İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 7 İÇİNDEKİLER......................... 9 KISALTMALAR LİSTESİ.................. 15 GİRİŞ ...........................17 BİRİNCİ BÖLÜM UYUŞTURUCU MADDE KAVRAMI, UYUŞTURUCU MADDELERİN TÜRLERİ, ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER, ULUSLARARASI ÖRGÜTLER I. UYUŞTURUCU MADDE KAVRAMI.............21 A. Genel Olarak ........................ 21 B. Normatif Anlamda Uyuşturucu Madde ... 23 1. Genel Açıklamalar .......... 23 2. Uluslararası Sözleşmelerde Uyuşturucu Madde ......................... 24 3. Alman Ceza Hukukunda Uyuşturucu Madde .............................. 27 4. İngiltere Ceza Hukukunda Uyuşturucu Madde ........................... 29 5. Türk Ceza Hukukunda Uyuşturucu Madde.......................................... 30 a) Uyuşturucu Maddelere İlişkin Mevzuat Hükümleri....................... 30 b) Öğretide İleri Sürülen Görüşler .... 35 c) Değerlendirmelerimiz................... 44 II. UYUŞTURUCU MADDELERİN TÜRLERİ ......48 A. Doğal Uyuşturucu Maddeler 48 1. Haşhaş Bitkisinden Elde Edilen Maddeler .................................. 48 a) Afyon ........................ 49 b) Morfin ve Diğer Afyon Alkaloidleri ................................... 52 c) Eroin ......................... 53 2. Kenevirden Elde Edilen Maddeler...... 55 a) Esrar ......................... 57 3. Koka Bitkisinden Elde Edilen Maddeler ............................. 60 a) Kokain....................... 61 b) Crack......................... 64 B. Sentetik Uyuşturucu Maddeler ............... 64 1. Sentetik Kannabinoidler. 65 2. Amfetamin Tipi Stimulantlar (Amfetamin, Metamfetamin, Ekstazi) ....... 68 III. ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER .................70 A. Tarihsel Gelişim ................... 70 B. 1961 Tek Sözleşmesi............ 81 C. 1971 Psikotrop Maddeler Sözleşmesi ..... 85 D. Uyuşturucu ve Psikotrop Maddelerin Kaçakçılığına Karşı 1988 BM Sözleşmesi ........................... 87 IV. ULUSLARARASI KURULUŞLAR ..................90 A. ECOSOC, BM Ekonomik ve Sosyal Konsey ..................................... 90 B. CND, Uyuşturucu Maddeler Komisyonu.. 91 C. INCB, Uluslararası Uyuşturucu Maddeler Kontrol Kurulu......................... 92 D. WHO, Dünya Sağlık Örgütü.. 93 E. UNODC, Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi................................ 94 F. UNFDAC, Uyuşturucu Maddelerin Kötüye Kullanılmasını Denetleme Fonu.................. 95 G. EMCCDA, Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Madde Bağımlılığını İzleme Merkezi .................... 95 V. KARŞILAŞTIRMALI HUKUK....96 A. Almanya............................... 96 B. Hollanda .............................. 97 C. İngiltere ............................... 98 D. ABD...................................... 99 İKİNCİ BÖLÜM UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE İMAL VE TİCARETİ SUÇLARI (TCK m. 188) I. GENEL OLARAK ................. 101 II. 765 SAYILI KANUN İLE 5237 SAYILI KANUN HÜKÜMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI........... 105 III. BENZER SUÇLAR İLE İLİŞKİSİ ................... 112 A. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırmak (TCK m. 190)............................... 112 B. Kullanmak İçin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Satın Almak, Kabul Etmek veya Bulundurmak ya da Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanmak (TCK m. 191)..... 117 C. İnfaz Kurumuna veya Tutukevine Yasak Eşya Sokmak (TCK m. 297) ...... 125 D. İzinsiz Haşhaş Ekimi Yapmak (3298 sayılı Kanun m. 4) ........................... 128 E. İzinsiz Kenevir Ekimi Yapmak (2313 sayılı Kanun m. 23/4) ..................... 131 F. Esrar Elde Etmek İçin Kenevir Ekimi Yapmak (2313 sayılı Kanun m. 23/5) .................................. 133 IV. KORUNAN HUKUKSAL DEĞER ................ 138 V. SUÇUN MADDİ UNSURLARI ................... 145 A. Fail ..................................... 145 B. Mağdur .............................. 147 C. Suçun Konusu .................... 149 1. