İÇİNDEKİLER İçindekiler Önsöz 7 Birinci Bölüm TEMEL PRENSİPLER VE ANAYASA YAPIMI I. ANAYASANIN ANLAMI VE ÖNEMİ 19 A. Anayasanın Anlamı 20 B. Anayasanın İçeriği 22 II. ANAYASA HUKUKU VE ÖZGÜRLÜKLER 24 III. ANAYASALARIN FONKSİYONLARI 25 A. Hükümet Sistemini Belirler 26 B. Devlet Şeklini Belirler 26 C. Rejimleri Belirler ve Meşrulaştırır 26 D. Özgürlükleri Korur 27 E. Yönetimde Denge Sağlar 28 IV. ANAYASA TÜRLERİ 28 A. Maddi ve Şekli Anlamda Anayasa 28 B. Yazılı-Geleneksel Anayasa 30 C. Yumuşak ve Katı Anayasa 33 1. Yumuşak Anayasa 33 2. Katı Anayasa 34 D. Ayrıntılı ve Çerçeve Anayasa 38 E. Demokratik-Antidemokratik Anayasa 39 F. Monarşik ve Cumhuri Anayasalar 40 G. Federal ve Üniter Anayasalar 40 V. ANAYASALARIN YAPILMASI 41 A. Anayasa Yapma Yöntemleri 42 B. Kurucu İktidar 45 1. Asli Kurucu İktidar ve Anayasa Yapımı 45 a. Monarşik Yöntemler 47 b. Demokratik Yöntemler 49 c. Plebisit Yöntemi 50 2. Tali Kurucu İktidar ve Anayasa Yapımı 51 C. Anayasa Yapımı ve Meşruiyeti 53 İkinci Bölüm ANAYASANIN ÜSTÜNLÜĞÜ I. HUKUK DEVLETİ VE ANAYASACILIK 59 A. Hukuk Devletinin Gerekleri 64 1. Bağımsız ve Tarafsız Yargı 64 2. Sınırlı Devlet ve Kuvvetler Ayrılığı İlkesi 66 3. Hukuk Önünde Eşitlik 70 4. Bireylere Hukuk Güvenliğinin Sağlanması 72 5. Hak Arama Yollarının Açık Olması 76 II. ANAYASA YARGISI 79 A. Anayasa Yargısının Meşruluğu 81 B. Anayasal Yargı Modelleri 83 1. Amerikan Modeli 84 2. Avrupa Modeli 86 C. Yargısal Denetim Zamanı 88 1. Önceden denetim 88 2. Sonradan Denetim 89 D. Denetim Yolları 90 1. Soyut Norm Denetimi 90 2. Somut Norm Denetimi (Defi Yolu) 91 3. Anayasa Şikâyeti (Bireysel Başvuru) 92 E. Mahkeme Üyelerinin Seçimi 95 F. Anayasa Mahkemesinin Görev ve Yetkileri 98 Üçüncü Bölüm İNSAN HAKLARI VE DEVLET I. İNSAN HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİ 105 A. Kavramsal Muhteva 105 1. İnsan Onuru 105 2. Benzer Kavramlar 107 3. Temel Formlar 110 B. Devletin İnsan Haklarına Yaklaşımı 111 C. İnsan Haklarının Nitelikleri 114 D. İnsan Haklarının Unsurları 116 E. Hak ve Özgürlüğün Felsefi Temeli 120 1. Doğal Haklar 121 2. Pozitif Özgürlük Anlayışı 124 II. İNSAN HAKLARI KATEGORİLERİ 125 A. Jellinek'in Sınıflandırması 125 B. Diğer Sınıflandırmalar 126 C. Hak ve Özgürlüklerin Düzenlenmesi 131 1. Düzeltici Sistem 131 2. Önleyici Sistem 131 a. Yasaklayıcı Önleme 132 b. Düzenleyici Önleme 132 c. Basit Önleme 133 3. Sistemlerin Değerlendirilmesi 133 III. İNSAN HAKLARININ SINIRLANDIRILMASI 134 A. Sınırlandırma