ÖNSÖZ ................................................................ .................................................VII İÇİNDEKİLER................................................. ................................................... XI KISALTMALAR..................................................... ...........................................XV GİRİŞ........................................................ ................................................................ .1 1. KONUNUN ÖNEMİ ................................................................ ....................1 2. ÇALIŞMADA TAKİP EDİLEN YÖNTEM VE AMAÇ.......................2 3. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI............................................... ......3 BİRİNCİ BÖLÜM 1. ŞİRKET MENFAATİ KAVRAMI......................................................... ....7 1.1. Menfaat Kavramı........................................................ ..............................7 1.2. Şirket Menfaati Kavramına Genel Bakış............................................8 1.2.1. Şirket Menfaati Kavramını Açıklayan Teorik Görüşler.....14 1.2.1.1. Pay sahibi Teorisi (Shareholder Theory)......................14 1.2.1.2. Çıkar Grubu Teorisi (Stakeholder Theory).................16 1.2.1.3. Karma Teori ................................................................ ........18 1.2.1.4. Değerlendirmemiz............................................... ............. 22 1.3. Şirket Menfaati Kavramının Tarihsel Gelişimi ............................. 24 1.4. Kapsamı ve Tanımı........................................................ ........................29 1.5. Karşılaştırmalı Hukukta Şirket Menfaati Kavramı .......................37 1.5.1. Anglosakson Hukukunda Şirket Menfaati............................37 1.5.1.1. Amerikan Hukukunda Şirket Menfaati ........................37 1.5.1.2. İngiliz Hukukunda Şirket Menfaati ..............................42 1.5.2. Kara Avrupası Hukukunda Şirket Menfaati.........................45 1.5.2.1. Alman Hukukunda Şirket Menfaati..............................45 1.5.2.2. İsviçre Hukukunda Şirket Menfaati..............................51 1.5.2.3. Avrupa Birliği Hukukunda Şirket Menfaati................55 1.6. Türk Hukukunda Şirket Menfaati......................................................57 1.7. Değerlendirmemiz ve Öneriler....................................................... ....71 İKİNCİ BÖLÜM 2. PAY SAHİPLERİNİN MENFAATİ KAVRAMI................................ 77 2.1. Şirket Menfaati ile Pay Sahiplerinin Menfaatinin Çatışması ......79 2.1.1. Pay Sahibinin Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı (TTK m. 437)............................................................ .............................. 82 2.1.2. Rüçhan Hakkının Kaldırılması veya Sınırlandırılması.... 86 2.1.3. Pay Devrinin Sınırlandırılması (Bağlam)............................ 88 2.1.4. Şarta Bağlı Sermaye Artırımı ................................................. 96 2.1.5. Pay Sahipleri Arasında Eşit İşlem İlkesi.................................98 2.1.6. Pay Sahibinin Dolayısıyla (Yansıma) Zararının Tazmini......................................................... ..............................101 2.1.7. Pay Sahiplerinin Şirkete Borçlanma Yasağı........................ 105 2.1.8. Halka Açık Ortaklıklarda Örtülü Kazanç Aktarımı Yasağı (SerPK m. 21)............................................................. .. 112 2.1.9. Haklı Sebeple Şirketin Feshi...................................................119 2.2. Pay Sahiplerinin Menfaati Kavramı İçin Ara Sonuç...................124 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 3. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN MENFAATİ....................... 127 3.1. Şirket Menfaati ile Yönetim Kurulu Üyelerinin Menfaatinin Çatışması ................................................................ ...... 129 3.1.1. Pay Sahibi Olan Yönetim Kurulu Üyeleri Bakımından .. 130 3.1.2. Pay Sahibi Olmayan Yönetim Kurulu Üyeleri Bakımından.................................................... ........................... 133 3.2. Yönetim Kurulunun Özen ve Bağlılık Borcu ............................... 134 3.2.1. Yönetimle Görevli Üçüncü Kişilerin Özen ve Bağlılık Borcu........................................................... ................ 140 3.3. Müzakerelere Katılma Yasağı........................................................ ... 146 3.4. Yönetim Kurulu Üyelerinin Şirketle İşlem Yapma Yasağı......... 152 3.5. Yönetim Kurulu Üyelerinin Şirkete Borçlanma Yasağı ............. 158 3.6. Yönetim Kurulu Üyelerinin Rekabet Yasağı ................................ 166 3.6.1. Diğer Ticaret Şirketlerindeki Yöneticilerin Rekabet Yasakları...................................................... ............................... 172 3.7. İçeriden Öğrenenlerin Ticareti (Insider Trading) Yasağı ..........174 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM 4. ŞİRKETLER TOPLULUĞUNDA ŞİRKET MENFAATİ KAVRAMI ................................................................ ................................... 177 4.1. Topluluk Menfaati Kavramı ............................................................. 179 4.2. Hakimiyetin Hukuka ve Şirket Menfaatlerine Aykırı Kullanılmasından Doğan Sorumluluk........................................... 182 4.3. Satın Alma Hakkı (Squeeze Out).................................................... 188 BEŞİNCİ BÖLÜM 5. ŞİRKET MENFAATİNİN KORUNMASINA İLİŞKİN HUKUKÎ REJİM VE TEDBİRLER...................................................... 193 5.1. Şirket Menfaatinin Kavramsal Önemi ve Korunması Gerekliliği ................................................................ ............................. 193 5.2. Türk Hukukunda Şirket Menfaatini Koruyan Esaslı Bir Rejimin Bulunmayışı ................................................................ ......... 194 5.2.1. Şirket Malvarlığını Korumaya Yönelik Düzenlemeler.... 197 5.2.2. Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü........................204 5.2.2.1. Yokluk.......................................................... ......................205 5.2.2.2. Butlan.......................................................... ......................205 5.2.2.3. İptal Edilebilirlik ............................................................ 210 5.2.3. Şirkete Kayyım Atanması ......................................................217 5.2.3.1. Temsil Kayyımlığı.................................................. ........ 218 5.2.3.2. Yönetim Kayyımlığı ......................................................220 5.2.3.3. Koruma Tedbiri Olarak Şirket Yönetimi Kayyımlığı (CMK m. 133)...........................................224 5.2.4. Şirket Menfaatinin Korunmasına İlişkin Cezai Tedbirler....................................................... ..............................226 5.3. Anglosakson Hukukunda....................................................... ...........228 5.4. Kara Avrupası Hukukunda ...............................................................2 30 5.4.1. Alman Hukukunda ................................................................ ..230 5.4.2. İsviçre Hukukunda....................................................... ........... 232 6. ÖNERİLER...................................................... ............................................235 SONUÇ.......................................................... ...................................................... 239 KAYNAKÇA ................................................................ ......................................245