İÇİNDEKİLER İçindekiler Önsöz 7 Kısaltmalar 19 I. BÖLÜM: TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI GİRİŞ 23 I. KISIM: TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI TEORİSİ VE TARİHSEL GELİŞİM 1. TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI TEORİSİ 29 2. TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASININ TÜRLERİ 35 2.1. Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması 35 2.2. Tüzel kişilik Perdesinin Tersine Kaldırılması 36 2.3. Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılmasında Üçlü Yapı 37 2.4. Tüzel Kişilik Perdesinin Yatay Kaldırılması 38 2.5. Tüzel Kişilik Perdesinin Gönüllü Kaldırılması 38 3. SERMAYE ŞİRKETLERİNİN TEMEL ÖZELLİKLERİ: AVANTAJLAR-SINIRLAR 40 3.1. Sınırlı Sorumluluk 41 3.1.1. Richard Posner'ın Çalışmaları 42 3.1.2. Verimlilik Teorisi 43 3.1.3. Oransallık Teorisi 48 3.2. Ayrı Tüzel Kişilik İlkesi 49 3.2.1. Farazi/Kurgu Kişilik Kuramı 50 3.2.2. Gerçek Kişi Kuramı 52 3.2.3. Anglo-Sakson Sisteminde Ayrı Tüzel Kişilik Kuramları 53 3.2.4. Türk Hukukunda Sermaye Şirketlerinin Tüzel Kişiliği 56 3.3. Ayrı Malvarlığı -Sermayenin ve Malvarlığının Korunması 56 3.4. Türk Ticaret Kanunu ve Diğer Kanunlar Açısından Sermaye ve Korunmasının Değerlendirilmesi 60 3.4.1. Muhasebe ve Denetim Standartlarına Göre Sermaye ve Sermayenin Korunması 64 3.4.1.1. Finansal Raporlar, Muhasebe Standartları ve Sermaye 64 3.4.1.2. Denetim Esasları ve Sermaye 68 3.4.1.3. Sermaye, Özsermaye ve Sermayenin Korunması 69 3.4.2. TTK Düzenlemelerine Göre Sermaye ve Sermayenin Korunması 72 3.4.2.1. Anonim Şirketlerde Sermaye ve Sermayenin Korunması 73 3.4.2.2. Limited Şirketlerde Sermaye ve Sermayenin Korunması 81 4. TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI TALEBİNİN HUKUKİ KAYNAKLARI 83 5. TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI TEORİSİNİ SAVUNAN GÖRÜŞLER 85 5.1. Ortak Hukuk: Hakkaniyet 86 5.2. Sivil Hukuk: Hakkın Kötüye Kullanılması ve Normun Amacı 87 5.3. Uluslararası Kurumların Çalışmaları 89 6. TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASINA KARŞI ÇIKAN GÖRÜŞLER 93 6.1. Professor Bainbridge 'in Önerisi 94 6.2. Zorunlu Sigorta Önerisi 95 6.3. Zorunlu Sermaye Önerisi 96 6.4. Yönetim Sorumluluğunun Düzenlenmesi 97 6.5. Girdilerin Düzenlenmesi 97 6.6. Yasal Formalitelere Uyum 98 7. ÜLKE UYGULAMALARI 98 7.1. ABD Uygulaması 98 7.1.1. Re Muncie Pulp Co., 139 F. 546 (2nd Cir. 1905) Kararı 100 7.1.2. Watertown Paper Company 1909 Kararı 102 7.1.3. Higgins v. Cal. Petroleum & Asphalt Company, et all (1905) Kararı. 103 7.1.4. United States v. Milwaukee Refrigerator Transit Company at all, (1905) Kararı 107 7.2. İngiltere Uygulaması 109 7.2.1. Salomon v A Salomon&Co Ltd. (1896) UKHL Kararı 110 7.2.2. Macaura v Northern Assurance Co Ltd. [1925] AC 619 Kararı 115 7.2.3. Gilford Motor Co Ltd v Horne [1933] Ch 935 Kararı 116 7.2.4. Jones v Lipman [1962] 1 WLR 832 Kararı 118 7.2.5. Gencor ACP Ltd. v Dalby [2000] 2 BCLC 734 Kararı 118 7.2.6. Smith, Stone & Knight Ltd. v Birmingham Corporation 1939 Kararı 119 7.3. Almanya Uygulaması 120 7.4. İsviçre Uygulaması 126 7.5. Türkiye Uygulaması 130 7.5.1. Giriş 130 7.5.2. Türk Medeni Kanunu, Türk Ticaret Kanunu ve Tüzel Kişilik 133 7.5.3. Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılmasında Hâkimin Takdir Yetkisi 136 7.5.4. İspat Külfeti 140 7.5.5. Hukuk Muhakemeleri Kanununun İspat Hükümleri 141 7.5.5.1. TTK Hükümlerine Göre İspat Külfeti 144 7.6. TTK'nın Alacaklıyı Korumaya Yönelik Hükümleri 148 7.7. Şahıs ve Sermaye Şirketlerinin Ortakları ve Sorumlulukları 151 7.7.1. Şahıs Şirketlerinin Ortakları ve Sorumlulukları 151 7.7.2. Sermaye Şirketlerinin Pay Sahipleri, Yöneticileri ve Sorumlulukları 155 7.7.3. Yönetim Kurulu Üyelerinin ve Yönetimle Görevli Kişilerin Yükümlülükleri, Görev ve Yetkileri ve Sorumlulukları 161 7.7.3.1. Özen ve Bağlılık Yükümlülüğü 161 7.7.3.2. Görev ve Yetkiler 164 7.7.3.3. Genel Olarak Sorumluluklar 166 7.7.3.4. Yönetim Kurulu Üyelerinin TTK'nın 553. maddesi Hükmüne Göre Sorumlulukları 170 7.7.3.4.1. Şirket Zararı, İflas Hali ve Teselsül 173 7.7.3.4.1.1. Şirket Zararı 173 7.7.3.4.1.2. Şirketin İflası 174 7.7.3.4.1.3. Teselsül ve Başvuru 175 7.7.3.4.2. Şirket Zararı ile İflas ve Teselsül Hükümlerinin Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması Açısından Değerlendirilmesi 179 8. TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI TALEBİ NE ZAMAN VE NASIL YAPILMALIDIR 183 9. ARABULUCULUK KANUNLARI VE TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI 185 9.1. 6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ve TTK 186 9.2. 7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu 191 10. TÜRK YARGI KARARLARI 194 10.1. Ret Kararları 194 10.2. Kabul Kararları 204 II. KISIM: TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN TERSİNE KALDIRILMASI 1. TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN TERSİNE KALDIRILMASI 211 2. TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN TERSİNE KALDIRILMASINA YAPILAN İTİRAZLAR 214 3. TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN TERSİNE KALDIRILMASINDA YÖNTEMLER 215 3.1. İçeriden Tüzel Kişilik Perdesinin Tersine Kaldırılması (Inside Reverse Piercing) 216 3.2. Dışarıdan Tüzel Kişilik Perdesinin Tersine Kaldırılması (Outside Reverse Piercing) 216 3.3. Tüzel Kişilik Perdesinin Tersine Kaldırılmasında Uygulanan Yöntemler 217 4. ÜLKE UYGULAMALARI 219 4.1. ABD Uygulaması 219 III. KISIM: ŞİRKETLER TOPLULUĞU VE TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI 1. ŞİRKETLER TOPLULUĞU 247 2. ŞİRKETLER TOPLULUĞUNDA TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN GELENEKSEL VE TERSİNE KALDIRILMASI 252 3. TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASINDA ANA UNSUR: KONTROL VE İSPATI 257 3.1. IFRS Standartları Çerçevesinde Kontrol 259 3.2. Şirketler Topluluğu Bağlamında Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması ve Kontrol 261 3.3. Haksız Fiillerde Alacaklının Araç ve Vekil Teorileri Kapsamında Yavru Şirketin Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması ve Kontrol 263 