Kriterleri 135 1. Kanunla Sınırlama 136 2. Nedene Bağlılık 137 3. Ölçülülük 137 4. Öze Dokunmama 138 5. Demokratik Toplum Düzeni'nin Gerekleri 139 6. Laik Cumhuriyetin Gerekleri 139 B. Hâkim Kararıyla Sınırlama 140 C. Olağanüstü Dönemlerde Sınırlamalar 141 IV. TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KORUNMASI 149 A. Ulusal Düzeyde Koruma 150 1. Kurumsal Düzenlemeler 150 2. Yargısal Düzenlemeler 154 a. İdari Yargı Yolu 155 b. Adli Yargı Yolu 155 c. Anayasa Yargısı Yolu 155 B. Dış Koruma 156 1. Uluslararası Belgeler ve İnsan Hakları 158 2. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Koruma Sistemi 159 Dördüncü Bölüm DEMOKRASİ VE TÜRLERİ I. DEMOKRASİNİN ANLAMI 167 II. DEMOKRASİNİN TARİHİ GELİŞİMİ 173 III. DEMOKRASİ BİÇİMLERİ 174 A. Doğrudan Demokrasi 174 B. Temsili Demokrasi 176 C. Yarı-Doğrudan Demokrasi 180 1. Referandum 181 2. Halk Vetosu 182 3. Halk Girişimi 183 D. Yarı-Temsili Demokrasi 184 IV. DEMOKRASİ MODELLERİ 184 A. Antik Demokrasi 185 B. Koruyucu Demokrasi 186 C. Gelişmeci Demokrasi 187 D. Halk Demokrasisi 189 V. KISA BİR DEĞERLENDİRME 190 Beşinci Bölüm DEVLET KURAMI I. DEVLET KAVRAMI 195 II. DEVLETİN TARİHSEL GELİŞİMİ 197 A. Antik Dönem (M.Ö.5000'e Kadar) 198 B. Kent Devletinden İmparatorluğa Geçiş 203 C. Feodalitenin Yükselişi 208 D. Feodalitenin Çöküşü ve Monarşinin Yükselişi 210 E. Modern Devletin Ortaya Çıkışı 221 F. Ulus Devlet 225 G. Ulus Devletin Geleceği 234 III. DEVLETİN UNSURLARI 236 A. İnsan Topluluğu: Halk 236 B. Ülke 241 C. Örgütlenmiş İktidar 243 D. Devletin Manevi Unsuru: Meşruiyet 246 IV. DEVLETİN HUKUKİ KİŞİLİĞİ VE İŞLEVLERİ 246 V. DEVLETİN KÖKENİNE İLİŞKİN TEORİLER 248 A. Aile Teorisi 248 B. Organik Benzeşme Teorisi 249 C. Marksist Teori 250 D. Güç Teorisi 251 E. İlahi Yönetme Hakkı Teorisi 252 F. Sözleşme Teorileri 253 1. Hobbes'un Sözleşme Teorisi 253 2. John Locke'un Teorisi 256 3. Jean Jacques Rousseau'nun Teorisi 259 VI. YAPILARINA GÖRE DEVLET ŞEKİLLERİ 262 A. Tek Yapılı (Üniter) Devletler 262 1. Merkezden Yönetim 265 2. Yerinden Yönetim 266 B. Karma Devletler 270 1. Konfederasyon 271 2. Federasyon 272 3. Federasyonun Üniter Sisteme Göre Fayda ve Sakıncaları 277 VII. DEVLET BİÇİMLERİ: REJİMLER 280 A. Monarşi 280 1. Mutlak Monarşi 281 2. Meşruti Monarşi 282 B. Cumhuriyet 284 Altıncı Bölüm HÜKÜMET SİSTEMLERİ I. DEMOKRATİK HÜKÜMET SİSTEMLERİ 290 A. Parlamenter Sistem 290 1. Parlamenter Sistemin Tanımı 292 2. Parlamenter Sistemin Özellikleri 293 a. İki Başlı