Birinci Bölüm HUKUKİ SORUMLULUK KAVRAMI VE TÜRK HUKUKUNDAKİ DÜZENLEME I. GENEL AÇIKLAMALAR 25 A. Genel Olarak Sorumluluk Kavramı 25 B. Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu Kavramı 26 C. Hukuki Sorumluluk Kavramına Hâkim Olan İlkeler 27 II. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN SORUMLULUĞUNUN HUKUKİ NİTELİĞİ 28 A. Giriş 28 B. Yönetim Kurulu Üyelerinin Şirkete Karşı Sorumluluğunun Hukuki Niteliği 29 1. Vekâlet Sözleşmesi Olduğu Görüşü 30 2. Hizmet Sözleşmesi Olduğu Görüşü 32 3. Kendine Özgü İsimsiz Bir Sözleşme Olduğu Görüşü 33 4. Borçlar İle Şirketler Hukukuna Ait Özellikleri İçeren Bir Sözleşme Olduğu Görüşü 35 5. Pozitif Hukuktaki Değerlendirme 36 6. Değerlendirme 38 C. Yönetim Kurulu Üyelerinin Ortaklar ve Alacaklılara Karşı Sorumluluğunun Hukuki Niteliği 39 III. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN ÇEŞİTLİ SİSTEMLER 40 A. Genel Olarak 40 B. Bireysel Sorumluluk 44 C. Müteselsil Sorumluluk 46 1. Kavram ve Tanım 46 2. Kanunda Düzenleniş Biçimi 47 3. Türleri 50 a. Tam Teselsül 50 b. Eksik Teselsül 52 c. Farklılaştırılmış Teselsül 55 IV. ANONİM ŞİRKETLER HUKUKU YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN DÜZENLEMELERE BAKIŞ 57 A. Eski Türk Ticaret Kanununda Uygulanan Tam Teselsül Sorumluluk İlkesi 57 1. Tam Teselsül Sorumluluk İlkesinin Kabul Edilme Sebepleri 58 2. Tam Teselsülün Yararları 59 3. Tam Teselsülün Sakıncaları 60 B. Yeni Türk Ticaret Kanunu İle Benimsenen Farklılaştırılmış Teselsül İlkesi 61 1. Farklılaştırılmış Teselsül İlkesinin Kabul Edilme Sebepleri 63 2. Farklılaştırılmış Teselsül İlkesinin Yararları 65 3. Farklılaştırılmış Teselsül İlkesinin Sakıncaları 66 C. Teselsül Karinesi 68 İkinci Bölüm İSVİÇRE HUKUKUNDA FARKLILAŞTIRILMIŞ TESELSÜL I. İSVİÇRE HUKUKUNDA YASAL DÜZENLEME 71 A. Genel Olarak 71 B. Kanunun Düzenleme Amacı 74 C. Kanunun Uygulama Alanı 76 II. BİREYSEL İNDİRİM SEBEPLERİNE İLİŞKİN DÜZENLEME 78 A. Genel Olarak 78 B. Şirketin İflas Halinde Olmaması Durumunda 79 1. Alacağı Talep Etme Hakkına İlişkin Teori 80 2. Davayı Bizzat Takip Edebilme Yetkisine İlişkin Teori 80 C. Şirketin İflas Halinde Olması Durumunda 81 1. Çift Yön Teorisi 81 2. Derdestlik Teorisi 82 3. Bütün Alacaklıların Hakları Teorisi 83 III. SORUMLULUĞA İLİŞKİN BİREYSEL İNDİRİM SEBEPLERİNİN SINIRLANDIRILMASI VE BİREYSEL İNDİRİM SEBEPLERİ 84 A. Sorumluluğa İlişkin Bireysel İndirim Sebeplerinin Sınırlandırılması 84 B. Bireysel İndirim Sebepleri 86 1. Şahsi Kusur ve Rıza 86 2. Zorda Kalma Tehlikesi 88 