3.3.1. Araç Kuramı ve Kontrol 263 3.3.2. Vekil Kuramı ve Kontrol 265 3.3.3. İkinci Kişilik ve Kontrol 266 3.3.4. Hakkaniyetin Gerektirdiği Diğer Hallerde Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması ve Kontrol 266 3.4. Sözleşmeye Dayalı Anlaşmazlık ve Alacaklarda Yavru Şirketin Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması, Ana Şirketin Sorumluluğu ve Kontrol 267 4. ÜLKE UYGULAMALARI 268 4.1. ABD Uygulaması 268 4.2. İngiltere Uygulaması 284 4.3. Almanya Uygulaması 292 4.4. Türkiye Uygulaması 302 4.4.1. Şirketler Topluluğu Düzenlemeleri 302 4.4.1.1. Hakim ve Bağlı Şirket 304 4.4.1.2. Pay ve Oy Oranlarının Hesaplanması 307 4.4.1.3. Karşılıklı İştirak 308 4.4.1.4. Bildirim, Tescil ve İlan Yükümlülükleri 308 4.4.1.5. Bağlı ve Hakim Şirketlerin Raporları 308 4.4.1.6. Bağlı Şirketler Hakkında Bilgi Alma 310 4.4.1.7. Hakların Donması 310 4.4.1.8. Hakimiyetin Hukuka Aykırı Kullanılması 311 4.4.1.9. Tam Hakimiyet Halinde Talimat 315 4.4.1.10. İstisna 316 4.4.1.11. Bağlı Şirketin Organlarının Şirkete ve Pay Sahiplerine Karşı Sorumsuzluğu 317 4.4.1.12. Şirket Alacaklılarının Dava Hakkı 317 4.4.1.13. Özel Denetim 318 4.4.1.14. Satın Alma Hakkı 318 4.4.1.15. Güvenden Doğan Sorumluluk 318 4.4.2. Şirketler Topluluğunda Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması 320 4.4.3. Yargı Kararları 321 4.4.3.1. Ret Kararları 321 4.4.3.2. Kabul Kararları 329 IV. KISIM: TÜRK TİCARET KANUNU HÜKÜMLERİNE GÖRE TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI 1. GİRİŞ 339 2. TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILDIĞI HALLER 339 2.1. Tescilden Önceki İşlemlerden Kaynaklanan Sorumluluk 339 2.2. Pay Sahiplerinin Şirkete Borçlanma Yasağı ve Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması 340 2.3. Şirketle İşlem Yapma ve Borçlanma Yasağına Aykırı İşlemler ve Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması 340 2.4. Rekabet Yasağı ve Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması 343 2.5. Şirketler Topluluğunda Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması 344 V. KISIM: TÜRK VERGİ KANUNLARINA GÖRE TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI 1. GİRİŞ 349 2. VERGİ MÜKELLEFİYETİ VE TAHAKKUK VE TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI 349 2.1.

Vergi Mükellefi, Vergi Sorumlusu ve Tüzel Kişilerin Cezai Sorumluluğu 349 2.2. İkmalen, Re'sen ve İdarece Vergi Tarhı 351 2.3. Vergi Güvenlik Müesseseleri 353 2.3.1. Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazancı 354 2.3.2. Örtülü Sermaye 357 2.3.3. Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı 361 2.3.4. Dar Mükellefiyette Vergi Kesintisi 365 3. AMME ALACAĞININ TAHSİLİ VE TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI 366 3.1. İptal Davaları 366 3.2. Limited Şirketlerin Amme Borçları ve Ortakların Sorumlulukları 368 3.3. Anonim Şirketler ve Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğu 370 4. MÜKELLEFİYETİN RE'SEN TERKİNİ VE TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI 373 5. YARGI KARARLARI 374 VI.

