1. KONU ULUSLARARASI PİYASALAR VE ALTERNATİF FİNANSMAN ÇEŞİTLERİ 1. ULUSLARARASI PİYASALAR VE ALTERNATİF FİNANSMAN ÇEŞİTLERİ --- 5 1. 1. Uluslararası Finansal Sistem ------------------------------------------------------------- 5 1. 2. Uluslarası Finansal Piyasa Sınıflandırması--------------------------------------------- -- 7 1. 3. Döviz Kurları ---------------------------------------------------------------- ---------------- 8 1. 4. Döviz Piyasası ---------------------------------------------------------------- --------------- 9 1. 4. 1. Vadeli Döviz İşlemleri ----------------------------------------------------------- 10 1. 4. 1. 1. Forward Sözleşmeler -------------------------------------------------- 10 1. 4. 1. 1. 1. Forward Piyasanın İşleyişi ----------------------------- 11 1. 4. 1. 1. 2. Forward Çeşitleri ve Forward Döviz Piyasaları ------ 12 1. 4. 1.2. Futures Sözleşmeler --------------------------------------------------- 15 1. 4. 1. 2. 1. Takasodası (Clearing House) -------------------------- 15 1. 4. 1. 2. 2. Future İşlemlerde Yükümlülükler --------------------- 16 1. 4. 1. 2. 3. Future Piyasaların Amacı ------------------------------ 17 1. 4. 1.3. Swap ---------------------------------------------------------------- ---- 18 1. 4. 1. 3. 1. Swap Piyasalarının İşleyişi ----------------------------- 19 1. 4. 1. 3. 2. Döviz Swapları ------------------------------------------ 20 1. 4. 1. 3. 3. Swap Opsiyonları (Swaptions)------------------------- 20 1. 4. 1. 3. 4. Swaplarda Riskler --------------------------------------- 21 1. 4. 1. 3. 5. Swapların Yararları ------------------------------------- 22 1. 4. 1. 4. Döviz Opsiyon İşlemleri ---------------------------------------------- 22 1. 4. 1. 4. 1. Opsiyonlar ile İlgili Kavramlar ------------------------- 23 1. 4. 1. 4. 2. Opsiyon Çeşitleri ---------------------------------------- 25 1. 4. 1. 4. 3. Opsiyon Piyasalarının Katılımcıları ------------------- 25 1. 4. 1. 4. 3. 1. Riskten Kaçınanlar (Hedgers) ------- 26 1. 4. 1. 4. 3. 2. Spekülatörler (Speculators) ---------- 26 1. 4. 1. 4. 3. 3. Arbitrajcılar (Arbitrage) ------------- 26 1. 4. 1. 4. 4. Opsiyon Piyasalarında Teminatlar--------------------- 27 viii ULUSLAR ARASI FİNANSMAN 2. KONU SERMAYE PİYASASI 2. SERMAYE PİYASASI ---------------------------------------------------------------- ----------- 28 2. 1. Sermaye Piyasası Araçları ---------------------------------------------------------------- 29 2. 1. 1. Hisse Senetleri ---------------------------------------------------------------- ------ 30 2. 1. 2. Tahviller------------------------------------------------------- ----------------------- 32 2. 1. 3. Gelir Ortaklığı Senetleri ----------------------------------------------------------- 35 2. 1. 4. Yatırım Fonları Katılma Belgeleri ------------------------------------------------- 35 2. 1. 5. Banka Bonoları ve Banka Garantili Bonolar ------------------------------------ 36 2. 1. 6. Hisse Senedi İle Değiştirilebilir Tahvil (HDT) ----------------------------------- 36 2. 1. 7. Varlığa Dayalı Menkul Kıymet --------------------------------------------------- 37 2. 1. 8. Finansman Bonoları ---------------------------------------------------------------- 38 2. 1. 9. Depo Sertifikaları ---------------------------------------------------------------- -- 38 2. 1. 10. Türev Finansal Araçlar ------------------------------------------------------------ 39 2. 1. 11. Diğer Sermaye Piyasası Araçları ------------------------------------------------- 40 2. 2. Sermaye Piyasası Faaliyetleri ------------------------------------------------------------ 40 2. 2. 1. Halka Arza Aracılık Faaliyeti ------------------------------------------------------- 41 2. 2. 2. Alım Satıma Aracılık Faaliyeti ------------------------------------------------------ 42 2. 2. 2. 1. Yurt Dışı Piyasalarda Yapılacak İşlemlerde Aracılık ---------------- 43 2. 2. 2. 