Birinci Bölüm TANIM, KAPSAM, VERGİLENDİRME İLKELERİ 1. VERGİ HUKUKUNUN HUKUK BÜTÜNÜ İÇİNDEKİ YERİ, KONUSU, DALLAR! VE TANIMl. 4 1. Vergi Huku kunun Hukuk Bütünü İçindeki Yeri 4 2. Vergi Hukukunun Konusu 4 3. Vergi Hukukunun Diğer Hukuk Dalları ile İlişkisi 6 4. Vergi Hukukunun Dalları 6 5. Vergi Hukukunun Tanımı 7 il. VERGİLENDİRME İLKELERİ 9 1. Hukuk Devleti İlkesi. 9 2. Belirlilik İlkesi 9 3. Vergi Yasalarının Geçmişe Yürüme Sorunu 10 4. Ölçülülük İlkesi 11 5. Kanun Önünde Eşitlik İlkesi 12 6. Anayasa Madde 73't e Yazılı İlkeler 12 7. Verginin Kanuniliği İlkesi 13 8. Kanunilik İlkesinin İstisnaları 14 A. Cumhurbaşkanına Verilen Yetkiler 14 B. Maliye Bakanlığına (Vergi İdaresine) Verilen Yetkiler 15 111. VERGİ KANUNLARININ ZAMAN, YER VE ANLAM BAKIMINDAN UYGULANMASl. 11 1. Vergi Kanunlarının Zaman Bakımından Uygulanması 11 2. Vergi Kanunlarının Yer Bakımından Uygulanma sı. 1. 1 3. Vergi Kanunlarının Anlam Bakımından Uygulanması (Vergi Hukukunda Yorum) 17 A. Yasama, Yürütme, Yargı Yorumu ve Doktrin 17 B. Türk Vergi Hukukunda Kabul Edilen Yorumlama Yöntemleri 17 C. Yorumlama Yöntemlerine İlişkin Bir Danıştay Kararı 18 Okuma Parçası 1 . 20 Okuma Parçası 2 22 İkinci Bölüm VERGİ HUKUKUNUN KAYNAKLAR! 1. ASLİ KAYNAK-TALİ KAYNAK AYRIMl 26 il. VERGİ HUKUKUNUN YASAMA ORGANINDAN DOGAN KAYNAKLAR! 27 1. Anayasa 27 2. Uluslararası Vergi Anlaşmaları 27 3. Kanun 28 111. VERGİ HUKUKUNUN YÜRÜTME ORGANINDAN DOGAN KAYNAKLAR! 29 1. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 29 2. Cumhurbaşkanı Kararları 30 3. Tüzükler .3ı 4. Yönetmelikler .3ı 5. Genel Tebliğler 32 6. Muktezalar (Açıklama-Özelge), Sirkülerler 32 7. Genelgeler ve Genel Yazılar 33 iV. VERGİ HUKUKUNUN YARGI ORGANINDAN DOGAN KAYNAKLAR!. 34 ı. Anayasa Mahkemesi Kararları 34 2. Danıştay İçtihadı Birleştirme Kararları 34 3. Diğer Yargı Kararları 35 v. DİGER KAYNAKLAR 36 Üçüncü Bölüm VERGİNİN TARAFLAR! (VERGİ İDARESİ, MÜKELLEF, SORUMLU) 1. VERGİ İDARESİ. 40 1. İdari Teşkilat. 40 A. Merkez Teşkilatı 40 B. Taşra Teşkilatı 40 2. Denetim Birimleri 41 3. Takdir Komisyonları 42 il. VERGİ BORÇLUSU (MÜKELLEF) 44 111. VERGİ SORUMLUSU / VERGİ ÖDEVLİSİ. 45 1. "Sorumlu", "Mükellef' Adına Neleri Yapabilir? 46 2. Vergi Kesenlerin Sorumluluğu 46 3. Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğu 47 A. Gerçek Kişilerde KanuniTemsil. 48 B. Tüzel Kişilerde Kanuni Temsil. 