DÖRDÜNCÜ BASIYA ÖNSÖZ . V ÜÇÜNCÜ BASIYA ÖNSÖZ.VII ÖNSÖZ .IX KISALTMALAR XXIII BİRİNCİ BÖLÜM DENİZ HUKUKUNA GİRİŞ I- DENİZ HUKUKUNUN KONUSU VE GELİŞİMİ.1 1. Deniz Hukukunun Ana Bölümleri.2 A) Uluslararası Deniz Hukuku2 B) Deniz Ticaret Hukuku 5 2. Deniz Hukukunun Fonksiyonları .7 A) Çevre Korunmasına İlişkin Fonksiyonları 7 B) Ekonomiye İlişkin Fonksiyonlar9 C) Uluslararası Politikaya İlişkin Fonksiyonları11 II- GEMİ KAVRAMI.13 1. Tanım.13 2. Geminin Ayrıcı Unsurları.16 A) Geminin Adı 16 B) Bağlama Limanı16 C) Tonajı.16 D) Milliyet.17 3. Gemi Sicili.18 A) Bayrak18 B) Geminin Tescili .19 C) Türk Gemi Sicili20XII Uluslararası Deniz Hukuku D) Sicil Türleri20 a) Geleneksel Ulusal Siciller20 b) Off-shore Siciller20 c) Açık/Elverişli Siciller .21 d) Uluslararası/İkinci Siciller 22 e) Gemilerin Tescili Hakkında BM Sözleşmesi22 f) Türk Uluslararası Gemi Sicili (TUGS).23 4. Gemi Türleri (Çeşitleri)25 A) Özel Gemiler .26 a) Ticaret Gemileri.26 b) Ticari Olmayan Gemiler27 B) Devlet Gemileri .28 a) Savaş Gemileri.28 b) Kamu Hizmeti Gören Gemiler .30 c) Ticari Amaçla Kullanılan Devlet Gemileri.31 İKİNCİ BÖLÜM İÇSULAR I- İÇSULAR KAVRAMI.33 1. Tanım.33 A) Esas Hat (=Esas Çizgi) .33 B) Kapalı Denizler - İç Denizler34 C) Körfezler. .35 D) Limanlar. .37 2. İçsularının Hukuki Rejimi .38 3. Türk İçsularının Hukuki Rejimi 39 4. Kıyı Devletinin İçsularda Bulunan Yabancı Ticaret Gemileri Üzerindeki Yetkileri 42 A) Kıyı Devletinin İdare Hukukundan Doğan Yetkileri 42 B) Kıyı Devletinin Hukukî Yargı Yetkisi.43 a) Gemide Bulunan Kişiler veya Mallarla İlgili Hukukî İhtilaflarda Kıyı Devletinin Yargı Yetkisi.44 b) Gemi İle İlgili İhtilaflarda Kıyı Devletinin Yargı Yetkisi.45 aa) Eski Türk Ticaret Kanunu’nda Gemi Üzerinde İhtiyati Tedbir .46İçindekiler XIII bb) Eski Türk Ticaret Kanununda Gemi Üzerinde İhtiyatî Haciz Yetkisi47 aaa) Alacağın Rehinle Temin Edilmemiş Olması 49 bbb) Alacağın Muaccel Olması49 ccc) Geminin Yola Hazır Olmaması.50 C) Yeni Türk Ticaret Kanununda Gemiler Hakkında İhtiyati Haciz50 a) Genel Olarak 50 b) Uygulanacak Hukuk51 c) İhtiyati Haczin Şartları .52 aa) Deniz Alacakları (TTK Madde 1352).52 bb) İhtiyati Haciz İsteyebilme Hakkı (TTK Madde 1353)54 d) Yetkili Mahkeme55 aa) Dava Açılmadan Önce.55 aaa) Türk Bayraklı Gemiler.55 bbb) Yabancı Bayraklı Gemiler .56 ccc) Yetkiye, Tahkime ve Esasa İlişkin Anlaşmanın Olması .56 bb) Dava Açıldıktan Sonra57 cc) İhtiyati Haciz Kararına İtiraz 58 e) Teminat 58 f) İhtiyati Haczin Yapılması .59 aa) Gemiye El Konulması ve Seferden Menedilmesi .60 bb) Geminin Seferde Bulunması Durumunda 60 g) Geminin Serbest Bırakılması61 aa) Geminin