BİRİNCİ BÖLÜM TÜRK HUKUKUNDA ACENTE VE ACENTELİK SÖZLEŞMESİ I. -GENEL OLARAK ACENTE-1 A. -TANIMI, UNSURLARI VE HUKUKİ NİTELİĞİ-1 1. -Acentenin Tanımı-1 2. -Acentenin Unsurları-3 a. -Ticari İşletme Sahibine Bağımlı Olmama-3 b. -Bir Sözleşmeye Dayanma-8 c. -Belirli Bir Yer veya Bölge İçinde Faaliyette Bulunma-8 d. -Bir Ticari İşletmeyi İlgilendiren Sözleşmelerde Aracılık Etme veya Bunları Tacir Adına Yapma-9 aa. -Genel Olarak-9 bb. -Bir Ticari İşletmeyi İlgilendiren Sözleşmelere Aracılık Etmek-12 cc. -Sözleşmeyi Müvekkil Adına Bizzat Yapmak-13 e. -Süreklilik-16 f. -Meslek Edinme-18 3. -Acentenin Tacir Sıfatı-19 B. -ÇEŞİTLERİ-22 1. -Genel Olarak-22 2. -Sigorta Acenteleri-23 3. -Seyahat Acenteleri-26 4. -Taşıma Acenteleri-28 5. -Gemi Acenteleri-29 6. -Sermaye Piyasasında Faaliyette Bulunan Aracı Kurum Acenteleri-31 C. -ACENTELİK HAKKINDAKİ HÜKÜMLERE TABİ TUTULAN DİĞER BAZI İLİŞKİLER-35 1. -Genel Olarak-35 2. -Sözleşmeleri Yerli veya Yabancı Bir Tacir Hesabına ve Kendi Adına Yapmaya Sürekli Olarak Yetkili Bulunanlar-36 3. -Türkiye Cumhuriyeti İçinde Merkez veya Şubesi Bulunmayan Yabancı Tacirler Ad ve Hesabına Ülke İçinde İşlemlerde Bulunanlar-37 II. -ACENTELİK SÖZLEŞMESİ-39 A. -KURULMASI VE HUKUKİ NİTELİĞİ-39 1. -Kurulması-39 2. -Hukuki Niteliği-40 B. -ŞEKLİ-41 C. -İPTALİ VE GEÇERSİZLİĞİ-47 III. -ACENTELİĞİN BENZER KURUMLARDAN AYRILMASI-49 A. -SİMSARLIK (TELLAL)-49 B. -KOMİSYONCULUK-53 C. -TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİ-55 D. -FRANCHİSE SÖZLEŞMESİ-60 E. -HİZMET SÖZLEŞMESİ-65 F. -VEKALET SÖZLEŞMESİ-67 G. -DİĞER TACİR YARDIMCILARI-69 İKİNCİ BÖLÜM ACENTENİN YETKİLERİ I. -GENEL OLARAK-71 II. -ÖZEL YETKİ OLMADAN YAPILABİLECEK İŞLEMLER-73 A. -HAKKI KORUYAN BEYANLARI MÜVEKKİLİ NAMINA YAPMA VE KABUL ETME-73 B. -MÜVEKKİLİ MAHKEMEDE TEMSİL ETME-75 1. -Genel Olarak-75 2. -Müvekkili Mahkemede Temsil Etmenin Şartları-78 3. -Müvekkili Mahkemede Temsil Etmenin Mutlaklığı-82 4. -Acenteye Karşı Açılan Davalar Neticesinde Alınan İlamların İcrası-83 III. -ÖZEL YETKİ BULUNMASI HALİNDE YAPILABİLECEK İŞLEMLER-84 A. -BEDELİ KABZ ETME VE MALLARI TESLİM ALMA-84 B. -SÖZLEŞME YAPMA-86 1. -Yetkinin Verilmesi ve Geri Alınması-86 2. -Yetkinin Aşılması-88 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ACENTENİN BORÇLARI I. -GENEL OLARAK-91 II. -FAALİYETTE BULUNMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ (ANA BORÇ)-95 III. -ACENTENİN YAN BORÇLARI-99 A. -MÜVEKKİLİN MENFAATLERİNİ KORUMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ-99 1. -Genel Olarak-99 2. -Sadakat ve Bağlılık-102 3. -Sır Saklama ve Bunlardan Yararlanmama-107 4. -Müvekkilin İşlerini Görmek İçin Gerekli Organizasyonu Kurma-113 5. -Piyasa Şartlarını Gözetleme ve Müşteriyle İyi İlişkiler Kurma-114 6. -Kendisine Özel Menfaat Sağlamama-115 7. -Müvekkilin İş Şanslarını