48 a. Anonim ŞirketlerdeTemsilci 48 b. Limitet Şirketlerde ve Diğerlerinde Temsilci. 49 c. Kanuni Temsilci Görevlerini Yerine Getirmezse? 50 d. Limitet Şirketlerde Vergi İdaresinin Eli Daha Güçlüdür (Ortakların Sorumluluğu} 50 e. Kanuni Temsilci veya Ortakların Değişmesi Durumunda 51 f. Hapis Cezasından Fiili İşleyen Personelin Sorumluluğu 53 4. Diğer Vergi Ödeviileri 53 A. Tasfiye Memurları 53 B. Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler 54 C. Özel Tüketim Vergisi, Veraset ve İntikal Vergisi ve Damga Vergisine İlişkin Ödevler 55 D. Ölenin Vergi/Faiz/Ceza Borçları Mirasçılara Geçer mi? 56 Okuma Parçası 1 57 Okuma Parçası 2 59 Dördüncü Bölüm MÜKELLEFİN ÖDEVLERİ, VERGİ DENETİMİ, SÜRELER 1. MÜKELLEFİN ÖDEVLERİ 62 1. Bildirme ve Kayıt Nizamı İle İlgili Yükümlülükler 62 2. Belge Düzenleme ve Verme Yükümlülüğü 63 A. Fatura 63 B. Sevk İrsaliyesi 64 C. Gider Pusulası 64 D. Serbest Meslek Makbuzu 64 E. Müstahsil Makbuzu 65 F. Yolcu Listeleri 65 3. Defter Tutma ve Tasdiki ile İlgili Yükümlülükler 65 4. Hazine ve Maliye Bakanlığının Yeni Ödev Tesis Etme Yetkisi 67 5. Beyanname Verme ve Eksik Beyanda Bulunmama Yükümlülüğü 68 6. Bazı Ödemelerin ve Tahsilatların Bankalar Aracılığıyla Yapılması Ödevi 68 7. Diğer Ödevler 69 il. VERGİ İDARESİNİN MÜKELLEFİN ÖDEVLERE UYUP UYMADIGINI DENETLEMESİ (YOKLAMA, ARAMA, BİLGİ TOPLAMA, VERGİ İNCELEMESİ, İZAHA DAVET) 70 1. Yoklama 70 2. Arama 71 3. Bilgi Toplama 71 4. Vergi İncelemesi 72 A. Tanım 72 B. Vergi incelemesi Süresi. 73 C. Vergi İncelemesi Usulü 74 D. Gerçek Matrahı Bulmak İçin 74 E. İnceleme Süresinin Sonunda 75 5. Denetimlerin Sonucu (Müeyyideler) 76 A. Re'sen Vergi Tarhı 76 B. İkmalen Vergi Tarhı 77 C. İdarece Tarh 78 D. Diğer Durumlar 79 6. izaha Davet 79 7. Vergi Kaçakçılığının Boyutu 80 111. VERGİ HUKUKUNDA SÜRELER 82 1. İdari Süreler 2. Diğer Süreler 3. Sürelerin Hesaplanması 83 4. Sürelerin Uzaması 83 A. ResmıTatil 83 B. Mali Tatil (İdari Süreler Açısından) 83 5. Mücbir Sebep ve Zor Durum Halinde Sürelerin Uzaması. 84 6. Ölüm Halinde Sürelerin Uzaması 85 Beşinci Bölüm VERGİLENDİRME SÜRECİ ı. VERGİLENDİRME SÜRECİNİN BAŞLANGICI: VERGİYİ DOGURAN OLAY 89 ı. Farklı Ver gilerde Vergiyi Doğuran Olay 89 2. Vergiyi Doğuran Olayın Vuku Bulduğu Tarih Önemlid ir 89 3. Vergiyi Doğuran Olayın Kanunlarla Yasaklanmış Bir Faaliyet Olm ası. 90 4. Vergiyi Doğuran Olayın Mu afiyet veya ist isna Sınırları İçinde Kal ması . . 