İÇİNDEKİLER İçindekiler Önsöz 5 Kısaltmalar 13 Giriş 15 Birinci Bölüm ÜRETİM VE İŞ SIRRI KAVRAMI I. SIR KAVRAMININ GÖRÜNÜMLERİ 17 A. İş Sırrı 17 B. Üretim Sırrı 19 C. İşletme Sırrı 20 D. Know-How 20 E. Patent 24 II. ÜRETİM VE İŞ SIRRI KAVRAMI NİTELİKLERİ 27 A. Genel Olarak Sır Kavramı 27 B. Bilinmeyen Olgular 28 C. Sır Sahibinin Sırrın Korunmasında Menfaati 31 D. Sır Sahibinin Sırrı Koruma İradesi 34 III. ÜRETİM VE İŞ SIRRI KAVRAMININ KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA YERİ 38 A. ABD 38 B. İngiltere 38 C. Almanya 39 D. İsviçre 40 IV. ÜRETİM VE İŞ SIRRI HAKKINDA DEĞERLENDİRMELER 40 A. Bilinen Teknik Üretim Sürecinin Sır Olarak Değerlendirilmesi 40 B. Bilgisayar Programlarındaki Koruma Mekanizmalarını Kaldırma Fiilinin, Başkasının Sırrının İhlali Anlamına Gelip Gelmediği Sorunu 42 C. İşletmenin Müşteri Çevresi İle İlgili Bilginin Sır Değeri 44 1. Müşteri Verilerinin Sır Kapsamında Değerlendirilip Değerlendirilemeyeceği Sorunu 44 2. Acentenin Müvekkili ile Olan Sözleşmesi Devam Ederken Edindiği Müşteri Çevresini, Müvekkili ile Olan Sözleşmesel İlişkinin Sona Ermesinden Sonra Değerlendirmesinin, Bir Sırrın İhlali Anlamına Gelip Gelmediği Sorunu 48 D. Hukuka Uygun Olarak Elde Edilen ve İçerisinde Sır Niteliğine Sahip Detaylar Taşıyan Bir Ürünün İncelemesinin Hangi Durumlarda Yasaklandığı Sorunu 53 E. İyi Niyetli Üçüncü Kişi Tarafından Elde Edilen Üretim ve İş Sırrı 56 İkinci Bölüm ÜRETİM VE İŞ SIRLARININ HAKSIZ REKABETE KARŞI KORUNMASI I. ÜRETİM VE İŞ SIRLARININ KORUNMASI 59 A. Üretim ve İş Sırlarının Sözleşme Öncesi Korunması 59 B. Üretim ve İş Sırlarının Sözleşmenin Sona Ermesinden Sonraki Korunması 60 1. Rekabet Yasağı Sözleşmesinin Bulunması 60 2. Rekabet Yasağı Sözleşmesinin Bulunmaması 71 3. Sır Tutma Kaydının Olduğu Sözleşmenin Varlığı Halinde 75 4. Sır Tutma Kaydının Olduğu Sözleşmenin Yokluğu Halinde 77 a. Sır Saklama Yükümlülüğünün Sözleşme Sona Erdikten Sonra Devam Etmediğini Savunan Görüş 77 b. Sır Saklama Yükümlülüğünün Sözleşme Sona Erdikten Sonra Devam Ettiğini Savunan Görüş 78 II. ÜRETİM VE İŞ SIRLARININ HAKSIZ REKABET HÜKÜMLERİ ÇERÇEVESİNDE KORUNMASI 79 A. Üretim ve İş Sırlarını İfşa Etmeye ve Ele Geçirmeye Yöneltmek (TTK m.55/1-b, 3) 79 1. Kanundaki Düzenleme 79 2. Hükmün Unsurları 80 a. Yöneltme/Yönlendirme Kavramı 80 (1) Üretim ve İş Sırlarının İfşası ya da Ele Geçirilmesi İçin İşveren Tarafından İşçiye Doğru Gerçekleştirilen Yönlendirme Fiili 83 (2) Üretim ve İş sırlarının İfşası ya da Ele Geçirilmesi