İÇİNDEKİLER İçindekiler Önsöz 5 İkinci Baskıya Önsöz 9 Birinci Bölüm GELİR DAĞILIMININ KAVRAMSAL ÇERÇEVESİ  Prof. Dr. Ayhan GENÇLER 19 1. Gelir Kavramı 20 1.1. Gelire Teorik Bakış 21 1.1.1. Liberal Yaklaşım 21 1.1.2. Müdahaleci Yaklaşımlar 24 1.1.3. Alternatif Yaklaşım 25 1.2. Gelir Dağılımı Türleri 25 1.2.1. Fonksiyonel (Faktörel) Gelir Dağılımı 26 1.2.2. Kişisel (Bireysel) Gelir Dağılımı 26 1.2.3. Sektörel Gelir Dağılımı 26 1.2.4. Bölgesel Gelir Dağılımı 27 2. Gelir Ölçütleri 27 2.1. Bireysel (Mikro) Gelir Ölçütleri 28 2.1.1. Ücret 28 2.1.2. Maaş 29 2.1.3. Serbest Meslek ve Ticari Kazanç 29 2.2. Ulusal Gelir Ölçütleri 30 2.2.1. Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 30 2.2.2. Gayri Safi Milli Hâsıla 33 2.2.3. Safi Milli Hâsıla 34 2.2.4. Milli Gelir 34 Kaynakça 36 İkinci Bölüm GELİR DAĞILIMI TEORİLERİ  Doç. Dr. Yücel UYANIK 39 1. Fizyokratlar 40 2. Klasik Okul 41 3. Marksist İktisat Okul 45 4. Neoklasik Okul 47 4.1. Marjinal Prodüktivite Teorisi: Clark, Wicksteed, Wicksel 48 4.2. Arz-Talep Dengesine Göre Belirlenen Girdi Fiyatları ve Gelirin Bölüşümü: Marshall 49 5. Keynesyen İktisat 52 6. Neo-Keynesyen Okul 54 6.1. Kaldor Modeli 54 6.2. Pasinetti Modeli 55 6.3. Kalecki Modeli 56 6.4. Robinson Modeli 57 Kaynakça 57 Üçüncü Bölüm GELİRİN YENİDEN DAĞILIMI  Prof. Dr. Verda CANBEY-ÖZGÜLER 61 1. Gelirin Yeniden Dağılımı Kavram ve Kapsamı 61 1.1. Dikey Yeniden Gelir Dağılımı 63 1.2. Yatay Yeniden Gelir Dağılımı 63 2. Gelirin Yeniden Dağılım Politikasının İlkeleri 63 3. Gelirin Yeniden Dağılımının Gerçekleşme Yolları 64 3.1. Geliri Yeniden Dağıtan Kamusal Politikalar 65 3.1.1. Gelirin Yeniden Dağılımını Dolaylı Olarak Etkileyen Kamusal Politikalar 65 3.1.1.1. İşgücü Piyasası ve Ücret Politikaları 66 3.1.1.2. Fiyat ve Miktar Politikaları 66 3.1.1.3. Para ve Politikası 67 3.1.1.4. Dış Ticaret Politikası 67 3.1.1.5. Servet ve Mülkiyet Politikaları 68 3.1.2. Gelirin Yeniden Dağılımını Doğrudan Etkileyen Kamusal Politikalar 68 3.1.2.1. Pozitif Transferler 69 3.1.2.2. Negatif Transferler 70 3.2. Geliri Yeniden Dağıtan Kamusal Olmayan Uygulamalar 72 3.2.1. Gelirin Yeniden Dağılımını Dolaylı Olarak Etkileyen Kamusal Olmayan Uygulamalar 72 3.2.2. Gelirin Yeniden Dağılımını Doğrudan Etkileyen Kamusal Olmayan Uygulamalar 72 3.2.2.1. Aile 73 3.2.2.2. Piyasa Yapısı ve Kurumsal Yapılar 73 Kaynakça 74 Dördüncü Bölüm GELİR EŞİTSİZLİĞİ ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ  Doç. Dr. M. Çağlar ÖZDEMİR 77 1. Gelir Eşitsizliği Ölçüm İlkeleri (Aksiyomatik Yaklaşım) 78 2. Objektif Ölçüm Yöntemleri 80 2.1. Merkezi Eğilim (Ortalamalar) ve Değişkenlik Ölçüleri 80 2.1.1. Merkezi Eğilim Ölçüleri (Ortalamalar) 80 2.1.1.1. Aritmetik Ortalama 81 2.1.1.2. Kareli Ortalama 83 2.1.1.3. Geometrik Ortalama 83 2.1.1.4. Mod 84 2.1.1.5. Medyan (Ortanca) 84 2.1.1.6. Kartiller (Dördebölenler) 