İÇİNDEKİLER İçindekiler Önsöz 7 Özet 9 Abstract 11 Kısaltmalar 19 GİRİŞ 23 BİRİNCİ BÖLÜM GENEL OLARAK BORÇLANMA YASAĞI I. BORÇLANMA YASAĞININ AMACI 27 A. Sermayenin Korunması 27 1. Genel Olarak 27 2. Sermayeyi Koruyucu Düzenlemeler 28 a. Asgari Sermaye Şartı 28 b. Sermayenin Getirilmesi Aşamasındaki Koruyucu Düzenlemeler 30 c. Sermayenin İade Edilememesi 31 3. Borçlanma Yasağının Sermayeyi Koruyucu Fonksiyonu 31 B. Alacaklıların Korunması 33 1. Şirketler Hukukunda Alacaklıların Korunmasını Sınırlandıran İlkeler 33 a. Şirketin Ayrı Bir Tüzel Kişiliği ve Malvarlığı Olması 33 b. Ortakların Sınırlı Sorumluluğu 34 2. Türk Hukukunda Alacaklıları Koruyucu Düzenlemeler 35 3. Alacaklıların Korunması İçin Geliştirilen Bir Teori: Tüzel Kişilik Perdesinin Aralanması 36 a. Teorinin Gelişimi 37 b. Uygulama Alanı Bulabileceği Durumlar 38 aa. Malvarlığının Karışması 38 bb. Yetersiz Sermaye 39 cc. Kurumsal ve/veya Bireysel Kötüye Kullanma 40 c. Uygulanma Şartları 40 d. Teorinin Değerlendirilmesi 41 4. Borçlanma Yasağının Alacaklıları Koruyucu Fonksiyonu 44 C. Kurumsal Yönetim İlkeleri 45 1. Kurumsal Yönetimin Önemi 45 2. Kurumsal Yönetimin Gelişimi 46 a. Genel Olarak 46 b. Türk Hukukunda Kurumsal Yönetimin Gelişimi 47 3. Kurumsal Yönetimin Bir Sonucu Olarak Şirkete Borçlanma Yasağı 48 II. MUKAYESELİ HUKUKTA BORÇLANMA YASAĞI 49 A. Mukayeseli Hukukta Şirketler Hukuku 49 B. Borçlanma Yasağına İlişkin Düzenleme Örnekleri 50 1. Avrupa Birliği Hukuku 50 2. Alman Hukuku 52 a. Pay Sahibinin Borçlanma Yasağı 52 b. Yönetim Kurulu Üyeleri ve Yakınlarının Şirkete Borçlanması 54 3. İsviçre Hukuku 55 4. İngiliz Hukuku 56 5. Amerikan Hukuku 57 6. Fransız Hukuku 58 C. Borçlanma Yasağına İlişkin Düzenlemelerin Değerlendirilmesi 59 III. TÜRK TİCARET KANUNU'NDA BORÇLANMA YASAĞININ GÖRÜNÜMÜ 61 A. Borçlanma Yasağının Kanunlaşma Süreci 61 B. Türk Ticaret Kanunu'ndaki Borçlanma Yasağı Düzenlemeleri 62 İKİNCİ BÖLÜM ANONİM ŞİRKETLERDE BORÇLANMA YASAĞI I. PAY SAHİBİNİN BORÇLANMA YASAĞI 65 A. Düzenleme Ve Amacı 67 1. 6335 sayılı Kanun Değişikliği Öncesi Düzenleme ve Amacı 67 2. 6335 sayılı Kanun Değişikliği Sonrası Düzenleme ve Amacı 68 B. Yasağın Muhatabı 69 1. Pay Sahibi 69 2. Pay Üzerinde Hak Sahibi Olan Üçüncü Kişilerin Durumu 70 a. İntifa Hakkı Sahibi 70 b. İntifa Senedi Sahibi 72 c. Rehin ve Hapis Hakkı Sahibi 72 d. Pay Sahibinin Vekili, Velisi ya da Vasisi 73 C. Yasağın İstisnası 73 1. 