İÇİNDEKİLER İçindekiler Önsöz 7 Tablolar 19 Kısaltmalar 21 VERGİ HUKUKU BİRİNCİ KISIM VERGİ HUKUKUNA GİRİŞ I. VERGİ HUKUKUNUN HUKUK BÜTÜNÜ İÇİNDEKİ YERİ 25 A. Genel Olarak Hukuk Kavramı 25 B. Mali Hukukun Konusu ve Kapsamı 25 C. Vergi Hukukunun Konusu ve Tanımı 26 II. VERGİ HUKUKUNUN BÖLÜMLERİ 27 A. Vergilendirme Hukuku 27 B. Vergi Ceza Hukuku 28 C. Vergi İcra Hukuku 28 D. Vergi Yargılama Hukuku 28 E. Uluslararası Vergi Hukuku 29 III. VERGİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI 29 A. Yasama Organı Tarafından Çıkartılan Kaynaklar 30 1. Anayasa 30 2. Kanunlar 32 3. Uluslararası Vergi Anlaşmaları 33 B. Yürütme Organı Tarafından Çıkartılan Kaynaklar 34 1. Kanun Hükmünde Kararnameler 34 2. Bakanlar Kurulu Kararları (Kararnameler) 35 3. Tüzükler 36 4. Yönetmelikler 36 5. Genel Tebliğler 37 6. Özelge (Mukteza), Sirküler, Genelge ve Genel Yazılar 37 C. Yargı Organından Doğan Kaynaklar 38 1. Anayasa Mahkemesi Kararları 38 2. İçtihadı Birleştirme Kararları 39 3. Diğer Yargı Kararları 39 D. Diğer Kaynaklar 40 IV. VERGİ KANUNLARININ UYGULANMASI 40 A. Vergi Kanunlarının Zaman Bakımından Uygulanması 40 B. Vergi Kanunlarının Yer Bakımından Uygulanması 41 C. Vergi Kanunlarının Anlam Bakımından Uygulanması (Yorumu) 43 1. Yorum Çeşitleri 43 2. Yorum Yöntemleri 44 3. Türk Vergi Hukukunda Yorum 44 İKİNCİ KISIM VERGİLENDİRME SÜRECİ (Vergilendirme Hukuku) A. Verginin Kanuni Unsurları 48 B. Vergilendirme Işlemleri 48 BİRİNCİ BÖLÜM VERGİLENDİRMEYE İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR (Verginin Konusu, Borcun Tarafları, Hak ve Ödevleri, Süreler) I. VERGİNİN KONUSU 51 II. VERGİ BORCU İLİŞKİSİNİN TARAFLARI 52 A. Vergi Alacaklısı (Alacaklı Kamu İdaresi) 52 1. Alacaklı Kamu İdaresini Temsil Eden Daire: Vergi Dairesi 53 2. Devletin Vergi Gelirlerinin Tarh, Tahakkuk ve Tahsilinde Görev Alan İdari Birimler ile Görev ve yetkileri 54 3. Mahalli İdarelerin Vergi İle Görevli Birimleri ile Görev ve Yetkileri 59 B. Vergi Borçlusu (Vergi Mükellefi) 59 C. Vergi Sorumlusu 61 1. Vergi Sorumluluğunun Niteliği 61 a. Vergi Kesenlerin Sorumluluğu 63 aa. Genel Olarak 63 bb. Vergi Kesenlerin Ödevleri ve Sorumluluğu 65 b. Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğu 66 aa. Temsilcinin Tanımı 66 bb. Kanuni Temsilcinin Mükellef ve Vergi Sorumlusundan Farkı 67 cc. Gerçek Kişilerin Kanuni Temsilcilerinin Ödevleri ve Sorumluluğu 69 dd. Tüzel Kişilerin Kanuni Temsilcilerinin Ödevleri ve Sorumluluğu 70 c. Mirasçıların Sorumluluğu 72 aa. Mirasçıların Terekenin Borçlarından Sorumluluğu 72 bb. Mirasçılara İntikal Eden Şekli Ödevler 73 d. Vergi Hukukunda Müteselsil Sorumluluk 73 2. Vergi Hukukunda İradi