9Q il. VERGİNİNT ARHI 91 ı. Tanım 91 .2 Beyan Üzerine Tarh 92 .3 Verg i İda resi Tarafından Tek Tarafl ı Gerçekleşti rile n Tarh 92 111. VERGİNİN TEBLİGİ . . . . . . 93 1.Te b li ğ Y apılacak Kiş il er 93 .2 Pos ta Yoluyla Tebliğ 94 .3 Elektronik Ortamda Tebliğ 95 .4 İla n Yoluyla Tebliğ 96 5. Tebliğin Hükümleri 96 6. Beya n Üzerine Tarh Edilen Vergilerin Tebliği 98 7. Diğer Ücret Gelirl erinin Vergilendirilmesinde Tebliğ 98 iV. VERGİNİN TAHAKKUKU 99 .1 Beyana Dayalı Vergilerde Tahakkuk 99 .2 Kendiliğinden Tahakkuk 99 3. Vergi Karnesi Yoluyla Tahakkuk 99 .4 Tahakkuku Tahsile Bağlı Vergiler ıoo 5. İdare Tarafından Tek Taraflı Tarh Edilen Vergilerin Tahakkuku 1 00 V. VERGİNİN TAHSİLİ 102 1. V er gi Nerey e Ödenir? 102 2. Vergi Ödem e Yöntemleri 102 3 . Vergi Ne Zaman Ödenir? 102 4. Tahakkuku Tahsile Bağlı Ver gilerde Ödem e 103 Altıncı Bölüm VERGİ, SUÇ KABAHAT VE CEZALAR! 1. ÖN BİLGİLER 107 1. Suç ve Kabahat Kavramları 107 2. Vergi Suçlarına İlişkin Anayasal Prensipl er 108 3. Suçlara İlişkin Ceza Kanunu'nda Yazılı İlkeler 109 4. Kabahatleri (İdari Kabahatl eri) İlgilendiren Temel Prensipler 110 A. Ka bahatlere de Uygulanan Suç ve Ceza İlkeleri 110 B. Kabahatler Konusunda Uygulama Alanı Bulmayan Suç ve Ceza İlkeleri 111 il. VERGİ SUÇLARI VE CEZALAR! 112 1. Kaçakçılık Suçunun Özellikl eri 112 2. 18 Aydan 3 Yıla Kadar Hapis Ceza sını Gerektiren Kaçakçılık Suçları (VUK, m. 359, a) 112 3. 2 Yıldan 5 Yıla Kadar Hapis Cezası Öngörülen Suç (VUK, m. 359, c) 114 4. 3 Yıldan 5 Yıla Kadar Hapis Cezasını Gerektiren Kaçakçılık Suçları (VUK, m. 359, b) 114 5. Kaçakçılık Cezasına İlave Olarak Vergi Ziyaı Cezasının da Uygulanması. 115 6. Vergi Mahremiyetini İhlal 116 7. Mükellefin Özel İşlerini Yapma 117 111. VERGİ KABAHATLERİ VE CEZALAR! 118 1. Vergi Ziyaının Tanımı 118 2. Vergi Ziyaının Cezası 118 3. Usulsüzlük Eylemlerinin Vergi Ziyaı Eylemlerinden Farkı 120 4. Usulsüzlük (Genel Usulsüzlük) 120 A. 1. Derece Genel Usulsüzlükler 120 B. 2. Derece Genel Usulsüzlükler 120 5. Genel Usulsüzlüklere Verilen Cezalar 121 6. Özel Usulsüzlük Fiilleri 122 7. Özel Usulsüzlük Cezaları 123 A. Fatura, Serbest Meslek Makbuzu, Gider Pusulası ve Müstahsil Makbuzunun Verilmemesi, Alınmaması (VUK m. 353, b. 1) 123 B. Perakende Satış Fişi, Ödeme Kaydedici Cihazla Verilen Fiş, Giriş ve Yolcu Taşıma Bileti Gibi Diğer