Devlet Planlama Teşkilatı Yayın ; $v No. $p DPT : 2795. 520 $a İÇİNDEKİLER -- -- TEŞEKKÜR iv -- ÖZET v -- ABSTRACT vii -- KISALTMALAR xvi -- GİRİŞ 1 -- -- 1. YÜKSEKÖĞRETİMDE GENİŞLEME 6 -- 1.1. Dünyadaki Gelişmeler 6 -- 1.1.1. Genişlemeyi etkileyen temel faktörler 6 -- 1.1.1.1. Yükseköğretimin kalkınmadaki rolü 6 -- 1.1.1.2. Yükseköğretimin istihdam ve gelire etkisi 8 -- 1.1.1.3. Yükseköğretim çağ nüfusu 10 -- 1.1.2. Yükseköğretimde genişlemenin boyutu 11 -- 1.1.3. Genişlemenin yükseköğretim sistemlerine etkisi 15 -- 1.2. Türkiye'deki Gelişmeler 18 -- 1.2.1. Tarihsel gelişim ve yükseköğretim kurumlarındaki genişleme 18 -- 1.2.2. Çağ nüfusu, öğrenci ve öğretim elemanı sayısındaki genişleme 22 -- 1.3. Yükseköğretimde Genişlemenin Araçları: Maliyetin Paylaşımı ve Yükseköğretimde Çeşitlilik 30 -- -- 2. YÜKSEKÖĞRETİME ERİŞİM: ÜLKE ÖRNEKLERİ 46 -- 2.1. Merkezi Sınav Uygulayan Ülkeler 48 -- 2.1.1. Japonya 48 -- 2.1.2. Yunanistan 58 -- 2.2. Merkezi Sınav Olmayan Ülkeler 64 -- 2.2.1. Almanya 64 -- 2.2.2. Polonya 73 -- -- 3. TÜRKİYE'DE YÜKSEKÖĞRETİME ERİŞİM 82 -- 3.1. Kalkınma Planlanndaki Yükseköğretime Erişime İlişkin Politikaların Değerlendirilmesi 82 -- 3.2. Türkiye'de Yükseköğretime Giriş Sisteminin Tarihsel Gelişimi 84 -- 3.2.1. Merkezi yerleştirme öncesi yükseköğretime giriş sistemi 85 -- 3.2.2. Yükseköğretime giriş sisteminde ÖSYM öncesi yaşanan sorunlar ve ÖSYM'nin kuruluşu 87 -- 3.2.3. Öğrenci seçme ve yerleştirme sisteminin gelişimi (1975-2007) 93 -- 3.3. Yükseköğretime Erişim ve Yükseköğretime Giriş Sistemindeki Sorunlar 99 -- 3.3.1. Yükseköğretim talebi karşısında yükseköğretim arzının yetersizliği 102 -- 3.3.2. Yığılmalar 106 -- 3.3.3. Paralel özel öğretimin yaygınlaşması 109 -- -- 4. GENEL DEĞERLENDİRME VE POLİTİKA ÖNERİLERİ 118 -- 4.1. Genel Değerlendirme 118 -- 4.1.1. Yükseköğretimde Genişleme ve Erişim 118 -- 4.1.2. Yükseköğretime Giriş Sistemleri 121 -- 4.1.3. Türkiye'de Yükseköğretime Erişim Sürecindeki Temel Sorun Alanları 125 -- 4.2. Politika Önerileri 127 -- -- 5. TÜRKİYE'DE 2023 YILINDA YÜKSEKÖĞRETİME ERİŞİM: PROJEKSİYON ÇALIŞMALARI 131 -- 5.1. Baz Projeksiyon Çalışması: Yükseköğretim Sisteminin Finansman, Akademik Personel ve Giriş Sisteminin Mevcut Yapısının Devam Etmesi Durumundaki Gelişmeler 132 -- 5.2. İkinci Projeksiyon Çalışması: Lisans Düzeyinde Öğretim Üyesi Başına Öğrenci Sayısının Düşük Olduğu Alanlarda Öğrenci Sayısının Artırılmasının Yükseköğretim Kontenjanlarına Etkisi 141 -- 5.3. Üçüncü Projeksiyon Çalışması: Yükseköğretimde Kapasite Kayıplarının Azaltılmasının Etkisi 147 -- 5.4. Yükseköğretim ve Yükseköğretime Giriş Sisteminde Mevcut Yapı ile Önerilen İki Yapının Gelecek Dönemdeki Yansımalarının Karşılaştırılması. 150 -- -- SONUÇ 153 -- -- KAYNAKLAR 158 -- -- EKLER 163 -- EK 1. Fakülte ve Programlar İtibarıyla Öğrenci Cari Hizmet Maliyetlerine Öğrenci ve Devlet Katkısı, (2008-2009) 164 -- EK 2. Baz Projeksiyon Çalışması Sonuçları: Yükseköğretim Sisteminin Finansman, Akademik Personel ve Giriş Sisteminin Mevcut Yapısının Devam Etmesi Durumundaki Gelişmeler 166 -- EK 3. Yükseköğretime Erişim Sürecinin Daha Etkin Bir Yapıya Kavuşturulmasının Erişim Düzeyine Yapacağı Katkının Belirlenmesine Yönelik Projeksiyon Çalışması Sonuçları 171