Temsil ve Vekâlet 75 III. MÜKELLEFİN ÖDEVLERİ VE HAKLARI 76 A. Mükellefin Ödevleri 76 1. Bildirimde Bulunma Ödevi 77 2. Defter Tutma Ödevi 80 3. Defter Tasdik Ettirme Ödevi 82 4. Belge Alma ve Verme Ödevi 83 a. Vergi Usul Kanununa Göre Düzenlenecek Belgeler 84 aa. Fatura 84 bb. Perakende Satış Belgeleri (Perakende Satış Fişi, Ödeme Kaydedici Cihaz Fişi, Giriş Bileti, Yolcu Taşıma Bileti) 86 cc. Gider Pusulası 86 dd. Müstahsil Makbuzu 87 ee. Serbest Meslek Makbuzu 87 ff. Ücret Bordrosu 87 hh. Diğer Belgeler 89 b. Maliye Bakanlığınca Düzenleme Zorunluluğu Getirilen Belgeler 90 c. Belge Düzenine İlişkin Cezalar 91 5. Kayıt Nizamına Uyma Ödevi 92 6. Defter ve Belgeleri Muhafaza ve İbraz Ödevi 93 7. Beyanname Verme ve Beyanname İmzalatma Ödevi 94 a. Beyanname Verme Ödevi 94 b. Beyannameleri İmzalatma Ödevi 94 8. Vergi Beyannamelerini Elektronik Ortamda Gönderme Ödevi (E– Beyanname) 95 9. Tahsilât ve Ödemelerini Aracı Mali Kurumlarca Düzenlenen Belgelerle Tevsik Ödevi 96 10. Kira Tahsilat ve Ödemelerini Bankalar Aracılığı İle Yapma Ödevi 97 11. Ödeme Kaydedici Cihaz (ÖKC) Kullanma Ödevi 97 12. Kimlik Numarası Kullanma Ödevi 98 13. Vergi Levhası Alma ve Bulundurma Ödevi 99 14. Bilgi Verme Ödevi 99 B. Mükellefin Hakları 99 1. Mükelleflere Verilecek Hizmetlerle İlgili Taahhütler 100 2. Vergilendirme İşlemlerine ve Vergi Denetimine İlişkin Haklar 100 IV. VERGİ DENETİMİ 101 A. Yoklama 102 B. Vergi İncelemesi 103 1. Vergi İncelemesi Yapmaya Yetkili Olanlar 103 2. Vergi İncelemesinin Kapsamı ve İncelemede Uyulacak Esaslar 104 C. Bilgi Alma 107 V. VERGİ HUKUKUNDA SÜRELER 108 A. Sürelerin Sınıflandırılması 109 1. Kanuni Süreler 109 2. İdari Süreler 109 3. Yargısal Süreler 110 B. Sürelerin Hesaplanması 110 C. Sürelerin Uzaması 111 1. Mücbir Sebepler Nedeniyle Sürelerin İşlememesi 111 2. Mükelleflere Zor Durumda Bulunma Nedeniyle Mühlet (Ek Süre) Verilmesi 112 3. Maliye Bakanlığınca Beyanname Verme ve Ödeme Sürelerinin Uzatılması 113 4. Ölüm Halinde Sürelerin Uzaması 114 5. Mali Tatil Nedeniyle Sürelerin Uzaması 114 6. Adli Tatil Nedeniyle Sürelerin Uzaması 115 VI. ZAMANAŞIMI 115 A. Genel Olarak Zamanaşımı 115 B. Vergi Hukukunda Zamanaşımı 116 1. Tarh Zamanaşımı 116 a. Tarh Zamanaşımının Durması 117 aa. Takdir Komisyonuna Başvurulması 117 bb. Mücbir Sebeb Bulunması 118 b. Tarh Zamanaşımının Başlangıcının Ertelenmesi 118 2. Tahsil Zamanaşımı 119 İKİNCİ BÖLÜM VERGİLENDİRME İŞLEMLERİ (Verginin Tarh, Tebliğ, Tahakkuk ve Tahsili) 1. VERGİ BORCUNUN DOĞMASI: VERGİYİ DOĞURAN OLAY 121 A. Vergiyi Doğuran Olayın Meydana Gelmesi ve Vergi Borcunun Doğuşu 121 B. Vergiyi Doğuran Olayın Meydana Geldiği Tarihin ve