6335 sayılı Kanun Öncesindeki Düzenleme 73 a. Borçlanma Yasağının İstisnasının Şartları 74 aa. Borcun Şirketle, Şirketin İşletme Konusu ve Pay Sahibinin İşletmesi Gereği Olarak Yapılmış Bulunan Bir İşlemden Doğması 74 bb. Emsalleriyle Aynı veya Benzer Şartlara Tâbi Tutulma 76 b. Şartların Değerlendirilesi 77 2. 6335 sayılı Kanun Sonrasındaki Düzenleme 77 a. Şirkete Borçlanmanın Şartları 78 aa. Pay Sahipleri Sermaye Taahhüdünden Doğan Vadesi Gelmiş Borçlarını İfa Etmiş Olmalı 78 aaa. Ayni Sermaye Taahhüdünde Bulunulması 80 bbb. Nakdi Sermaye Taahhüdünde Bulunulması 81 bb. Şirketin Serbest Yedek Akçelerle Birlikte Kârı Geçmiş Yıl Zararlarını Karşılayacak Düzeyde Olmalı 82 b. Şartların Değerlendirilmesi 85 D. Yasağa Aykırılığın Sonuçları 88 1. Borçlanma İşlemi Üzerindeki Etkisi 88 2. Cezai Sorumluluk 89 a. TTK Kapsamında Cezai sorumluluk 89 aa. Müeyyide ve Muhatabı 89 aaa. 6335 sayılı Kanun Öncesindeki Müeyyide ve Muhatabı 89 bbb. 6335 sayılı Kanun Sonrasındaki Müeyyide ve Muhatabı 91 bb. Müeyyidenin Uygulanması 92 cc. Geçiş Hükümleri 94 b. TCK Kapsamında Cezai Sorumluluk 95 aa. Güveni Kötüye Kullanma Suçunun Oluşması 95 bb. Hileli İflas Suçunun Oluşması 98 3. Hukuki Sorumluluk 100 E. Şirketin Pay Sahibine Borçlanması 102 F. Borçlanmanın Alternatifi Olarak Kar Payı Avansı 103 1. Kar Payı Avansının Dağıtılma Şartları 103 2. Kar Payı Avansının Dağıtılması 105 3. Borçlanma Yasağı ve Kar Payı Avansı İlişkisi 105 II. YÖNETİM KURULU ÜYELERİ VE YAKINLARININ ŞİRKETE BORÇLANMA YASAĞI 107 A. Düzenleme 107 B. Düzenlemenin Amacı 108 C. Yasağın Kapsamı 109 1. Yasak Kapsamındaki Kişiler 109 a. 6335 sayılı Kanun Öncesinde Yasak Kapsamındaki Kişiler 109 b. 6335 sayılı Kanun Sonrası Yasak Kapsamındaki Kişiler 110 aa. Pay Sahibi Olmayan Yönetim Kurulu Üyeleri 110 bb. Yönetim Kurulu Üyelerinin Pay Sahibi Olmayan Yakınları 112 c. Sonradan Kapsama Girilmesi Durumu 112 2. Yasak Kapsamındaki İşlemler 113 a. Yönetim Kurulu Üyesi veya Yakınlarının Şirkete Nakdi Borçlanması 113 b. Şirketin Yönetim Kurulu Üyesi veya Yakınlarıyla Kefalet, Garanti, Teminat, Sorumluluk Üstlenme ve Borç Devralma Gibi İşlemlerde Bulunması 115 D. Yasağa Aykırılığın Sonuçları 115 1. Yönetim Kurulu Üyesi veya Yakınlarının Şirkete Nakdi Borçlanması Halinde 115 a. İşlem Açısından 115 b. Taraflar Açısından 116 aa. Cezai Müeyyide 116 aaa. Müeyyide ve Muhatabı 116 bbb. Müeyyidenin Uygulanması 117 ccc. Geçiş Hükümleri 118 bb. Hukuki Müeyyide 119 aaa. Doğrudan İcra Takibine Muhatap Olma 119 bbb. Yönetim