2. Türev Araçlarının Alım Satımına Aracılık Faaliyeti ------------------ 43 2. 2. 3. Portföy Yöneticiliği ---------------------------------------------------------------- -- 43 2. 2. 3. 1. Portföy Yönetim Şirketlerinin Kuruluş Şartları ------------------------ 44 2. 2. 3. 2. Portföy Yöneticiliği İlkeleri -------------------------------------------- 44 2. 2. 3. 3. Portföy Yöneticiliği Sınırları -------------------------------------------- 46 2. 2. 4. Yatırım Danışmanlığı ---------------------------------------------------------------- 46 2. 2. 4. 1. Yatırım Danışmanlığına İlişkin Esaslar -------------------------------- 46 2. 2. 4. 2. Yatırım Danışmanlığı Sözleşmesi--------------------------------------- 47 2. 2. 5. Menkul Kıymetlerin Geri Alım veya Satım Taahhüdü ile Alım Satımı Faaliyetleri ---------------------------------------------------------------- ------------ 48 2. 2. 5. 1. Repo ve Ters Repo İşlemlerini Yapmaya Yetkili Kuruluşlar--------- 48 2. 2. 5. 2. İşlem Konusu Menkul Kıymetler -------------------------------------- 49 2. 2. 5. 3. Repo ve Ters Repo İşlemlerinin Esasları ------------------------------ 49 2. 3. Sermaye Piyasası Kurumları ----------------------------------------------------------- 50 2. 3. 1. Aracı Kuruluşlar ---------------------------------------------------------------- --- 50 2. 3. 2. Yatırım Ortaklıkları --------------------------------------------------------------- 52 2. 3. 3. Yatırım Fonları ---------------------------------------------------------------- ---- 53 2. 3. 4. Sermaye Piyasasında Faaliyet Göstermesine İzin Verilen Diğer Diğer Kurumlar ---------------------------------------------------------------- ----- 56 2. 3. 4. 1. Portföy Yönetim Şirketleri -------------------------------------------- 56 2. 3. 4. 2. Bağımsız Denetim Kuruluşları ---------------------------------------- 57 2. 3. 4. 3. Gayrimenkul Değerleme Şirketleri ----------------------------------- 58 2. 3. 4. 4. Derecelendirme Kuruluşları ------------------------------------------ 61 İÇİNDEKİLER ix İkinci Bölüm DIŞ TİCARET FİNANSMANI 1. KONU DIŞ TİCARETİN BAŞLICA FİNANSMAN YÖNTEMLERİ GİRİŞ ---------------------------------------------------------------- ----------------------------------- 67 1. DIŞ TİCARETİN BAŞLICA FİNANSMAN YÖNTEMLERİ ------------------------------ 70 1. 1. Leasing (Finansal Kiralama) -------------------------------------------------------------- 70 1. 1. 1. Finansal Kiralama (Leasing) İşlemleri---------------------------------------------- 71 1. 1. 2. Leasingin Tarafları ---------------------------------------------------------------- --- 72 1. 1. 3. Leasing Türleri ---------------------------------------------------------------- -------- 73 1. 1. 4. Leasing'e Konu Olabilecek Mallar -------------------------------------------------- 74 1. 1. 5. Leasing'in Ekonomik Etkileri-------------------------------------------------------- 75 1. 1. 6. Mevzuat ve Değişiklikler ------------------------------------------------------------ 79 1. 1. 7. Leasing’in Yasal Ana Unsurları ----------------------------------------------------- 79 Örnek Olay “Gaziantep’ten Dünyaya Antep Fıstığı” ----------------------------------------------- 85 1.2. Faktöring------------------------------------------------------ ---------------------------------- 88 1. 2. 1. Faktöring İşleyişi ---------------------------------------------------------------- ----- 90 1. 2. 2. Faktöringin Maliyeti ---------------------------------------------------------------- -- 91 1. 2. 3. Faktöringin Türleri --------------------------------------------------------------- --- 91 1. 2. 3. 1. Yurtiçi Faktöring --------------------------------------------------------- 91 1. 2. 3. 1. 1. Yurtiçi Faktöring Yoluyla Sağlanacak Avantajlar ------ 92 1. 2. 3. 2. Yurtdışı Faktöring -------------------------------------------------------- 92 1. 2. 3. 2. 1. İhracat Faktöring -------------------------------