş Teorisinin Dayandığı Devlet Modeli 238 l l.3. Kamusal Seçiş Teorisinin Temel Varsayımları 239 11.4. Kamu Ekonomisinde Karar Alma Sürecinin İncelenmesi Devletin Aksaklığı. 240 11.4.1. Rasyonel Seçmenin İlgisizliği 242 l 1.4.2. Politikacı ve Bürokrat Davranışları 242 11.4.3. Oydeğiştokuşu 243 11.4.4. Rant Kollama 245 11.4.5. Mali Yanılsama 246 11.5. Oylama Kuralları 248 11.5.1. Oy Çoğunluğu Kuralı 248 11.5.2. Oylama Paradoksu 248 11.5.3. Ortanca Seçmen Hipotezi 250 11.5.4. Oyçoğunluğuna Alternatif Kurallar 251 11.6. Kamu Kesiminin Büyüklüğünü Açıklayan Kamusal Seçiş Teorisi Modelleri 253 11.6.1. Leviathan Modeli 253 11.6.2. Niskanen ModeU 254 I 1.6.3. Ortanca Seçmen Modeli 255 11 .6.4. Çıkar Gruplan 256 11.7. Devletin Merkezi ya da Federal Devlet Olmasının Kamu Kesiminin Büyüklüğü Üzerindeki Etkileri 256 11.8. Normatif Kamusal Seçiş Teorisi 257 11.8.l. Sosyal Refah Fonksiyonları ve Arrow'un İmkansızlık Teoremi 257 ı 1.8.2. Optimal Karar Alma Kuralları- Anayasa Teorisi 258 12. Bölüm Vergilemede Adalet ve Etkinlik 12.1. Vergi Sistemleri ve Ekonomi 269 12.2. Verginin Amaçlan .27 l 12.3. Vergileme Kapasitesi 272 12.4. İyi Bir Vergi Sistemi Nasıl Olmalıdır? 274 12.5. Vergilemede Adalet 274 12.5. ı. Ödeme Gücü İlkesine Göre Gelir ve Tüketim Vergilerinin Karşılaştırılması 275 12.5.2. Yatay Adalet İlkesi ve Geniş Matrah 276 12.5.3. Dikey Adalet ve Artan Oranlılık 277 12.5.4. Dilimli Tarife 278 12.5.5. Enflasyon ve Vergi Tarifeleri 279 12.6. Vergileme ve İktisadi Etkinlik 280 12.7. Vergilerin Yansıması. 283 12.7.1. Tam Rekabet Koşullarında Mallar Üzerine Konulan Vergilerin Yansıması 284 12.7.2. Üretim Faktörlerinin Vergilendirilmesinde Yansıma 288 12.7.3. Tekelci Piyasalarda Yansıma 290 13.

Bölüm Yerel Yönetimler Ekonomisi 13.1. Devlet Biçimleri ve Yerel Yönetimler 295 13.2. Teorik Çerçeve 296 13.3. Yeni Kamu Yönetimi Anlayışı ve Yerelleşme 30 l 13.4. Yerel Yönetimler ve Yolsuzluk 301 13.5. Yerelleşmenin Düzeyleri 303 13.6. Yerel Yönetimler Maliyesi 305 13.6.1. Yerel Yönetimlerin Gelirleri 305 13.6.2. Yerel Yönetim Harcamaları 307 13.7. Türkiye'de Yerelleşme 308 13.7.1. Türkiye'de Yerel Yönetim Gelirleri 309 13.7.2. Türkiye'de Yerel Yönetim Harcamaları 310 13.7.3. Yerel Yönetimler ve Kamu İşletmeciliği 311.