İÇİNDEKİLER -İkinci Baskıya Önsöz v -Tablolar xii Şekiller xv -Kısaltmalar xvii -GİRİŞ 1 -Birinci Bölüm Uluslararası Ekonomik Entegrasyon Teorisi -I. ULUSLARARASI EKONOMİK ENTEGRASYON’UN ANLAMI VE SAFHALARI 3 -1. Ekonomik Entegrasyonun Anlamı 5 -2. Ekonomik Entegrasyonun Safhaları . 7 -2.1. Serbest Ticaret Bölgesi (Free Trade Area) 9 -2.1.1. Serbest Ticaret Bölgesi’nin İktisadi Özellikleri 10 -2.1.2. Serbest Ticaret Bölgesi’nin Üye Ülkelere Sağladığı Avantajlar 11 -2.2. Gümrük Birliği (Customs Union) 11 -2.3. Ortak Pazar (Common Market) 12 - 2.4. Ekonomik Birlik (Economic Union) 13 -3. Ekonomik Entegrasyonunun Statik ve Dinamik Etkileri 16 -3.1. Ekonomik Entegrasyonunun Statik Etkileri 16 -3.1.1. Ekonomik Entegrasyonun Ticaret Yaratıcı Etkisi ve Refah 17 -3.1.2. Ekonomik Entegrasyonunun Ticaret Saptırıcı Etkisi ve Refah 18 -3.2. Ekonomik Entegrasyonunun Dinamik Etkileri 21 -II. GÜMRÜK BİRLİKLERİ TEORİSİ 21 -1. Teorinin Gelişimi 21 -2. Viner Öncesi ve Sonrası 21 -2.1. Teoriye Viner Öncesi Katkılar 21 2.2. Viner Sonrası 22 -III. GÜMRÜK BÎRLİĞİ’NİN ETKİLERİ 23 -1. Gümrük Birliği’nin Statik Etkileri 23 -1.1. Gümrük Birliği’nin Üretim Etkileri 23 -1.1.1. Olumlu Üretim Etkileri: Ticaret Yaratılması (Trade Creation) 23 -1.1.2. Olumsuz Üretim Etkileri; Ticaret Sapması (Trade Diversion) 26 -1.1.3. Üretim Açısından Rakip Ekonomiler, Tamamlayıcı Ekonomiler 28 -1.2. Gümrük Birliği’nin Tüketim Etkileri 29 -1.2.1. Olumlu Tüketim Etkileri 29 -1.2.2. Olumsuz Tüketim Etkileri 29 -2. Gümrük Birliği’nin Dinamik Etkileri 30 -2.1. Rekabet 31 -2.2. Verimlilik 31 -2.3. içsel Ekonomiler (Internal Economies) 32 -2.4. Dışsal Ekonomiler (External Economies) 32 -2.5. Yatırım 33 -İkinci Bölüm Avrupa Birliği’nin Gelişim Süreci -I. AVRUPA BİRLİĞİ’NİN TARİHSEL GELİŞİM SÜRECİ 35 -1. Avrupa Ekonomik Topluluğu’nun Kuruluşu ve Genişleme Süreci 35 -1.1. Avrupa Ekonomik Topluluğu’nun Kuruluşu 35 -1.1.1 .Avrupa Ekonomik Topluluğu’nu Kuran Roma Antlaşmasının Bölümleri (Ana Başlıklar İtibariyle) 36 $x 1.1.1.1 .Topluluğu’nun Hedef, Görev ve Faaliyetleri 36 -1.1.1.1.1 .Topluluğun Hedef ve Görevleri 36 -1.1.1.1.2. Topluluğun Faaliyetleri 37 -1.1.1.2. Avrupa Topluluklarım Kuran Antlaşmalar, Getirilen Değişiklikler ve Üye Ülkeler 37 -1.1.1.3. Roma Antlaşması’na Tek Avrupa Senedi (Single European Act) İle Getirilen Önemli Değişiklikler 38 -1.1.2. Avrupa Toplulukları 38 -1.1.2.1. Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) 38 -1.1.2.2. Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT) 39 -1.1.2.3. Avrupa Atom Eneıjisi Topluluğu (EURATOM) 39 - 1.1.3. AB’nin Organlan 40 -1.1.3.1 .AB Komisyonu 40 -1.1.3.2. AB Bakanlar Konseyi 41 -1.1.3.3 .Avrupa Parlamentosu 43 -1.2. Avrupa Birliği’nin Genişleme Süreci 45 -1.2.1. Avrupa Birliği’nin İkinci Önemli Genişleme Süreci 46 -1.2.1.1. 12-13 Aralık Kopenhag Zirvesi ve Genişleme Süreci.. 46 -2. AB Bünyesinde Sağlanan Bazı Önemli Gelişmeler 50 -2.1 .Maastricht Antlaşması İle Getirilen Yeni Düzenlemeler.... 50 -2.2. Amsterdam Antlaşması İle Getirilen Yeni Düzenlemeler., . 50 -2.3. Tek Pazar Hedefi ve Maastricht Kriterleri İ0 -2.4. Kopenhag Zirvesi ve Kararlan 52 -2.5. Amsterdam Zirvesi 76 - 3. Avrupa Para Sistemi (European Monetary System-EMS) ve Bu Alanda Sağlanan Gelişmeler 77 -3.1 .Avrupa Merkez Bankası (ECB) 78 -3.2. EUROSİSTE M 79 -3.3. Avrupa Merkez Bankaları Sistemi (ESCB) 80 - 3.3.1. ECB Yönetim Konseyi 80 -3.3.2. ECB Yürütme Kurulu 80 - 3.3.3. ECB Genel Konseyi 80 -3.4. ECB Yönetim Konseyinin Para Politikası Stratejisi ve Alman Para Politikası Kararlan 84 -3.5. Harmonize Edilmiş Tüketici Fiyat Endeksi-Harmonized Indices of Consumer Prices-HICP 87 -3.5.1. Para Politikası Araçlan 88 -1.4.1. ECB’nin Asgari Rezerv Politikası ve Rezerv Miktarına İlişkin Düzenlemeler 88 -1.4.2. ECB’nin Döviz Rezervlerine İlişkin Düzenlemeler 90 - 1.4.3. ECB’nin Döviz Kuru Politikası 91 -1.4.4. ECB’nin Döviz Piyasalanna Müdahaleleri 91 -1.4.5. Referans Döviz Kurlarının Belirlenmesine İlişkin Düzenlemeler 92 -1.4.6. ECB’nin Para ve Kur Politikasında NCBs Rolü 92 -1.4.7. Euro Banknotları ve Madeni Paralarına İlişkin Düzenlemeler 93 -1.4.8. ECB’nin Geçiş Döneminde Parasal Gelirlerin Tahsisi ile İlgili Düzenlemeler 95 - 1.4.9. Target ile İlgili Düzenlemeler 95 -3.5.1 l.NCBs’in ECB’nin Sermayesine Katılmalarına İlişkin Düzenlemeler 97 -3.5.12. Döviz Kuru Mekanizması 2 (ERM-II)’ye İlişkin Düzenlemeler 98 -3.5.13. ECB'nin Ulusal Banknotları İhraç Etme Yetkisi 98 -3.5.14. Finansal Gözetimde ESCB’nin Rolü 99 -3.5.15. NCBs Muhasebe Sistemlerinin Uyumlaştırılması 100 -3.5.16. Euro Bölgesi İstatistiklerinin Uyumlaştırılması 100 -Üçüncü Bölüm Türkiye-AB İlişkileri ve Gümrük Birliği -I. TÜRKİYE-AB İLİŞKİLERİ 103 -1 .Türkiye-AB İlişkileri’nin Tarihsel Gelişim Süreci 103 -2. Türkiye-AB İlişkilerinin Önemli Belgeleri 108 -2.1 .Ankara Anlaşması 108 -2.2. Türkiye-Avrupa Birliği