İçindekiler Önsöz 7 Şekiller ve Tablolar Listesi 11 Giriş 13 Birinci Bölüm Jeopolitik ve Strateji Kavramı Jeopolitik Kavramı 22 Brzezinski'nin Büyük Satranç Tahtasında Tanımlanan Jeopolitik Dünyası 33 Jeopolitik Analizlerde Değerlendirilen Yardımcı Parametreler 37 Küresel Demografik Eğilimler 41 Strateji Kavramı 46 Günümüzdeki Önemli Stratejik Oluşumlar 50 İkinci Bölüm Uluslararası Jeopolitik Eğilimler Kuzey Amerika Jeopolitiği 53 Soğuk Savaş Dönemi Jeopolitiği 61 Avrupa Birliği Jeopolitiği 64 Ortadoğu Jeopolitiği 68 Rusya Jeopolitiği 73 Asya-Pasifik Bölgesi Jeopolitiği 76 Çin Jeopolitiği 81 Çin'in Yeniden Yükselişi 83 Çin Siyasi Sistemi 85 Çin Ekonomik Sistemi 86 Güney Amerika Jeopolitiği 95 Afrika Jeopolitiği 99 Hazar Bölgesi Jeopolitiği 101 Üçüncü Bölüm Enerji Jeopolitiği ve Enerji Politikaları 1850-1914 Dönemi Enerji Jeopolitiği 113 1914-1945 Dönemi Enerji Jeopolitiği 119 1945-1980 Dönemi Enerji Jeopolitiği 125 Günümüzde Enerji Jeopolitiği 133 Enerji Politikaları ve Enerji Jeopolitiğindeki Yeni Eğilimler 137 Küresel Isınma ve İklim Değişikliği 146 Enerji Jeopolitiği ve Enerji Güvenliği 160 Arap Baharının Enerji Güvenliğine Etkileri 166 Kayaç (Kaya) Gazı ve Uluslararası Enerji Politikalarına Etkileri 168 Kayaç Gazının AB Enerji Politikalarına Etkileri 171 Kayaç Gazının ABD Enerji Politikalarına Etkileri 172 Çin'in Kayaç Gazı Alanında Yapmış Olduğu Çalışmalar 173 Kayaç Gazının Rusya'nın Enerji Politikalarına Etkileri 174 Kayaç Gazının Uluslararası Enerji Pazarlarına Etkisi 175 Dördüncü Bölüm Büyük Enerji Pazarları Amerika Birleşik Devletleri Enerji Pazarı 179 Avrupa Birliği Enerji Pazarı 182 Rusya Enerji Pazarı 189 Çin Enerji Pazarı 193 Hindistan Enerji Pazarı 197 Beşinci Bölüm Enerji Kaynakları Petrol ve Doğal Gaz 202 Petrol Rezervlerinde Tepe Noktası 205 Kayaç (Kaya) Gazı 208 Kömür 210 Nükleer Enerji 212 Su Enerjisi 215 Güneş Enerjisi 216 Rüzgar Enerjisi 218 Hidrojen Teknolojisi 222 Jeotermal Enerji 223 Biyoyakıtlar 224 Yenilenebilir Enerji Teknlojilerinin Geleceği 226 Son Değerlendirmeler 233 Kaynakça 237 Kavramlar Dizini 247 Özgeçmiş 256 Şekiller ve Tablolar Listesi ŞEKİLLER Şekil 1. Makinder'in Kara Hâkimiyeti Teorisine Göre Kalpgah (Heartland) ve İç Kenar-Dış Kenar Hilal Bölgeleri 26 Şekil 2. Kuzey Amerika Haritası 54 Şekil 3. Soğuk Savaş Dönemi Dünya Haritası 62 Şekil 4. Avrupa Haritası 65 Şekil 5. Ortadoğu Haritası 68 Şekil 6. Rusya ve Komşu Devletleri Haritası 74 Şekil 7. Asya Haritası 77 Şekil 8. Çin ve Komşu Devletleri Haritası 82 Şekil 9. Güney Amerika Haritası 97 Şekil 10. Afrika Haritası 100 Şekil 11. Hazar Bölgesi Haritası 102 Şekil 12: Metan Hidrat ve Türevlerinin Dünya Üzerindeki Dağılımı 144 Şekil 13. Enerji Taşımacılığı İçin Ana Düğüm Noktaları 163 Şekil 14. Dünya'da Kayaç Gazı Potansiyeline Sahip Bölgeler 176 TABLOLAR Tablo 1. Ülkelere Göre 2010 Nüfus Dağılımları ve 2050 Nüfus Projeksiyonları 42 Tablo 2. Tarihsel Dönemlere Göre Ortalama Yaşam Süreleri 43 Tablo 3. Mega-Kentlerin 1950, 2005 Nüfus Dağılımları ve 2050 Nüfus Projeksiyonları 44 Tablo 4. Fosil Enerji Kaynaklarının Bölgelere Göre Ortalama Tükeniş Süreleri (Bu tabloda ki verilere kayaç gazı ve konvansiyonel olmayan petrol rezervleri dahil değildir) 108 Tablo 5. Sera Gazlarının Isınma Potansiyelleri 150 Tablo 6. Kaynaklarına Göre Global CO2 Emisyon Dağılım Yüzdesi 151 Tablo 7. Ülkelere Göre Global CO2 Emisyon Dağılım Yüzdesi 151 Tablo 8. Enerji Teknolojilerinin Ortalama Verim ve Emre Amadelik Değerleri 202 Tablo 9. Petrol Üreten Ülkelerin Rezervlerinin Tepe Noktasına Ulaştığı Yıllar 206 Tablo 10. 1973-2015 Yılları Arasında Elektrik Üretimi İçin Tercih Enerji Kaynakların Yüzdesel Dağılımı 227 Tablo 11. Fotovoltaik Teknolojisinde Yıllara Göre MW Başına Yatırım Maliyetleri (global) 228