Kendi Adına Kullanmama-116 8. -Müşterilerin Ödeme Gücünü Araştırma-117 9. -Talimatlara Uyma-120 10. -Bilgi Verme-127 11. -Rekabet Etmeme-127 a. -Genel Olarak-127 b. -Yasağın Kapsamı-131 aa. -Konu Bakımından-131 bb. -Yer Bakımından-136 cc. -Zaman Bakımından-140 c. -Yükümlülüğe Aykırı Davranmanın Sonuçları-142 12. -Kendisine Bırakılan Malları ve Belgeleri Koruma ve Geri Verme-148 B. -HABER VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ-150 1. -Genel Olarak-150 2. -Yükümlülüğün Kapsamı-152 3. -Haber Verme Zamanı-158 4. -Haber Verme Şekli-160 C. -ÖNLEM ALMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ-161 1. -Genel Olarak-161 2. -Müvekkilin Dava Haklarını Korumak İçin Önlemler Almak-162 3. -Eşyayı Koruma ve Gerektiğinde Malı Sattırma-163 D. -MÜVEKKİLİN PARASINI ZAMANINDA ÖDEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ-165 E. -MÜŞTERİNİN BORCUNA KEFİL OLMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ-168 IV. -ÖZEN YÜKÜMLÜLÜĞÜ-170 V. -BORCA AYKIRI DAVRANMANIN SONUÇLARI-173 A. -GENEL OLARAK-173 B. -AYNEN İFA-173 C. -TAZMİNAT-176 D. -HAKLI NEDENLE FESİH-178 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ACENTENİN HAKLARI I. -GENEL OLARAK-181 II. -ÜCRET HAKKI (TEMEL HAK)-182 A. -GENEL OLARAK-182 B. -ÜCRET ÇEŞİTLERİ-186 1. -Sözleşmenin Kurulmasındaki Başarıdan Dolayı Ödenen Ücret-186 2. -Yönetimsel Ücret-187 3. -Tek Defalık/ Devamlı Ücret-188 4. -Faaliyete Dayanan/Faaliyete Dayanmayan Ücret-189 5. -Sözleşme Süresince/Sözleşme Bittikten Sonra Ödenen Ücret-190 C. -ÜCRET HAKKININ DOĞMASININ KOŞULLARI-191 1. -Taraflar Arasında Acentelik Sözleşmesinin Bulunması-191 2. -Müvekkil ile Üçüncü Kişi Arasında Bir İşlemin Kurulması-192 D. -ÜCRET İSTENEBİLECEK HÂLLER-196 1. -Acentenin Doğrudan veya Dolaylı Etkisiyle İşlem Kurulması-196 a. -Acentenin Çabası Sonucu Ortaya Çıkan İşlemler-197 b. -İşlemin Yapıldığı Kişinin Müşteri Olarak Kazanılmasında Acentenin Rol Oynaması-200 c. -İşlemin Kurulmasına Birden Fazla Acentenin Etki Etmesi-202 d. -İşlemin Ayrılan Acente Tarafından Kurulmuş Olması-204 2. -Belli Bir Bölge veya Müşteri Çevresinin Bırakılmış Olması-205 3. -Acentelik İlişkisinin Bitmesinden Sonra Kurulan İşlemler-212 a. -İşlemin Kurulmasını Hazırlama ve İşlemin Acentelik İlişkisinin Bitiminden Sonra Uygun Bir Sürede Kurulması-213 aa. -Ayrılan Acentenin İşleme Aracılık Etmesi veya İşlemi Hazırlaması-213 bb. -İşlemin Acentelik İlişkisinin Bitmesinden Sonra Uygun Bir Sürede Kurulması-216 b. -Üçüncü Kişinin İcabının Acentelik İlişkisinin Bitmesinden Önce Acenteye veya Müvekkile Ulaşması-217 c. -Ücretin Paylaşılması-218 4. -Tahsil Komisyonu-220 E. -ÜCRETE HAK KAZANMA ZAMANI-222 1. -Kurulan İşlemin Yerine Getirilmesi-224 a. -Müvekkil Tarafından Yerine Getirilmesi-224 b. -Üçüncü Kişi Tarafından Yerine Getirilmesi-227 2. -Üçüncü