Katma Protokol 109 - 2.3. Türkiye'nin Avrupa Topluluğu'na Tam Üyelik Başvurusu (14 Nisan 1987) 109 -2.4. Türkiye'nin Avrupa Topluluğu'na Katılma Başvurusu İle İlgili AT Komisyonu Görüşü (18 Aralık 1989) 110 -2.5. Mali İşbirliğine İlişkin Topluluk Bildirgesi-6 Mart 1995 118 - 2.6.0rtaklık Konseyi'nin Siyasi Diyalog ve Kurumsal İşbirliğine İlişkin Karan (30 Ekim 1995) 119 -2.7. Komisyon, Türkiye İle İlişkileri Geliştirmeyi Önerdi 120 -2.8.1/95 Sayılı Ortaklık Konseyi Karan (Gümrük Birliği Karan)....134 -2.9. Helsinki Zirvesi Kararlan 181 -2.10. Türkiye-AB Katılım Ortaklığı Belgesi 185 - 3. Avrupa Birliği'nin Genişleme Süreci ve Türkiye 206 -3.1 .Lüksemburg Zirvesi 208 -3.2. Cardiff ve Viyana Zirveleri 209 -3.3. Köln Zirvesi 210 -4. 1999 Yılı ve Sonrası Gelişmeler 211 -4.1. Deprem Yardımlan 211 -4.2. AB Komisyonunca Açıklanan İkinci İlerleme Raporu .... 212 -4.3. AB Devlet ve Hükümet Başkanları Tampere Özel Zirvesi 212 -4.4. AB üyesi ülkelerin Dışişleri Bakanlanna Verilen Yemek 212 -4.5. AB Helsinki Devlet Ve Hükümet Başkanlan Zirvesi 212 -4.6. Helsinki Zirvesi Sonrası Yaşanan Gelişmeler 213 -5. Türkiye-AB İlişkilerinin 2001 Yılı Bilançosu 213 -5.1. Katılım Ortaklığı Belgesi, Çerçeve Yönetmelik ve Ulusal Program 216 -5.2. Tarama Süreci ve Alt Komite Toplantıları 216 -5.3. 2001 Yılı İlerleme Raporu ve Strateji Belgesi 217 -5.4. AB’nin Geleceğine İlişkin Konvansiyon 219 -6. 12-13 Aralık Kopenhag Zirvesi ve Türkiye 221 -7. Türkiye’ye Yönelik Katılım Stratejisinin Güçlendirilmesine Yönelik Hazırlanan Komisyon Tebliği 222 -7.1. Türkiye: Katılım Ortaklığı Belgesi 2003 230 -8. 16-17 Aralık 2004 Brüksel Zirvesi 254 -9. Türkiye-AB Mali İşbirliği 259 -9.1. AB’nin Türkiye’ye Yönelik Hibe ve Kredileri 259 -9.1.1 .Gümrük Birliği öncesi dönem (1964-1995) 259 -9.1.2. Gümrük Birliği döneminde (1996-1999) 259 -9.1.3. Adaylık döneminde (2000 ve Sonrası) 260 -9.1.4. AB’nin Deprem Yardımları 262 -II. TÜRKİYE-AB GÜMRÜK BİRLİĞİ 265 -1 .Roma Anlaşması ve Gümrük Birliği 265 -2. Uygulamadaki Durum 265 -3. Gümrü Birliği Açısından Tarafların Yükümlülükleri 266 -3.1. Topluluk Açısından 267 -3.1.1. Gümrük İndirimleri 267 -3.1.2. Miktar Sınırlamalarının Kaldırılması 267 -3.2. Türkiye Açısından 268 -3.2.1 .Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Mali Yüklerin Kaldırılması 269 -3.2.2. Topluluk Ortak Gümrük Tarifesine Uyum 272 -3.2.3. Miktar Sınırlamalarının Kaldırılması 274 -EKLER -Ek 1 275 Ek 2 2