İçin Gerçekleştirilememiş Yönlendirme Fiili 84 b. TTK m.55/1-b, 3'te Yer Alan Kavramlar 86 (1) Üretim ve İş Sırlarının İfşası 87 (2) Üretim ve İş Sırlarının Ele Geçirilmesi 87 c. Başkalarının Üretim ve İş Sırlarını Ele Geçiren ya da İfşa Eden İşçi, Vekil ya da Yardımcı Kişi 89 d. Yönlendirilen ile Sırrın Sahibi Arasında Bir Sözleşmenin Varlığı 91 e. Üretim ve İş Sırlarını İfşa Eden ya da Ele Geçiren Çalışanların, İşvereni ile Olan Sözleşmesine Aykırı Davranmasına Neden Olan Davranıştan Yarar Sağlaması Gerekip Gerekmediği 93 f. Yönlendirilenin Sır Kapsamındaki Bilgiyi Paylaşması Gereken Kişinin, Kendisini Haksız Davranışa Yönelten Kişi Olması Gerekip Gerekmediği 94 3. İşverenin Üretim ve İş Sırlarını İfşa ya da Ele Geçirilmeye Yöneltmenin Türleri 95 a. Sözleşmenin İhlaline Yöneltme 96 b. Sözleşmenin Feshine Yöneltme 99 4. Sırların İfşası ya da Ele Geçirilmesi Amacıyla Yönlendirilen Tarafın Sır Sahibine Karşı Yükümlülükleri 102 a. Gizlilik Yükümlülüğü 102 b. Bildirim Yükümlülüğü 105 (1) Bildirim Yükümlülüğünün Ana ve İştirak Şirketleri için de Devam Edip Etmediği 107 (2) Çalışanın, İşverenini ihbarı (Whistleblowing) 107 c. İş Hukuku Hükümlerince Değerlendirme 111 d. TBK Hükümleri Çerçevesinde Sır Saklama Borcu 115 5. Başkasının Sözleşmesine Müdahale Nedeniyle Sorumluluk 117 B. Üretim ve İş Sırlarını Hukuka Aykırı Olarak İfşa Etmek; Üretim ve İş Sırlarını Hukuka Aykırı Olarak İfşa Etmek; Özellikle, Gizlice ve İzinsiz Olarak Ele Geçirilen veya Başkaca Hukuka Aykırı Bir Şekilde Öğrenilen Bilgileri ve Üretenin İş Sırlarını Değerlendirme veya Başkalarına Bildirme (TTK m.55/1-d) 119 1. Unsurları 119 a. Bilgi ve Üretenin İş Sırrı 119 b. Sırrı Gizlice, İzinsiz veya Başkaca Hukuka Aykırı Şekilde Ele Geçirme 122 (1) Sırrın Ele Geçirilmesi 122 (2) Sırrın Hukuka Aykırı Olarak Ele Geçirildiğinin Bilinmesi 123 (3) Sırrın Hukuka Aykırı Olarak Ele Geçirildiğinin Bilinmemesi 124 c. Özellikle; Hukuka Aykırı Biçimde Öğrenilen Sırrı Değerlendirme veya Başkalarına Bildirme (İfşa) 125 (1) Sırrı Değerlendirme 125 (a) Sırrı Ticari Amaç İçin Değerlendirme 125 (b) Sırrı Şahsi Amaç İçin Değerlendirme Olasılığı 126 (c) Sırrı Değerlendirmeden Evvel Sırrın Hukuka Aykırı Usulde Elde Edilmiş Olması Gerekip Gerekmediği 126 (2) Sırrı Başkalarına Bildirme (İfşa) 127 (a) Sırrı Bilinçli Olarak Başkalarına Bildirme 128 (b) Sırrı Yanlışlıkla Başkalarına Bildirme 128 d. Sırrı Başkalarına Bildiren Kişinin Bu Fiilden Yarar Sağlaması Gerekip Gerekmediği 130 2. Başkasının Üretim ve İş