Değerinin Depo Edilmesi (TTK m.1370).61 bb) İhtiyati Haczin Kaldırılması (TTK m.1371)62 h) İhtiyati Haczin Muafiyeti62 aa) Zararsız Geçiş Hakkını Kullanan Gemiler63 bb) İstanbul ve Çanakkale Boğazlarından Geçen Yabancı Gemiler .64 D) Kıyı Devletinin İçsularında Bulunan Ticaret Gemileri Üzerinde Cezaî Yargı Yetkisi64 a) Genel Olarak 64 b) Yargı Yetkisine Getirilen Sınırlamalar .65 c) Kamu Düzeni Kriteri.67XIV Uluslararası Deniz Hukuku d) Türk Hukukunda Cezaî Yargı Yetkisi.69 e) Yabancı Gemilere Sığınma .70 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM KARASULARI I- KARASULARI KAVRAMI.73 1. Tanım.73 2. Tarihi Gelişimi. .73 II- KARASULARININ HUKUKİ YAPISI.74 1. Deniz Hukuku Teorileri74 A) Mülkiyet Hakkı Teorisi .74 B) İrtifak Hakkı Teorisi .75 C) Koruma Hakkı Teorisi75 D) Egemenlik Hakkı Teorisi75 III- KARASULARININ SINIRLANDIRILMASI.78 1. Karasularının Sınırlarının Tespitini Zorunlu Kılan Nedenler.78 2. Karasularının İç Sınırlarının Tespiti.79 A) Körfezlerde Karasuları İç Sınırı 79 a) Kıyıları Bir Devlete Ait Olan Körfezlerde İç Sınır 80 b) Birden Fazla Devletin, Kıyıdaş Olduğu Körfezlerde İç Sınır82 B) Tarihi Körfezler.83 C) Karasularının İç Sınırının Diğer Durumlarda Tespiti .83 a) Adalar. 83 b) Cezir Yükseklikleri.84 c) Takımadalar .84 d) Limanlar 85 e) Nehir Ağızları.86 f) Kapalı Denizler 86 h) Atollar (Mercanada) ve Mercan Resiflerinde İç Sınır.87 i) Donmuş Denizlerde İç Sınır .88 3. Karasularının Dış Sınırlarının Tespiti.88 A) 1958 Tarihli Cenevre Sözleşmesi .89 a) Karşılıklı Kıyılarda Sınırın Tespiti .89 b) Komşu Kıyıdaş Devletler Arasında Yan Sınırın Tespiti 89İçindekiler XV B) 1982 Tarihli Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi.90 IV- KARASULARININ GENİŞLİĞİ .91 1. Genel olarak91 2. 1958 Deniz Hukuku Konferansında Karasuları Genişliği Sorunu92 3. 1960 Deniz Hukuku Konferansı 93 4. Birleşmiş Milletler Üçüncü Deniz Hukuku Konferansı .94 5. 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesinde Öngörülen Düzenleme95 6. 1982 B.M.D.H. Sözleşmesinden Sonra Devletlerin Uygulamaları 97 7. Karasularının Genişliğinin Türk Mevzuatında Düzenlenmesi .98 A) 476 Sayılı Karasuları Kanunu98 B) 2674 Sayılı Karasuları Kanunu99 V- KARASULARININ HUKUKİ REJİMİ .100 1. Genel Olarak .100 2. Zararsız Geçiş Hakkı 101 A) Geçiş Kavramı.102 B) Zararsızlık Kavramı102 C) Zararsız Geçiş Hakkından Yararlanan Gemiler105 a) Ticaret Gemiler 105 b) Savaş Gemileri.106 D) Kıyı Devletinin Zararsız Geçiş Hakkına İlişkin Yetkileri ve Yükümlülükleri109 a) Kıyı Devletinin Yetkileri109 aa) Hukuk Mevzuatını Uygulama Yetkisi109 bb) Zararsız Geçişi Erteleme Yetkisi111 b) Kıyı