Kurulunun Sorumluluğu 121 2. Şirketin Yönetim Kurulu Üyesi veya Yakınlarıyla Kefalet, Garanti, Teminat, Sorumluluk Üstlenme ve Borç Devralma Gibi İşlemlerde Bulunması 121 a. İşlemler Açısından 121 b. Taraflar Açısından 122 aa. Cezai Müeyyide 122 bb. Yönetim Kurulunun Sorumluluğu 122 E. Şirketle İşlem Yapma Yasağı 122 1. Şirketle İşlem Yapma Yasağının Kapsamı 122 2. Yasağa Aykırılığın Sonuçları 124 a. İşlem Açısından 124 b. Taraflar Açısından 124 aa. Cezai Müeyyide 124 bb. Hukuki Müeyyide 124 III. BANKACILIK UYGULAMASINDA BORÇLANMA YASAĞI 125 A. Tarihi Gelişim 125 B. Pay Sahiplerinin Borçlanma Yasağı 128 1. Nitelikli Pay Sahiplerinin Bankaya Borçlanması 129 2. Kredinin Kullandırılması 130 3. Krediye İlişkin Sınırlandırmalar 131 C. Yönetim Kurulu Üyeleri Ve Yakınlarının Şirketle İşlem Yapma Ve Borçlanma Yasağı 131 1. Yasağın Kapsamındaki Kişiler 132 2. Yasağın İstisnası 133 3. Sonradan Yasak Kapsamına Giren Krediler 134 D. Aykırılık Halinde Uygulanacak Yaptırımlar 135 1. Kredilere İlişkin Yaptırımlar 135 2. Tedbir Niteliğindeki Önlemler ve Uyulmaması Halinde Yaptırım 136 a. Tedbir Niteliğindeki Önlem Çeşitleri 136 aa. Düzeltici Önlemler 136 bb. İyileştirici Önlemler 136 cc. Kısıtlayıcı Önlemler 137 b. Önlemlere Uyulmamasının Yaptırımı 138 3. Bankanın Faaliyet İzninin Kaldırılması ve Fona Devredilmesi 138 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM LİMİTED ŞİRKETLERDE BORÇLANMA YASAĞI I. DÜZENLEME 142 II. PAY SAHİBİNİN BORÇLANMA YASAĞI 143 A. Ortakların Bağlılık Yükümlülüğü Ve Rekabet Yasağı Açısından 143 B. Borçlanmanın Alternatifi Olarak Kar Payı Avansı 145 III. MÜDÜRLERİN YAKINLARININ BORÇLANMA YASAĞI 145 IV. MÜEYYİDESİ 146 V. ŞİRKETE BORÇ VERİLMESİ 147 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ŞİRKETLER TOPLULUĞUNDA BORÇLANMA YASAĞI I. GENEL OLARAK 151 A. Şirketler Topluluğu 151 B. Hâkim Ve Bağlı Şirket Kavramları 153 II. ŞİRKETLER TOPLULUĞUNDA SORUMLULUK DÜZENLEMELERİ 154 A. Sorumluluğun Şartları 154 1. Bağlı Şirketin Kayba Uğraması 154 2. Kayba Sebebiyet Veren Davranışın Özen Borcuna Aykırı Olması 156 3. Hâkim Şirketin Yönlendirmesiyle Meydana Gelmesi 157 4. Denkleştirme Yapılmaması 158 B. Sorumluluğun Sonuçları 160 III. ŞİRKETE BORÇLANMA YASAĞI AÇISINDAN HÜKÜMLERİN UYGULANABİLİRLİĞİ 164 A. Pay Sahibinin Borçlanma Yasağının Uygulanabilirliği 164 B. Yönetim Kurulu Üyeleri Ve Yakınlarının Şirkete Borçlanma Yasağının Uygulanabilirliği 167 Sonuç 171 Kaynakça 177 Kavram Dizini 191