Kişinin İşlemi Yerine Getirmeyeceğinin Kesinleşmesi-228 3. -Müvekkil Tarafından Yerine Getirilmeyen İşlemler-232 a. -Müvekkilin İşlemi Yerine Getirmemesi Durumunda Bile Ücret Hakkının Doğması-232 b. -Müvekkile Yüklenemeyen Sebeplerle Sözleşmenin Yerine Getirilememesi-235 F. -ÜCRETİN MİKTARI-237 1. -Taraflarca Kararlaştırılması-238 2. -Ticari Teamüllere Göre Belirlenmesi-243 3. -Asliye Ticaret Mahkemesi Tarafından Belirlenmesi-245 G. -ÜCRETİN ÖDENME ZAMANI-246 H. -ÜCRETE İLİŞKİN BİLGİLENDİRİLME HAKKI-248 1. -Ücret İstemi, Muacceliyeti ve Hesaplanması Bakımından Bilgilendirilme-251 2. -Defter Kayıtlarının Suretlerinin Gönderilmesini İsteme-254 3. -Ticari Defter ve Belgeleri Bizzat İnceleme veya Uzmana İncelletirme-258 III. -OLAĞANÜSTÜ GİDERLERİN KARŞILANMASI VE FAİZ İSTEME HAKKI-262 A. -GENEL OLARAK-262 B. -TALEP EDİLEMEYECEK MASRAFLAR-263 C. -TALEP EDİLEBİLECEK MASRAFLAR-265 IV. -HAPİS HAKKI-267 A. -GENEL OLARAK-267 B. -HAPİS HAKKINA KONU OLAN UNSURLAR-268 1. -Taşınır, Kıymetli Evrak, Emtia Senedi-268 2. -Müvekkile Ait Malın Satım Bedeli-272 C. -HAPİS HAKKININ ŞARTLARI-273 D. -HAPİS HAKKININ SONA ERMESİ-275 V. -İNHİSAR HAKKI-276 A. -GENEL OLARAK-276 B. -İNHİSAR HAKKININ ÜCRET HAKKINA OLAN ETKİSİ-279 BEŞİNCİ BÖLÜM MÜVEKKİLİN BORÇLARI I. -GENEL OLARAK-283 II. -TTK M. 120’DE SAYILANLAR-287 A. -MALLARLA İLGİLİ BELGELERİ VERME-287 B. -BİLGİLENDİRME-292 1. -Genel Olarak-292 2. -Acentelik Sözleşmesinin Yerine Getirilmesi İçin Gerekli Olan Hususları Bildirme-294 3. -İş Hacminin Düşük Olacağını Bildirme-298 4. -Yapılan İşleri Kabul Edip Etmediğini Bildirme-301 5. -Kurulan İşlemin Yerine Getirilmeyeceğini Bildirme-305 6. -Bilgilendirme Borcuna Aykırılığın Yaptırımları-306 III. -MÜVEKKİLİN DİĞER BORÇLARI-307 A. -ACENTEYİ DESTEKLEME-307 B. -SIR SAKLAMA-309 C. -REKABET ETMEME-309 ALTINCI BÖLÜM ACENTELİK SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ I. -GENEL OLARAK-311 II. -SÖZLEŞMENİN SONA ERME SEBEPLERİ-312 A. -GENEL OLARAK-312 B. -OLAĞAN FESİH-313 1. -Şartları-313 a. -Fesih Beyanı-313 b. -Sözleşmenin Belirsiz Süreli Olması-316 c. -İhbar Süresi-319 2. -Sonuçları-321 a. -Feshin Geçerli Olması-321 b. -Feshin Geçersiz Olması-324 C. -OLAĞANÜSTÜ FESİH-325 1. -Şartları-325 a. -Bir Sözleşmenin Varlığı-325 b. -Fesih Beyanı-326 aa. -Şekli ve İçeriği-326 bb. -Gerekçenin Belirtilmesi-329 cc. -Süresi-331 c. -Haklı Neden-332 aa. -Kavram-332 bb. -Acentelik İlişkisinin Devamının İmkansız Hale Gelmesi-335 d. -İhbar-339 2. -Sonuçları-341 a. -Feshin Geçerli Olması-341 b. -Feshin Geçersiz Olması-342 D. -DİĞER SONA ERME SEBEPLERİ-344 1. -Müvekkilin veya Acentenin İflası-344 2. -Müvekkilin veya Acentenin Ölümü-345 3. -Müvekkilin veya Acentenin Kısıtlanması-346 4. -Sözleşmenin Geçersizliği veya İptali-347 III. -ACENTENİN DENKLEŞTİRME TALEBİ-348 A. -GENEL OLARAK-348 B