Yürütme 293 b. Tarafsız ve Sorumsuz Devlet Başkanı 295 c. Parlamentoya Karşı Sorumlu Kabine 296 d. Yasama ve Yürütmenin Birbirinin Görevine Son Verebilmesi 298 3. Sistemin İşleyiş Mekanizmaları 298 4. Sistemin Değerlendirilmesi 301 B. Başkanlık Sistemi 302 1. Başkanlık Sisteminin Tanımı 303 2. Başkanlık Sisteminin Özellikleri 303 a. Başkan Halk Tarafından Seçilir 304 b. Yürütme Organı Tek Başlıdır 304 c. Başkan ve Meclislerin Karşılıklı Bağımsızlıkları 305 d. Yasama ve Yürütmenin Katı Ayrılığı 305 3. Sistemin İşleyiş Mekanizmaları 306 4. Sistemin Değerlendirilmesi 312 C. Yarı-Başkanlık Sistemi 313 1. Yarı-Başkanlık Sisteminin Tanımı 314 2. Yarı-Başkanlık Sisteminin Özellikleri 315 a. Cumhurbaşkanının Halk Tarafından Seçilmesi 316 b. İkili Yürütme Yapısı ve Bakanlar Kurulu Başkanlığı 316 c. Devlet Başkanının Parlamentoya Karşı Sorumlu Olmaması 318 3. Sistemin İşleyiş Mekanizmaları 318 D. Meclis Hükümeti Sistemi 320 E. Türkiye'nin Hükümet Sistemi 322 1. Sistemin Kurumsal Dizaynı 324 2. Sistemin Temel Özellikleri 324 II. ANTİ-DEMOKRATİK HÜKÜMET SİSTEMLERİ 329 A. Diktatörlük 330 1. Totaliter Diktatörlük 330 2. Otoriter Diktatörlük 332 Yedinci Bölüm PARTİLER VE SEÇİM SİSTEMLERİ I. SİYASİ PARTİLER 335 A. Siyasi Partilerin Tanımlanması 335 B. Partilerin İşlevleri 338 C. Parti Sistemleri 340 1. Tek Parti Sistemi 341 2. İki Parti Sistemi 342 3. Çok Parti Sistemi 343 4. Özet ve Sonuç 344 D. Partilerin Tipolojisi 344 II. DEMOKRASİ VE SEÇİMLER 348 A. Özgür ve Adil Seçimler 349 B. Toplantı ve İfade Özgürlüğü 350 C. Demokratik Seçim İlkeleri 351 1. Serbestlik İlkesi 352 2. Genel Oy İlkesi 353 3. Gizli Oy İlkesi 354 4. Eşit Oy İlkesi 354 5. Kişisel Oy İlkesi 355 6. Açık Sayım ve Döküm İlkesi 355 7. Yargısal Denetim İlkesi 355 8. Tek Kademeli Seçim 355 E. Seçme ve Seçilme Hakkı 356 1. Seçme Hakkı 356 2. Seçilme Hakkı 360 III. SEÇİM SİSTEMLERİ 361 A. Seçimlerle İlgili Temel Kavramlar 364 1. Seçim Çevresi 364 2. Seçim Barajları 366 3. Seçim Listeleri 367 B. Çoğunluk Sistemi 368 1. Tek Turlu Çoğunluk Sistemi 369 2. İki Turlu Çoğunluk Sistemi 370 3. Çoğunluk Sisteminin Değerlendirilmesi 371 C. Nispi Temsil Sistemi 371 1. Seçim Sayısı ve Artık Oy Uygulamasına Dayalı NTS. 372 a. Yaklaştırmalı Nispi Temsil 373 b. Tam Uygulamalı Nispi Temsil 374 2. Artık Oy Bırakmayan NTS. 376 a. d'Hondt Yöntemi 376 b. Sainte Lague Yöntemi 377 3. Genel Bir Değerlendirme 377 D. Karma Sistemler ve Alternatif Oy Sistemi 378 Kaynakça 381 Kavramlar Dizini 403