3. Hatır ve Düşük Ücret 88 IV. ZARAR TAZMİNATININ BELİRLENMESİ HUSUSU 88 A. Zarar Tazminatının Belirlenmesinde İndirim Sebeplerinin Fonksiyonu 89 B. Zarar Tazminatının Belirlenmesinde Hafif Kusurun fonksiyonu ve Hafif Kusur Dolayısıyla İndirime Gidilmesi Zorunluluğunun Olmaması 90 C. Zarar Tazminatının Belirlenmesinde Tazminat Borçlularının Birden Fazla Olması 92 V. ZARAR TAZMİNATININ BELİRLENMESİ YÖNTEMİ 93 VI. ÖRNEK İSVİÇRE FEDERAL MAHKEME KARARLARI 93 VII. DEĞERLENDİRME 96 Üçüncü Bölüm TÜRK HUKUKUNDA FARKLILAŞTIRILMIŞ TESELSÜL I. FARKLILAŞTIRILMIŞ TESELSÜL KAVRAMI KAPSAMI AMACI KANUNDA DÜZENLENİŞ BİÇİMİ VE GEREKÇESİ 99 A. Farklılaştırılmış Teselsül Kavramı 99 B. Farklılaştırılmış Teselsül İlkesinin Amacı 101 C. Farklılaştırılmış Teselsül İlkesinin Kapsamı 103 1. Konu Bakımından 106 2. Şahıs Bakımından 107 3. Zaman Bakımından 108 D. Farklılaştırılmış Teselsülün Kanunda Düzenleniş Biçimi 109 E. Farklılaştırılmış Teselsülün Kanuni Gerekçesi 111 II. FARKLILAŞTIRILMIŞ TESELSÜLÜN LEHİNDE VE ALEYHİNDE OLAN GÖRÜŞLER VE DEĞERLENDİRME 116 A. Farklılaştırılmış Teselsülün Lehinde Ve Aleyhinde Olan Görüşler 116 1. Lehinde Olan Görüşler 116 2. Aleyhinde Olan Görüşler 118 B. Farklılaştırılmış Teselsül Düzenlemesinin Değerlendirilmesi 119 III. FARKLILAŞTIRILMIŞ TESELSÜLÜN İÇ VE DIŞ İLİŞKİ BAKIMINDAN ETKİSİ VE ÖZELLİKLERİ 126 A. Alacaklı ve Borçlular Arasındaki İlişki Bakımından Etkisi 126 B. Dış İlişkide Sorumluluk Miktarında Farklılaşmayı Gerektiren Nedenler 130 1. Zarar Verenin Kusuru 130 2. Üçüncü Kişinin Kusuru, Özellikle de Diğer Sorumluların Davranışları 133 3. Yönetim ve Temsil Yetkisinin Devredilmesi 134 4. Diğer Hal ve Şartlar 136 C. Borçlular Arasındaki İç İlişki Bakımından Etkisi 138 D. Farklılaştırılmış Teselsülün Özellikleri 140 1. Farklılaştırılmış Teselsülün Birlikte Verilen Zararlar İçin Uygulanması 140 a. Aynı Hukuki Sebepten Kaynaklanan Zarar 142 b. Farklı Hukuki Sebeplerden Kaynaklanan Zarar 143 2. Farklılaştırılmış Teselsülün Dış İlişki Bakımından Sonuç Doğurması 144 3. Sorumluluğun Zararın Şahsen İsnat Edilmesi Durumunda İsnat Edilecek Miktarı Aşmaması 145 4. Zararla Kusur Arasında Uygun İlliyet Bağının Bulunması 146 5. Bireysel İndirim Sebeplerinin Dış İlişkide İleri Sürülebilmesi 147 6. Farklılaştırılmış Teselsülün İç İlişki Bakımından Uygulanması 149 7. Farklı Tazminat Sorumlusu Grupların Olabilmesi 153 8. Zararın Tamamının Birlikte Dava ve Talep Edilebilmesi 154 9. Tazminat Miktarının Hâkim Tarafından Tespit Edilmesi 154 E. Bireysel İndirim