İçindekiler Önsöz 7 Kısaltmalar 17 Giriş 19 Birinci Bölüm MİLLÎ GÜVENLİK KAVRAMININ ANLAMI I. MİLLÎ GÜVENLİK KAVRAMININ TANIMI 21 A. Genel Olarak 21 B. Kavrama İlişkin Çeşitli Belirsiz Tanımlar 22 1. Türkiye'deki Tanımlar 22 2. Diğer Devletlerdeki Tanımlardan Örnekler 27 C. Çalışma Kapsamında Önerilen Millî Güvenlik Tanımı 36 II. MİLLÎ GÜVENLİĞİN BENZER KAVRAMLARDAN AYRILMASI 40 A. Genel Olarak 40 B. Millî Güvenliğe Benzer Başlıca Kavramlar 40 1. Kamu Düzeni 41 2. Kamu Güvenliği 45 3. Siyasi Güvenlik (Siyasi Emniyet) 47 4. İnsan Güvenliği 51 C. Millî Güvenlik Ne Değildir? 53 III. MİLLÎ GÜVENLİĞE İLİŞKİN İKİ TEMEL YAKLAŞIM 56 A. Genel Olarak 56 B. Realist Millî Güvenlik Anlayışı 57 C. Liberal Enternasyonal Millî Güvenlik Anlayışı 59 D. Küreselleşme Olgusu Bağlamında Kısa Bir Değerlendirme 60 İkinci Bölüm HUKUK BELGELERİNDE MİLLÎ GÜVENLİK I. MİLLÎ GÜVENLİĞİN POZİTİF HUKUKA GİRİŞİ 63 A. Genel Olarak 63 B. ABD'nin Değişen Millî Güvenlik Anlayışı 65 C. National Security Act of 1947: Kabulü ve Temel Nitelikleri 66 D. ABD Yüce Mahkemesinin Millî Güvenliğe Dair Seçilmiş Öncü Yorumları 69 II. ULUSLARARASI VE BÖLGESEL HUKUK BELGELERİNDE MİLLÎ GÜVENLİK 76 A. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) 77 B. Birleşmiş Milletler Hukuk Belgeleri 82 1. Birleşmiş Milletler Antlaşması 82 2. Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Sözleşme (MHDS) 83 3. Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşmesi (MSHS) 84 4. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme (ESKHS) 87 5. Çocuk Haklarına Dair Sözleşme (ÇHS) 87 6. Tüm Göçmen İşçilerin ve Aile Fertlerinin Haklarının Korunmasına Dair Uluslararası Sözleşme (TGİHS) 88 C. Amerikan Hukuk Belgeleri 88 1. Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi (Amer. İHS) 88 2. Amerikan Devletler Örgütü Sözleşmesi (ADÖS) 89 D. Avrupa Birliği Antlaşmaları 90 III. ANAYASALARDA MİLLÎ GÜVENLİK 92 A. Genel Olarak 92 B. Millî Güvenlik Kavramının Açıkça Yer Aldığı Anayasalar 93 1. 1852 Yeni Zelanda Anayasası 93 2. 1917 Meksika Anayasası 94 3. 1920 Avusturya Anayasası 95 4. 1947 İtalya Anayasası 96 5. 1947 Çin Cumhuriyeti (Tayvan) Anayasası 96 6. 1948 Kore Cumhuriyeti Anayasası 97 7. 1962 Samoa Anayasası 98 8. 1968 Mauritius Anayasası 98 9. 1972 Bangladeş Anayasası 98 10. 1973 Bahamalar Anayasası 99 11. 1975 Yunanistan Anayasası 99 12. 1978 Sri Lanka Anayasası 100 13. 1979 İran İslam Cumhuriyeti Anayasası 100 14. 1980 Şili Anayasası 101 15. 1988 Brezilya Anayasası 102 16. 1989 Cezayir Anayasası 102 17. 1991 Bulgaristan Anayasası 103 18. 1991 Hırvatistan Anayasası 103 19. 1991 Romanya Anayasası 104 20. 1991 Slovenya Anayasası 104 21. 1992 Estonya Anayasası 105 22. 1995 Ermenistan Anayasası 105 23. 1995 Gürcistan Anayasası 106 24. 1996 Ukrayna Anayasası 106 25. 1996 Güney Afrika Anayasası 107 26. 1997 Eritre Anayasası 107 27. 2006 Sırbistan Anayasası 108 28. 2008 Kosova Anayasası 108 29. 2008 Türkmenistan Anayasası 109 30. 2011 Macaristan Anayasası 109 31. 2014 Mısır Anayasası 109 C. Millî Güvenlik Kavramının Dolaylı Olarak Yer Aldığı Anayasalar 110 1. 1815 Hollanda Anayasası 110 2. 1853 Arjantin Anayasası 110 3. 1868 Lüksemburg Anayasası 111 4. 1921 Lihtenştayn Anayasası 111 5. 1922 Letonya Anayasası 112 6. 1945 Endonezya Anayasası 112 7. 1946 Japonya Anayasası 113 8. 1949 Kosta Rika Anayasası 113 9. 1949 Almanya Anayasası 114 10. 1949 Hindistan Anayasası 115 11. 1952 Ürdün Anayasası 115 12. 1953 Danimarka Anayasası 116 13. 1957 Malezya Anayasası 116 14. 1958 Fransa Anayasası 117 15. 1958 İsrail Anayasası 118 16. 