Uygulanacak Hükümlerin Tesbiti 123 II. VERGİNİN TARHI (HESAPLANMASI) 124 A. Verginin Matrahı 125 B. Vergi Tarifesi 125 C. Tarh Usulleri 126 1. Beyana Dayanan Tarh (Verginin Mükellefin Beyanı Üzerine Tarhı) 126 2. İkmalen Vergi Tarhı (Mükellefin Beyanındaki Eksikliği Tamamlayan Tarh) 127 3. Re’sen Vergi Tarhı (İdarece Takdir Olunan Matraha Dayanan Tarh) 128 4. Verginin İdarece Tarhı (Kanunen Belli Edilen Matrahlara Dayanan Tarh) 130 III. VERGİNİN TEBLİĞİ 131 A. Tebliğ Yapılacak Kişiler 132 B. Tebliğ Usulleri 132 1. Posta İle Tebliğ 133 2. Memur Vasıtası İle Tebliğ 133 3. Dairede Tebliğ 133 4. İlan Yolu İle Tebliğ 133 5. Elektronik Ortamda Tebliğ (E– Tebligat) 134 C. Tebliğin Usulüne Göre Yapılmamasının Sonuçları 135 IV. VERGİNİN TAHAKKUKU 135 A. Mükellefin Beyanına Dayanan Tarhiyatta Verginin Tahakkuku 136 B. İkmalen, Re’sen ve İdarece Tarhiyatta Vergi ve Cezanın Tahakkuku 136 1. Tarh İşlemine Karşı Dava Açılmamışsa 137 2. Tarh İşlemine Karşı Dava Açılmışsa 138 3. Tarh İşlemine Karşı Uzlaşmaya Başvurulmuşsa 139 C. Tahakkuku Tahsile Bağlı Vergilerde Tahakkuk 139 D. Yıllık Vergilerde Tahakkuk 139 V. VERGİ BORCUNUN SONA ERMESİ 141 A. Vergi Borcunun Mükellef Tarafından Ödenmesi 142 1. Vergi Borcunun Ödeme Zamanları 142 a. Kanuni Ödeme Zamanları 143 b. Özel Ödeme Zamanları 143 2. Vergi Borcunu Ödeme Yeri ve Ödeme Şekilleri 145 3. Fazla Alınan Vergilerin Mükellefe İadesi 146 a. Vergi Fazla Veya Yersiz Olarak Tahsil Edilmişse 147 b. İade Vergi Kanunları Uyarınca Yapılmakta İse 147 B. Vergi Borcunu Sona Erdiren Diğer Nedenler 148 1. Zamanaşımı 150 2. Vergi Hatalarını Düzeltme 150 3. Uzlaşma 150 4. Terkin 150 5. Tahakkuktan Vazgeçme 151 ÜÇÜNCÜ KISIM VERGİ KABAHAT VE SUÇLARI İLE VERGİ CEZALARI (Vergi Ceza Hukuku) I. GENEL OLARAK TÜRK CEZA SİSTEMİ 153 II. TÜRK VERGİ CEZA SİSTEMİNİN YAPISI 154 III. VERGİ İDARESİ TARAFINDAN CEZALANDIRILAN FİİLLER (VERGİ KABAHATLERİ) VE VERGİ CEZALARI 155 A. Vergi Cezalarının Genel Esasları 155 1. Vergi Cezalarının Özellikleri 156 2. Vergi Cezalarında Sorumluluk (Ceza Ehliyeti) 157 B. Başlıca Vergi Kabahat ve Cezaları 158 1. Vergi Ziyaı 158 a. Vergi Ziyaının Tanımı 158 b. Vergi Ziyaının Cezası 159 2. Usulsüzlükler 160 a. Genel Usulsüzlükler ve Cezaları 160 b. Özel Usulsüzlükler ve Cezaları 161 C. Vergi Kabahatlerinde Birleşme (İçtima) ve Tekerrür 162 1. Birleşme (İçtima) 162 a. Tek Fiil İle Birden Fazla Vergi Kabahati İşlenmesi 162 aa. Tek Bir Fiil İle Başka Neviden Birden Fazla Vergi Ziyaına Sebeb Olunması 163 bb. Tek Bir Fiil İle Hem Usulsüzlük Hem Vergi Ziyaına Sebeb Olunması 163 cc. Tek Bir Fiil İle Vergi Kabahatleri ve Vergi Suçlarının Birlikte İşlenmesi 164 b. Ayrı F