Sebeplerinin Dış İlişkide İleri Sürülüp Sürülemeyeceğine İlişkin Görüşler ve Çeşitli Bireysel İndirim Sebepleri 156 1. Bireysel İndirim Sebeplerinin Dış İlişkide İleri Sürülüp Sürülemeyeceğine İlişkin Görüşler 156 a. Bireysel İndirim Sebeplerinin Dış İlişkide İleri Sürülebileceğine İlişkin Görüşler 156 b. Bireysel İndirim Sebeplerinin Dış İlişkide İleri Sürülemeyeceğine İlişkin Görüşler. 158 c. İsviçre Federal Mahkemesi'nin Tutumu 159 2. Dış İlişkide İleri Sürülebilecek Çeşitli Bireysel İndirim Sebepleri 160 a. Genel Olarak 160 b. Zarar Görenin Zarara Rıza Göstermesi 162 c. Zararın Meydana Gelmesinde Zarar Görenin Kusuru 163 d. Hükmedilecek Tazminatın Davalıyı Mali Açıdan Zor Durumda Bırakması 165 IV. FARKLILAŞTIRILMIŞ TESELSÜL İLKESİNİN UYGULANDIĞI KİŞİLER VE FARKLILAŞTIRILMIŞ TESELSÜL SORUMLULUĞU ŞARTLARI 165 A. Farklılaştırılmış Teselsül İLKESİNİN UYGULANDIĞI Zarar VERENLER 165 1. Genel Olarak 165 2. Kurucular 168 3. Yönetim Kurulu Üyeleri 168 a. Genel Olarak 168 b. Tek kişilik Yönetim Kurulunda Farklılaştırılmış Teselsül Sorumluluğu 172 4. Diğer Yöneticiler 173 5. Tasfiye Memurları 174 B. Farklılaştırılmış Teselsül İlkesinin Uygulandığı Zarar Görenler 176 1. Şirket 176 2. Pay Sahipleri 177 3. Şirket Alacaklıları 179 c. Farklılaştırılmış Teselsül Sorumluluğu Şartları 179 1. Hukuka Aykırılık 180 2. Kusur 184 a. Kast 186 b. İhmal 186 3. Zarar 187 4. İlliyet Bağı 189 a. Ortak İlliyet Bağı 191 b. Yarışan İlliyet Bağı 192 c. Önüne Geçilen illiyet Bağı 193 d. Değerlendirme 193 Dördüncü Bölüm FARKLILAŞTIRILMIŞ TESELSÜLDE SORUMLULUK VE RÜCU DAVALARI I. SORUMLULUK DAVALARI 197 A. Genel Olarak 197 B. Sorumluluk Davası Açılması Kararı 200 1. 6762 Sayılı Eski Türk Ticaret Kanunu Dönemindeki Uygulama 200 2. 6102 Sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunundaki Uygulama 201 3. Dava Açılması Kararında Görev ve Yetkiye İlişkin Değerlendirme 203 a. Davanın Açılması Kararının Yönetim Kurulu Tarafından Alınmasının Uygun Olacağı Durumlar 204 b. Davanın Açılması Kararının Genel Kurul Tarafından Alınmasının Uygun Olacağı Durumlar 205 C. Açılan Davada Şirketin Temsili 206.

1. 6762 Sayılı Eski Türk Ticaret Kanunu Döneminde Şirketin Temsili 207 2. Yürürlükteki 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Düzenlemesi 207 3. Sorumluluk Davasında Şirketin Temsiline İlişkin Değerlendirme 208 a. Yönetim Kurulunun Temsil Yetkisinin Kabulü Gereken Durumlar 209 b. Özel Temsilci Atanması Gereken Durumlar 210 D. Aktif Dava Ehliyeti 211 1. Şirket 212 2. Pay