85 2.1.2. Değişkenlik Ölçüleri 85 2.1.2.1. Değişim Aralığı 85 2.1.2.2. Ortalama Mutlak Sapma 86 2.1.2.3. Varyans 87 2.1.2.4. Standart Sapma 89 2.1.2.5. Logaritmik Standart Sapma 90 2.1.2.6. Değişim Katsayısı 91 2.2. Özellikli Ölçüm Yöntemleri 92 2.2.1. Eşdeğerlik Ölçeği 92 2.2.2. Yüzdelik Hanehalkı/Fert Grupları ve Yüzde Paylar Analizi 93 2.2.3. Genel Entropi ve Theil Endeksi 95 2.2.4. Kuznets ve Ters U Eğrisi 96 2.2.5. Lorenz Eğrisi ve Gini Katsayısı 98 2.2.6. Pareto Optimumu 102 2.2.7. Jan Pen Geçit Töreni 102 2.2.8. Bozdağ Nüfus Etkinliği Katsayısı 103 3. Normatif Ölçüm Yöntemleri 104 3.1. Eşitsizliğin Etik Ölçümleri ve Atkinson-Kolm-Sen Endeksi (AKS Ailesi) 105 3.2. Mutlak Eşitsizlik Endeksleri 106 3.3. Göreceli Eşitsizlik Endeksleri 107 3.4. Diğer Eşitsizlik Ölçüm Endeksi Görüşleri 107 4. Gelir Dağılımı Analizlerinde Karşılaşılan Zorluklar 107 Kaynakça 108 Beşinci Bölüm KÜRESEL GELİR DAĞILIMI  Yrd. Doç. Dr. Özgür TOPKAYA 111 1. Gelir Dağılımı Sorunu ve Dünyada Gelir Dağılımının Görünümü 112 2. Gelir Dağılımının Belirleyicileri 117 2.1. Ülkelerarası Gelişmişlik Farkları 118 2.2. Küreselleşme 118 2.3. Ücretler 119 2.4. Bilgiye Dayalı Üretim ve Teknoloji 121 3. Gelir Eşitsizliği Sorunuyla Mücadelede Benimsenebilecek Yaklaşımlar 122 Kaynakça 124 Altıncı Bölüm TÜRKİYE'DE GELİR DAĞILIMI  Doç. Dr. Emel İSLAMOĞLU 127 1. Türkiye'de Gelir Dağılımı Araştırmaları 127 2. Türkiye'de Türlerine Göre Gelir Dağılımı 128 2.1. Bireysel Gelir Dağılımı 128 2.2. Fonksiyonel Gelir Dağılımı 132 2.3. Sektörel Gelir Dağılımı 134 2.4. Bölgesel Gelir Dağılımı 136 Kaynakça 140 Yedinci Bölüm YOKSULLUĞUN KAVRAMSAL ÇERÇEVESİ  Yrd. Doç. Dr. Rabihan YÜKSEL ARABACI 143 1. Çok Boyutlu Bir Kavram Olarak Yoksulluk 144 2. Yoksulluk Yaklaşımları 146 2.1. Parasalcı Yaklaşım (Monetery Approach) 146 2.2. Kapasite (Yapabilirlik) Yaklaşımı (Capability Approach) 147 2.3. Sosyal Dışlanma Yaklaşımı (Social Exclusion Approach) 149 2.4. Katılımcı Yaklaşım (Participatory Approach) 150 3. Mutlak ve Göreli Yoksulluk 152 3.1. Mutlak Yoksulluk 152 3.2. Göreli Yoksulluk 154 4. Aşırı (Extreme) ve Kronik Yoksulluk 155 4.1. Aşırı Yoksulluk 155 4.2. Kronik Yoksulluk 156 Kaynakça 157 Sekizinci Bölüm YOKSULLUĞUN NEDENLERİ  Doç. Dr. Hülya KABAKÇI KARADENİZ 161 1. Yoksulluğun Makro Nedenleri 162 1.1. Küreselleşme ve Gelirinin Adaletsiz Dağılımı 162 1.2. Hızlı Nüfus Artışı 164 1.3. Enflasyon 165 1.4. Ekonomik Krizler 165 1.5. Ekonomik Büyüme ve Yoksulluk 165 1.6. Tasarruf ve Yatırım Oranlarının Yetersizliği Borçlanmalar 166 1.7. Gelişmekte Olan Ülkelerin Üretimlerinde Katma Değer Yaratamaması ve Rekabet Gücünün Düşüklüğü 167 1.8. Mali Nedenler 168 1.9. Kaynakların Etkin Kullanılmaması ve Yolsuzluklar 169 1.10 Sosyal Güvenlik Sisteminden Kaynaklanan Nedenler 169 1.11. İşgücü Piyasasından Kaynaklanan Nedenler ve İşsizlik 171 