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde ...... 151 2. Üretimi Resmi Makamların İznine veya Satışı Yetkili Tabip Tarafından Düzenlenen Reçeteye Bağlı Olan ve Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Etkisi Doğuran Her Türlü Madde ...................... 154 3. Uyuşturucu veya Uyarıcı Etki Doğurmamakla Birlikte, Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Üretiminde Kullanılan ve İthal veya İmali Resmi Makamların İznine Bağlı Olan Madde ................... 157 4. Değerlendirmelerimiz .. 160 D. Fiil ...................................... 164 1. Maddenin 1. Fıkrasında Düzenlenen Suç Bakımından (TCK m. 188/1)........................... 164 a) İmal......................... 164 b) İthal......................... 171 c) İhraç........................ 183 2. Maddenin 3. Fıkrasında Düzenlenen Suç Bakımından (TCK m. 188/3) .......................... 189 a) Satmak.................... 189 b) Satışa Arz Etmek..... 193 c) Başkalarına Vermek 194 d) Sevk Etmek ............. 197 e) Nakletmek .............. 199 f) Depolamak ............. 201 g) Satın Almak ............ 203 h) Kabul Etmek ........... 206 i) Bulundurmak.......... 206 3. Maddenin 6. Fıkrasında Düzenlenen Suç Bakımından (TCK m. 188/6) .......................... 212 4. Maddenin 7. Fıkrasında Düzenlenen Suç Bakımından (TCK m. 188/7) .......................... 214 E. Nitelikli Haller .................... 218 1. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Verilen veya Satılan Kişinin Çocuk Olması (TCK m. 188/3) .......... 218 2. Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddelerin Eroin, Kokain, Morfin, Sentetik Kannabinoid ve Türevleri veya Bazmorfin Olması (TCK m. 188/4-a) .................. 220 3. Üçüncü Fıkradaki Fiillerin; m. 188/4-b'de Belirtilen Yerlerde İşlenmesi (TCK m. 188/4-b).............. 224 4. Suçun Üç veya Daha Fazla Kişi Tarafından Birlikte veya Suç İşlemek İçin Teşkil Edilmiş Bir Örgütün Faaliyeti Çerçevesinde İşlenmesi (TCK m. 188/5) ................. 230 5. Suçun Sağlık Sektöründeki Belli Meslek Sahipleri Tarafından İşlenmesi (TCK m. 188/8) ................. 236 VI. SUÇUN MANEVİ UNSURU ..238 VII. HUKUKA AYKIRILIK ............244 VIII. KUSURLULUK.....................254 IX. ETKİN PİŞMANLIK ..............256 A. Cezayı Ortadan Kaldıran Etkin Pişmanlık (TCK m. 192/1) ....................... 258 B. Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Etkin Pişmanlık (TCK m. 192/3)................................ 262 X. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ ........ 272 A. Teşebbüs............................ 272 1. Genel Açıklamalar ........ 272 2. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal, İthal ve İhraç Suçuna Teşebbüs ...................... 275 a) İmale Teşebbüs....... 275 b) İthale Teşebbüs ...... 278 c) İhraca Teşebbüs...... 281 3. Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddeleri Ülke İçinde Satma, Satışa Arz Etme, Başkalarına Verme, Sevk Etme, Nakletme, Depolama, Satın Alma, Kabul Etme veya Bulundurma Suçuna Teşebbüs ........... 284 a) Satma, Satışa Arz Etme, Başkalarına Verme, Satın Alma, Kabul Etme Eylemlerine Teşebbüs .............................................. 284 b) Sevk Etme ve Nakletme Eylemlerine Teşebbüs........................... 286 c) Depolama ve Bulundurma Eylemlerine Teşebbüs....................... 289 B. İştirak ................................. 290 C. İçtima ................................. 299 1. Zincirleme Suç .............. 299 2. Fikri İçtima/Görünüşte İçtima .......... 308 a) Genel Olarak........... 308 b) Teşebbüs Aşamasında Kalan İmal ve İhraç Suçları ile m. 188/3'te Düzenlenen Suçlar Arasındaki İçtima İlişkisi ................. 310 c) Tamamlanmış İmal, İthal ve İhraç Suçları ile m. 188/3'te Düzenlenen Suçlar Arasındaki İçtima İlişkisi................................ 313 XI. YAPTIRIM.......................... 317 XII. MUHAKEME...................... 320 A. Genel Olarak ...................... 320 B. Suçüstü Halinde Arama...... 322 SONUÇ ..................................... 335 KAYNAKÇA ............................... 347