Sahipleri 213 a. Genel Olarak 213 b. Doğrudan Uğranılan Zararlarda 214 c. Dolayısıyla Uğranılan Zararlarda 217 3. Alacaklılar 219 4. Pay Sahipleri İle Alacaklıların Dava Hakkının Tartışılması 222 E. Pasif Dava Ehliyeti 224 1. Yönetim Kurulu Üyeleri 225 2. Diğer Yöneticiler 227 3. Denetçiler 229 a. Genel Olarak 229 b. Denetçinin Kanunda Düzenleniş Biçimi 231 4. Ticaret Kanunda Öngörülen denetçiler 235 a. Genel Olarak 235 b. Esas denetçi 237 c. Özel denetçi 237 5. Denetçilerin Sorumluluğu 238 a. Sorumluluğun Kapsamı 238 b. Sorumluluk 240 c. Sorumluluk Miktarı 240 d. Denetçilerin Farklılaştırılmış Teselsül Sorumluluğu 241 6. Değerlendirme 241 F. Görevli ve Yetkili Mahkeme 242 1. Görevli Mahkeme 242 2. Yetkili Mahkeme 244 G. Kusur Oranının Belirlenmesi 246 1. Genel Olarak 246 2. Sorumluların Tamamı İçin Davanın Açılmış Olması 247 3. Sorumluların Bir Kısmı İçin Davanın Açılmış Olması 250 H. Sorumluluktan Kurtulma 251 1. Kusursuzluk 251 2. Sulh 252 a. Genel Olarak 252 b. Sulh Sözleşmesinin Pay Sahiplerinin Dava Haklarına Etkisi 254 c. Sulh Sözleşmesinin Alacaklıların Dava Haklarına Etkisi 254 3. İbra 255 a. Genel olarak İbra Kavramı ve İbranın Hukuki niteliği 255 b. İbra Kararının Özellikleri ve Oydan Yoksunluk 257 c. İbra Yasağı 259 d. Sorumluluk Davaları Açısından İbranın Etkisi 260 4. Zamanaşımı 261 II. FARKLILAŞTIRILMIŞ TESELSÜLDE RÜCU DAVALARI 266 A. Genel Olarak Rücu Kavramı Davası ve Kanunda Düzenleniş Biçimi 266 1. Genel Olarak Rücu Kavramı ve Kanunda Düzenleniş Biçimi 266 2. Rücu Davası Kavramı 269 B. Rücu Davasında Taraflar 271 C. Aleyhine sorumluluk Davası Açılmış veya Açılmamış Sorumluların Rücu Davasındaki Durumları 274 1. Aleyhine sorumluluk Davası Açılmamış Sorumlular 274 2. Aleyhine Sorumluluk Davası Açıldığı Halde Kusuru Oranında Ödeme Yapmayan Sorumlular 274 D. Rücu Davası İle İlgili Özel Durumlar 276 1. Sorumluluk Davasının Davalısı Olmadığı Halde Aleyhine Rücu Davası Açılan Kişinin Kusur Oranının Belirlenmesi Hususu 276 2. Sorumluluk Davasında Belirlenen Kusur Oranlarının Rücu Davasında Geçerli Olup Olmayacağı Hususu 278 a. Geçerli Olması Durumunda 278 b. Geçersiz Olması Durumunda 280 E. Rücu Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme 281 1. Yetkili Mahkeme 281 2. Görevli Mahkeme 283 F. Sorumluluktan Kurtulma Zamanaşımı 283 1. Zamanaşımı Süresinin İşlemeye Başladığı Tarih 284 2. İhbar Külfeti 285 3. Amacı ve İşlevi 286 4. İhbarın Hukukî Niteliği ve Yerine Getirilmesi 286 5. İhbar Külfetinin Yerine Getirilmemesinin Müeyyidesi 287.