1.12. Mekansal Nedenler 172 1.12.1. Coğrafi Farklılıklar 172 1.12.2. Doğal Afetler 174 1.13. Siyasal Nedenler 174 2. Yoksulluğun Mikro Nedenleri 175 2.1. Hanehalkı Özellikleri 175 2.2. Cinsiyet 176 2.3. Eğitim 176 2.4. Göç 178 Kaynakça 180 Dokuzuncu Bölüm YOKSULLUĞUN ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ  Doç. Dr. M. Çağlar ÖZDEMİR 183 1. Genel Yoksulluk Türlerine Göre Ölçümler 184 1.1. Mutlak Yoksulluk Ölçümü 184 1.2. Göreli Yoksulluk Ölçümü 186 2. Gelir Yoksulluğunun Ölçülmesi (Tek Boyutlu Ölçümler) 187 2.1. Kafa Sayım Endeksi (Yoksulluk Oranı) 188 2.2. Yoksulluk Açığı Endeksi (Poverty Gap Index) 190 2.3. Kareli Yoksulluk Açığı (Yoksulluk Şiddeti) Endeksi 193 2.4. Sen Endeksi 195 2.5. Sen-Shorrocks-Thon Endeksi 196 2.6. Watts Endeksi 197 2.7. Yoksulluktan Çıkma Zamanı Endeksi (Time Taken to Exit) 198 2.8. FGT Endeksi (Foster, Greer ve Thorbecke Index) 199 3. İnsani Yoksulluğu Ölçülmesi (Çok Boyutlu Ölçümler/Bileşik Yoksulluk Ölçümleri) 200 3.1. İnsani Gelişmişlik Endeksi (Human Development Index-HDI) 201 3.2. Toplumsal Cinsiyet Gelişmişlik Endeksi (Gender Development Index-GDI) 203 3.3. Toplumsal Cinsiyet Eşitsizlik Endeksi (Gender Inequality Index-GII) 204 3.4. Çok Boyutlu Yoksulluk Endeksi (Multidimensional Poverty Index-MPI) 205 4. Yeni Bir Yoksulluk Ölçüm Yönetimi Olarak: Zaman ve Tüketim Yoksulluğu Ölçümü 207 Kaynakça 208 Onuncu Bölüm YOKSULLUKLA MÜCADELE YÖNTEMLERİ  Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZANBAK 211 1. Yoksullukla Mücadele Yaklaşımları 214 1.1. Dolaylı Yaklaşım 214 1.2.Doğrudan Yaklaşım 215 1.3. Hanehalkı Davranışları 219 1.4. Yoksullukla Mücadelede Uluslararası Boyut 219 2. Yoksullukla Mücadele Politikalarının Uygulama Sorunları 220 2.1. Dolaylı Yaklaşım Politikalarının Uygulama Sorunları 220 2.2. Doğrudan Yaklaşım Politikalarının Uygulama Sorunları 221 2.3. Yoksulluğun Azaltılmasında Günümüz Politikalarının Etkinliği 223 Kaynakça 225 Onbirinci Bölüm KÜRESEL YOKSULLUK SORUNU  Prof. Dr. Abdulkadir ŞENKAL 227 1. Küreselleşme, Neoliberal Politikalar ve Küresel Yoksulluk 228 2. Ülkelerarası Karşılaştırma 230 3.

Küresel Eşitsizlik ve Yoksulluk; Ölçüm ve Metodlar 234 4. Küresel Yoksulluğun Boyutları 236 5. Küresel Yoksulluğun Sosyal ve Ekonomik Etkileri 238 6. Ekonomik Krizler ve İşsizlik 238 7. Yeni Emek Piyasası ve Çalışan Yoksullar 239 8. Ticaretin Serbestleşmesi ve Eşitsizlik 239 9. Kır-Kent Ayırımı ve Sosyal Dışlanma 240 10. Uluslararası Emek Göçü ve Yoksulluk 241 11. Kamu Politikaları ve Harcamaları 242 Kaynakça 244 Onikinci Bölüm TÜRKİYE'DE YOKSULLUK SORUNU  Doç. Dr. Sinem YILDIRIMALP 247 1. Türkiye'de Yoksulluğun Genel Görünümü 248 2. Türkiye'de Yoksulluğun Boyutları 249 2.1. Yoksulluk Sınırı Yöntemlerine Göre Türkiye'de Yoksulluk 250 2.2.

Hanehalkı Verilerine Göre Türkiye'de Yoksulluk 253 Kaynakça 260 Kavramlar Dizini 263