Belgelerin Düzenlenmemesi, Bulundurulmaması (VUK m. 353, b. 2) 124 C. Diğer Özel Usulsüzlükler 124 D. Tüketicilerin Belge Almaması (VUK m. 353, b. 3) 125 iV. DEFTER- BELGE GİZLEME SUÇU: TEK FİİLE BİRDEN ÇOK CEZA 128 1. Kaçakçılık Suçu 128 2. İbraz Etmeme Re'sen Tarh Sebebidir 129 3. Re'sen Tarha İlave Olarak Vergi Ziyaı Cezası Kesilir 129 4. Özel Usulsüzlük Kabahati 130 V. CEZALARLA İLGİLİ ORTAK KURALLAR 131 1. Cezanın Kesilmediği veya Sona Erdiği - Azaldığı Durumlar 131 A. Pişmanlık 131 B. Yanılma, Mücbir Neden 132 C. Uzlaşma 132 D. Cezalarda İndirim 132 E. Zamanaşımı 133 2. Cezanın Artırıldığı Durum (Tekerrür) 133 3. Kaçakçılık Suçuna İştirak Edenlerin Cezalandırılması 133 4. İçtima (Tek Fiille Birden Fazla Suç-Kabahat İşlenmesi veya Birden Fazla Fiille Birden Fazla Suç-Kabahat İşlenmesi) Durumunda Ceza Uygulaması 134 A.

Tek Bir Fiil ile Aynı Vergi Açısından İki Kabahat İşlenm esi Durumu 134 B. Tek Bir Fiil ile Aynı Vergi Açısından Hem Suç Hem Kabahat İşlenmesi Durumu 135 C. Tek Bir Fiil ile Farklı Vergilere Ait Kabahat İşlenm esi Durumu 135 D. Birden Fazla Fiil, Birden Fazla Kabahat 135 V. VERGİ SUÇ/KABAHAT HUKUKU UYGULAMASINDA GENEL CEZA HUKUKU İLKELERİNE AYKIRILIKLAR . 13) ı. Kaçakçılık Suçunda Suçun Varlığı İçin Kasıt Unsurunun Aranmaması 13) 2. Vergi Hukukunda İçtima Kuralının Uygulanmaması. 13) A. Kaçakçılık Suçu ve Vergi Ziyaı Kabahati Birlikte İşlenirse . . . . 13) B.Özel Usulsüzlük ve Vergi Ziyaı Kabahati Birlikte İşlenirse 13 C.

Kesintisiz Fiille İşlenen Kabahatler 13 3. İdare Kabahat Belirleyebilir mi? 13 4. İdare Kabahatin Cezasını Belirleyebilir mi? 139 S. Diğer Aykırılıklar .14() 6. Özel Kanun Genel Kanuna Aykırı Olabilir mi? 14() Okuma Parçası 1. 14l Yedinci Bölüm VERGİ ALACAGININ KORUNMASI 1. VERGİ ALACAGININ GÜVENCE ALTINA ALINMASI 144 1. Tahakkuk Zamanaşımı. 144 2. Tahsil Zamanaşımı. . 14S 3. Suç/ Kabahat ve Cezanın Zamanaşımına Uğraması14S 4. Zamanaşımının Durması, Kesilmesi 146 5. Zamanaşımının Hukuki Sonuçları 147 il. VERGİ ALACAGININ TAHSİLİNİ GARANTİ ALTINA ALMAYA YÖNELİK ÖNLEMLER 148 1. Mükelleften Teminat veya Kefil Göstermesinin İstenmesi 148 2. İhtiyati Tahakkuk Uygulamasına Gidilmesi 149 3. İhtiyati Haciz Uygulamasına Gidilmesi 149 A. İhtiyati Hacze Karar Verecek Makam 149 B. Hangi Durumlarda? . ıso C. Tarh Aşamasında Asıl Mükellefe İlave Olarak İştirakçiler (YMM / SMM'ler) Hakkında İhtiyati Haciz Uygulaması Mümkün müdür? 