Devletinin Yükümlülükleri113 aa) Zararsız Geçişi Önlememek Yükümü113 bb) Ayırım Yapmamak Yükümlülüğü.113 E) Zararsız Geçiş Hakkının Uygulandığı Boğazlar .114 a) Boğaz Kavramı 114 b) 1958 Cenevre Sözleşmesindeki Düzenleme.116 c) 1982 Sözleşmesindeki Düzenleme .117 3. Transit Geçiş Hakkı 119 A) Tanımı ve Kapsamı.119XVI Uluslararası Deniz Hukuku B) Hukuki Niteliği120 C) Zararsız Geçiş ve Transit Geçiş Rejimlerinin Değerlendirmesi121 4. Türk Boğazlarının Hukukî Rejimi.123 A) Tarihi Gelişimi 123 a) Sevr Rejimi 124 b) Lozan Rejimi124 B) 1936 Tarihli Montrö Boğazlar Sözleşmesi 125 a) Montrö Rejimi .127 b) Montrö Sözleşmesinin Feshi ve Değiştirilmesine İlişkin Düzenleme130 C) Montrö Sözleşmesi ve 1982 B.M.D.H. Sözleşmesi.131 VI- TÜRK KARASULARI135 1. Genel Olarak .135 2. Ege Denizi Karasuları Sorunu.137 3. Tarafların Karasuları Sorununa İlişkin Tezleri 139 A) Yunanistan’ın Tezleri 139 a) Genel Kural: 12 Mil Genişlik 139 b) Siyasal ve Ülkesel Bütünlük İlkesi140 c) Kıyı Devletinin Egemenlik Yetkisi141 d) Genel Kural: Eşitlik Uzaklık İlkesi.141 e) Türk Karasular Genişliği 3 mildir 142 B) Türkiye’nin Tezleri 142 a) Karasuları Genişliği Konusunda Genel Bir Kuralın Yokluğu. .143 b) Hakkaniyet İlkesinin Gözetilmesi 144 c) Eşit Uzaklık İlkesi145 d) Siyasal ve Ülkesel Bütünlük İlkesi146 e) Coğrafi Özelliklerin Gözetilmesi 147 f) Kıyı Devletinin Egemenlik Yetkisi148 g) İyiniyet Kuralı150 C) Tezlerin Değerlendirilmesi .150 VII- KARASULARINDA YARGI YETKİSİ 153 1. Genel Olarak .153 2. Ticaret Gemileri ve Ticari Amaçla Kullanılan Devlet Gemileri Üzerinde Yargı Yetkisi 154İçindekiler XVII A) Hukuki Yargı Yetkisi.155 a) Gemide Bulunan Kişilere İlişkin Hukuk Davaları 156 b) Gemiye İlişkin Hukuk Davaları157 B) Cezaî Yargı Yetkisi 158 a) Geminin Karasularına Girmesinden Önce İşlenmiş Suçlar159 b) Geminin Karasularından Geçişi Esnasında İşlenmiş Suçlar161 c) Karasularında Yatmakta Olan Gemilerde İşlenen Suçlar.166 3. Savaş Gemileri ve Ticari Amaçla Kullanılmayan Devlet Gemileri Üzerinde Yargı Yetkisi 169 A) Savaş Gemilerinin Yargı Bağışıklığı 170 B) Savaş Gemisine İlişkin Ceza Davaları .173 a) Gemi Personelinin Gemide Suç İşlemesi.173 b) Gemi Personeli Olmayan Bir Kimsenin Suç İşlemesi 174 c) Gemide Suç İşlemesinden Sonra Karaya Çıkılması175 d) Kıyı Devletinde Suç İşledikten Sonra Gemiye Çıkılması176 e) Savaş Gemilerine Sığınma176 C) Ticari Amaçla Kullanılmayan Devlet Gemileri .177 VIII-TÜRK KARASULARININ HUKUKİ REJİMİ .181 1. Genel Olarak .181 2. Zararsız Geçiş Hakkı 183 A) Ticaret Gemileri 183 B) Savaş Gemileri 185 3. Türk Karasularında Yargı Yetkisi 188 A) Ticaret Gemileri 188 a) Hukuki Yarg