Bu çalışmada dış ticaret anlaşmazlıkları, dış ticaret uygulamalarının Türkiye'ye yansımaları, gümrük işlem ve uygulamaları, gümrük anlaşmazlıkları, gümrük cezaları, gümrük anlaşmazlıklarının çözüm /yolları kuramsal olarak ayrıntılı şekilde uluslararası ve ulusal düzenlemeler sağlamında ele alınmıştır. Kuramsal çerçeveden hareketle "Gümrük yükümlü erinin gümrük sorunlarına bakışları ile gümrük cezalarına bakışları arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki vardır." ve "Gümrük yükümlülerinin gümrük sorunlarına bakışları ile uyuşmazlık çözüm yollarına bakışları arasında pozitif ve anlar ılı bir ilişki vardır." alternatif hipotezleri geliştirilmiştir. Ampirik yöntem ile tasarlanan çalışmanın amacı, gümrük yükümlülerinin "gümrük işlem ve uygulamalarında karşılaştıkları sorunları", "gümrük cezalarına bakışlarını" ve "gümrük idaresinin performansını ve yaklaşımını" ortaya koymaktır. Bu amaç doğrulusunda geliştirilen üç ölçek arasındaki ilişki yapısal eşitlik modeli ile ortaya konularak elde edilen veri ile model arasındaki uyum değerlendirilmiştir. Firmaların dış ticaret sorumlularına ve gümrük müşavirlerine uygulanan anket iki grup arasında anlamlı farklılık yaratan/yaratmayan ve uyuşmazlık yaratan başlıca konular analizlerle tespit edilmiştir. Bu amaçla çalışma üç bölümden oluşmaktadır.