1959 Brunei Darussalam Anayasası 118 17. 1960 Kıbrıs Anayasası 119 18. 1962 Kuveyt Anayasası 120 19. 1963 Singapur Anayasası 120 20. 1966 Uruguay Anayasası 121 21. 1968 Nauru Anayasası 122 22. 1971 Birleşik Arap Emirlikleri Anayasası 122 23. 1972 Kamerun Anayasası 122 24. 1972 Kuzey Kore Anayasası 123 25. 1973 Pakistan Anayasası 123 26. 1974 İsveç Anayasası 124 27. 1976 Küba Anayasası 125 28. 1976 Portekiz Anayasası 126 29. 1978 İspanya Anayasası 127 30. 1982 Çin Anayasası 127 31. 1991 Kolombiya Anayasası 128 32. 1991 Makedonya Anayasası 128 33. 1992 Suudi Arabistan Anayasası 129 34. 1993 Özbekistan Anayasası 129 35. 1993 Rusya Federasyonu Anayasası 130 36. 1999 İsviçre Anayasası 130 37. 2017 Tayland Anayasası 131 D. Türk Anayasalarında Millî Güvenlik Kavramı 131 1. 1876 Kanunu Esasî (1876 Anayasası) ve 1921 Teşkilatı Esasiye Kanunu (1921 Anayasası) 131 2. 1924 Teşkilatı Esasiye Kanunu (1924 Anayasası) 134 3. 1961 Anayasası 136 4. 1982 Anayasası 138 Üçüncü Bölüm ANAYASAL DÜZENLERDE MİLLÎ GÜVENLİK KURUMLARI I. SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİNDE ABD VE RUSYA'NIN ÖNCÜ MİLLÎ GÜVENLİK KURUMLARI 141 A. Genel Olarak 141 B. ABD'nin Öncü Millî Güvenlik Kurumları 142 C. Rusya'nın Öncü Millî Güvenlik Kurumları 144 1. Sovyetler Birliği Dönemi: Politbüro 145 2. Rusya Federasyonu Dönemi: Rus Güvenlik Kurulu 146 II. MİLLÎ GÜVENLİK KURULLARININ DÜNYA ANAYASALARINDAKİ DURUMU 150 A. Genel Olarak 150 B. İçeriğinde Millî Güvenlik Kuruluna Yer Vermeyen Anayasalar 151 C. İçeriğinde Millî Güvenlik Kuruluna Yer Veren Anayasalar 160 1. Angola Anayasası 161 2. Belize Anayasası 161 3. Çek Cumhuriyeti Anayasası 162 4. Ekvator Ginesi Anayasası 162 5. Fas Anayasası 163 6. Gambiya Anayasası 163 7. Gana Anayasası 164 8. Güney Sudan Anayasası 164 9. İran Anayasası 165 10. Karadağ Anayasası 166 11. Kenya Anayasası 166 12. Kosova Anayasası 167 13. Makedonya Anayasası 167 14. Mısır Anayasası 168 15. Mozambik Anayasası 168 16. Myanmar Anayasası 169 17. Namibya Anayasası 170 18. Nepal Anayasası 170 19. Nijerya Anayasası 171 20. Portekiz Anayasası 171 21. Sierra Leone Anayasası 172 22. Somali Anayasası 172 23. Sudan Anayasası 173 24. Surinam Anayasası 173 25. Şili Anayasası 174 26. Türkiye Cumhuriyeti Devleti Anayasası 174 27. Uganda Anayasası 175 28. Ukrayna Anayasası 175 29. Venezuela Anayasası 176 30. Vietnam Anayasası 176 31. Zimbabve Anayasası 177 III. TÜRKİYE'DE MİLLÎ GÜVENLİK KURULU 177 A. Temelleri 177 1. Harp Encümeni (1922) 178 2. Yüksek Müdafaa Meclisi (1933) 182 3. Millî Savunma Yüksek Kurulu (1949) 183 B. Anayasal Düzeyde Millî Güvenlik Kurulları 186 1. 1961 Anayasasında Millî Güvenlik Kurulu 187 2. 1982 Anayasasında Millî Güvenlik Kurulu 194 C. Türkiye'de Millî Güvenliğin Kurumsal İzdüşümü Üzerine Kısa Bir Değerlendirme 198 Dördüncü Bölüm MİLLÎ GÜVENLİĞİN ANAYASAL BOYUTTAKİ YANSIMALARI I. HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİ SINIRLAMA SEBEBİ OLARAK MİLLÎ GÜVENLİK 201 A. Genel Olarak 201 B. Millî Güvenliği Genel Bir Sınırlama Sebebi Olarak Kabul Eden Türkmenistan Anayasası 201 C. Millî Güvenliği Özel Bir Sınırlama Sebebi Olarak Kabul Eden Anayasalar 203 D. Millî Güvenliği Genel ve Özel Bir Sınırlama Sebebi Olarak Kabul Eden Anayasalar 210 E. 1982 Anayasasındaki Durum 213 II. DEVLET ERKLERİNE SİRAYET EDEN BİR ETKEN OLARAK MİLLÎ GÜVENLİK 218 A. Genel Olarak 218 B. Yasama Erki ile Yürütme Erki Bakımından 218 C. Yargı Erki Bakımından 223 III. MİLLÎ GÜVENLİĞİN ÇOK BOYUTLU ANAYASAL ETKİLERİ ÜZERİNE KISA BİR DEĞERLENDİRME 230 Sonuç 241 Kaynakça 245 Kişi-Kavram-Karar İndeksi 263