Sırrını Kullanmaksızın Yalnızca Sırrın Elde Edilmiş Olmasının Haksız Rekabet Kurallarına Göre Değerlendirilmesi 130 a. 6762 Sayılı eTTK ve 6102 Sayılı TTK Karşılaştırması 130 b. İsviçre ve Alman Hukukunda Konunun Ele Alınışı ve Konunun TTK m.55/I-d Yönünden İncelenmesi 131 c. Üretim ve İş Sırrının Hukuka Uygun Olarak Elde Edinilmiş Olmasının Springboard Doktrini Ekseninde İncelemesi 135 C. Üretim ve İş Sırrı Niteliği Tartışmalı Olan Ürünlerden Yetkisiz Yararlanma (TTK m.55/1-c) 137 1. Başkalarının Ürünlerinden Yararlanılması 137 a. Kanundaki Düzenleme 137 b. Konunun Karşılaştırmalı Hukukta Sistematiği 139 c. Hükmün Sistematiği ve Diğer Hükümlerle İlişkisi 140 2. Başkalarının İş Ürünlerinden Yetkisiz Yararlanma 143 a. İş Ürünü 143 (1) İş Ürünü Kavramı 143 (2) İş Ürünü Kavramının Türk ve İsviçre Hukuku Karşılaştırması 144 b. İş Ürünlerinden Yetkisizce Yararlanmanın Unsurları 145 (1) Yararlanmanın Yetkisiz Olması 145 (2) İş Ürünlerinden Yarar Elde Edilmiş Olması 147 c. İş Ürünlerinden Yetkisiz Yararlanma Halleri 148 (1) Emanet Edilen İş Ürününden Yetkisiz Yararlanma (TTK m.55/1-c, 1) 148 (2) Tevdi edilmiş veya Sağlanmış İş Ürünlerinden Yetkisiz Yararlanma (TTK m.55/1-c, 2) 150 3. Çalışma Ürünlerinden Yetkisiz Yararlanma 151 a. Kanundaki Düzenleme 151 b. Pazarlanmaya Hazır Çalışma Ürünü 153 c. Teknik Çoğaltma Yöntemleri ile Devralma ve Yetkisiz Yararlanma 155 (1) Uygun Katkı Olmaksızın Devralma 156 (2) Teknik Çoğaltma Yöntemleri 159 4. Maddenin Uygulanması Kanuni Süreye Bağlı mıdır? 160 III. ÜRETİM VE İŞ SIRLARI HAKKINDA HAKSIZ REKABET FİİLLERİNE KARŞI HAKSIZ REKABET HÜKÜMLERİ ÇERÇEVESİNDE HUKUKSAL YAPTIRIMLAR 161 A. Hukuki Sorumluluk Kapsamındaki Davanın Tarafları 161 1. Davacı 161 a. Zarar Gören 161 b. Müşteriler 162 c. Mesleki ve İktisadi Birlikler 163 2. Davalı 163 a. Fail 163 b. Çalıştıran 164 c. Basın, Yayın, İletişim, Bilişim Kuruluşları ve Servis Sağlayıcılarının Sorumluluğu 164 B. Dava İçin Kıstaslar 165 1. Kusur 165 2. İlliyet Bağı 166 3. Zamanaşımı 166 C. Hukuk Davaları 167 1. Tespit Davası 167 2. Men Davası 169 3. Eski Hale İade Davası 170 4. İhtiyati Tedbir 171 5. Tazminat Davalar 173 a. Maddi Tazminat Davası 173 b. Manevi Tazminat Davası 175 D. Çalıştıranın Sorumluluğu 176 E. Basın, Yayın, İletişim, Bilişim Kuruluşları ve Servis Sağlayıcılarının Sorumluluğu 177 F. Görevli ve Yetkili Mahkeme 181 1. Yetkili Mahkeme 181 2. Görevli Mahkeme 181 G. Zorunlu Arabuluculuk 182 H. Cezai Sorumluluk 183 Sonuç 187 Kaynakça 191 Kavramlar Dizini 199