150 D. Tarh Aşamasında, Asıl Mükellefe İlave Olarak Kanuni Temsilciler ve Ortaklar Hakkında İhtiyati Haciz Uygulaması Mümkün müdür? ısı 4. Yurt Dışına Çıkış Yasağı . 5. Rüçhan Hakkı, Hükümsüz Sayılan İşlemler 6. Takas (Ödeşme) 152 7. Diğer Önlemler 153 111. VERGİ ALACAGININ DEGERİNİN KORUNMASI (GECİKME FAİZİ VEYA GECİKME ZAMMI UYGULAMASI) 154 1. Gecikme Faizi . . 2. Gecikme Faizinin Uygulanacağı Süre 3. Gecikme Zammı iV. VERGİ ALACAGININ ZORLA TAHSİL EDİLMESİ. 157 1. Zorla Tahsil Şekilleri 157 2. Haciz İşlemleri 158

3. Ödeme Emrine Karşı Dava Açılması 159 Sekizinci Bölüm VERGİ UYUŞMAZLIKLARININ İDARİ ÇÖZÜM YOLLARI 1. MÜKELLEF HAKLARI ÇERÇEVESİNDE MÜKELLEFE SAGLANAN BAZI KOLAYLIKLAR 162 1. Terkin Talebinde Bulunma 162 2. Vergi Alacağının Tecilini Talep Etme 163 3. Özenli Mükellef İndirimi. 164 4. Ölüm, Af Benzeri Uygulamalar 164 5. Vergi Uyuşmazlık örnekleri 165 6. Uyuşmazlığın İdareyle Çözümü 167 il. UZLAŞMA 168 1. Uzlaşma Müessesesinin Amacı 168 2. Uzlaşmaya Gidebilecek Haller 168 3. Uzlaşma Komisyonları 169 4. Uzlaşmanın Şekli 169 5. Uzlaşmanın Sonucu 170 6. Tarhiyat öncesi Uzlaşma 171 7. Tarhiyat Öncesi Uzlaşmanın Sonucu 171 8. İzaha Davet 172 111. HATALARIN DÜZELTİLMESİ. 173 1. Hata Kavramı 173 2. Hesap Hataları (Aritmetik Hatalar) 173 3. Vergilendirme Hataları 173 4. Uygulamada Sık Rastlanan Hata Türleri 174 5. Hataların Ortaya Çıkarılması ve Düzeltme Talebi 174 iV. DİGER 176 1. Yeni Bir Uyuşmazlık Giderme Yolu: Ombudsman 176 2. Kamu İdareleri Bünyesinde oluşturulan Hukuki Uyuşmazlık Değerlendirme Komisyonları 177 3. Uyuşmazlıkların İdari Aşamadan Vergi Mahkemesine Taşınması 178 Okuma Parçası 179 Dokuzuncu Bölüm VERGİ UYUŞMAZLIKLARININ YARGI ORGANLARINDA ÇÖZÜMÜ 1. ANAYASA MAHKEMESİNE VE DANIŞTAYA DOGRUDAN AÇILAN VERGİ DAVALAR! 184 1. Anayasa Mahkemesinde Dava Açılması 184 2. Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru 185 3. Danıştayda Dava Açılması 185 il. VERGİ YARGILAMA HUKUKUNA İLİŞKİN ÖN BİLGİLER 186 1. Vergi Davalarının Niteliği 186 2. Vergi Uyuşmazlıklarının Görüleceği Yargı Yeri Sorunu 187 3. Vergi Sorumlusu Mükellef Yerine (Adına) Dava Açabilir mi? 188 4. Vergi Yargılamasında Kanıtlama Araçları 189 5. Vergi Yargılamasında İspat Yükü 19() 6. Adli Karine Olması Durumunda İspat Yükü Yer Değiştirir 19() 7. Dava Açma Süreleri 19< 8. Sürenin Uzaması 19 A.Resmi Tatil 19 B. A d li Tatil (Adli Süreler Açısından) 194 ili. VERGİ MAHKEMESİ/İSTİNAF/DANIŞTAY SÜRECİ 19$ 1. Vergi Mahkemelerinin Görevi ve Üyeleri. 19S 2. Vergi Davası Dilekçesi 19S 3. Açılan Davanın Tahsilata Etkisi, Davanın Görülme Usulü 196 4. Vergi Mahkemesi Kararı. 19) 5. İkinciDer ece: Vergi Mahkemesi Kararına Karşı istinaf Mahkemesine (Bölge İdare Mahkemesine) Başvurma 198 6· Üçuncu Derece.· Danıştaya Temyı·z Başvurusu 199 .7 Bir de Jet (İvedi) Yargılama Uygulaması. 20l 8. Süreç Sonunda Faiz Hesabı 20< 9. Olağanüstü Kanun Yolları 204 iV. VERGİ YARGILAMA HUKUKUNUN DİGER KONULAR! 20$ 1. Beyan Üzerine Tarh Edilen Vergilere Karşı Dava Açılm ası 20S .2 Uzlaşma Sağlanamayan Vergilere Karşı Dava Açılması 206 3. Faturasız Alım/Satımların Cezalandırılması ve Dava Konusu Yapılması 206 4. Hata Düzeltme (Şikayet) Kökenli Davalar (Olumsuz Yanıt Alınan Hata Düzeltme Başvurularına Karşı Açılan Davalar) . 20) A. Hata mı Hukuki Uyuşmazlık mı? (Dava Açma Süresi 30 Gün , Hata Düzeltme Süresi 5 Yıl Olunca) 20) B. Tahsilat Aşamasında (Ödeme Emri Gönderildiği Vakit) "Böyle Bir Borcum Yok" İtirazı Kapsamında Hata Düzeltme Başvurusu Yapılabilir mi? 208 C. Ödeme Emrine Karşı Dava Açılmadı, Haciz İşlemi Yapıldı, Haciz İşleminin İptali İçin Açılan Davada İstenen Verginin Tarh Zamanaşımına Uğradığı İddia Edilebilir mi? 210 D. Ödeme Emrine Karşı Dava Açılmadı . Şimdi Haciz İşlemi Uygulanıyor. Haciz İşlemine Karşı "Hata Düzeltme Başvurusu" Yapılabilir mi? 211 EKLER 213 Ek 1: Gümrük (İthalat Vergileri) ile İlgili Ayrık Düzenlemeler 213 1. Genel Olarak 213 2. Gümrük Vergilerinde Matrah Tespiti, Denetim 213 3. İlave Vergi Tarhı 214 4. Gümrük Cezaları 215 A. Gümrük Kanunu Mucibince Kesilen Para Cezaları 215 B. Cezaların Çeşitleri 216 C. Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ' na Göre Kesilen Cezalar 216 D. Gümrük Cezaları ile İlgili Ortak Düzenlemeler 217 E. Gümrük Cezalarının Takibinde Zamanaşımı Süreleri 217 5. Gümrük Vergil erinin Ödenmesi 217 6. Gümrük Ver gisi Uyuşmazlıklarının Çözümlenmesi. 218 A. İdari Aşama 218 B. Yargı Aşama sı 219 7. Gümrük Cezalarına İlişkin Uyuşmazlıkların Çözümlenmesi 219 Ek 2: Rakama Dayalı Bilgiler 220 Ek 3: Bazı Trafik Cezaları . 221 Ek 4: Mükellef Sayıları 223 Ek 5: Vergi Kaçakçılığı 224 Ek 6: Farklı Vergilere Ait Beyanname Verme ve Vergi Ödeme Süreleri. 224 Ek 7: Araştırma Konuları 226