KISIM: ULUSLARARASI TİCARİ İŞLEMLERDE YABANCI KAMU GÖREVLİSİNE RÜŞVET VERİLMESİNİN ÖNLENMESİ SÖZLEŞMESİ VE TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI 1. GİRİŞ 381 2. RÜŞVETİN TANIMI 383 2.1. Rüşvetin Sözleşmeler Kapsamında Tanımı 383 2.2. Rüşvetin Asil-vekil Problemi Çerçevesinde Tanımı 385 3. OECD SÖZLEŞMESİ VE TÜRKİYE 387 4. RÜŞVET SORUŞTURMALARI VE RÜŞVETLE İLGİLİ DİĞER İNCELEMELER 387 5. OECD SÖZLEŞMESİ VE TÜRK CEZA KANUNUNA GÖRE RÜŞVET VERME SUÇUNUN TANIMI, UNSURLARI VE SORUŞTURMA ESASLARI 388 5.1. Sözleşmeye Göre Rüşvet Suçunun Tanımı, Unsurları ve Soruşturma Esasları 388 5.2. Türk Ceza Kanununa Göre Rüşvet Suçunun Tanımı, Unsurları, Cezası ve Soruşturma Esasları 389 6. TÜZEL KİŞİLERİN SORUMLULUĞU VE CEZALAR 391 6.1. Rüşvetle Mücadelede Tüzel Kişilerin Sorumluluğu 391 6.2. Tüzel Kişilerin Sorumluluğunda Hukuki Yaklaşımlar ve Kabahatler Kanunu 391 7. ÜLKE UYGULAMALARI 394 7.1. ABD Uygulaması 395 7.2. İngiltere Uygulaması 399 7.3. İtalya Uygulaması 399 7.4. Fransa Uygulaması 400 7.5. Almanya Uygulaması 400 7.6. Hollanda Uygulaması 400 7.7. Türkiye Uygulaması 401 VII. KISIM: BOŞANMA DAVALARI VE TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI 1. GİRİŞ 403 2. ÜLKE UYGULAMALARI 403 2.1. ABD Uygulaması 403 2.2. İngiltere Uygulaması 405 2.3. Kanada Uygulaması 416 2.4. Türkiye Uygulaması 422 VIII. KISIM: İFLAS VE TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI 1. GİRİŞ 425 2. UNCITRAL'İN MODEL İFLAS KANUNU VE REHBER AÇIKLAMALARI 427 2.1. Yerel Sorunlar 427 2.2. Başvuru ve İflasın Başlaması 429

2.3. İflas İşlemlerine Başlanması Halinde Varlıklara Yapılacak İşlemler 434 2.4. Çareler/Çözümler 439 3. ÜLKE UYGULAMALARI 451 3.1. ABD Uygulaması 452 3.2. İngiltere Uygulaması 485 3.3. Almanya Uygulaması 487 3.4. Türkiye Uygulaması 490 3.4.1. Giriş 490 3.4.2. Yargı Kararları 494 IX. KISIM: ÇEVREYE VERİLEN ZARARLARDA ANA ŞİRKET, KANUNİ TEMSİLCİLER VE YÖNETİCİLERİN SORUMLULUĞU VE TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI 1. GİRİŞ 505 2. ÜLKE UYGULAMALARI 508 2.1. ABD Uygulaması 508 2.1.1. Giriş 508 2.1.2. Yargı Kararları 515 2.2. İngiltere Uygulaması 530 2.3. Norveç Uygulaması 533 2.4. AB ve Çevre Temizliği Uygulamaları 537 2.5. Türkiye Uygulaması 538 2.5.1. Çevre Kanunu 539 2.5.2. Denizlerin ve Çevresinin Korunması, Petrol Kirliliği Hukuki Sorumluluğu ve Tazminat 551 2.5.2.1. 1992 Hukuki Sorumluluk Sözleşmesi ve 1992 Fon Sözleşmesi ve 2003 Ek Fon Protokolü 551 2.5.2.2. Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair 5312 Sayılı Kanun 561 2.5.3. 2001 Gemi Yakıtlarından Kaynaklanan Petrol Kirliliği Zararının Hukuki Sorumluluğu Hakkında Uluslararası Sözleşme 569 2.5.4. Çevrenin ve Denizlerin Korunması, Petrol Kirliliği ve Maddi Sorumluluklar ve Sorumlular 572 2.5.5. Yargı Kararları 575 2.5.5.1. Yargıtay Kararları 575 2.5.5.2. Danıştay Kararları 600 X. KISIM: BANKACILIK KANUNU VE TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI 1. GİRİŞ 603 2. ÜLKE UYGULAMALARI 606 2.1. ABD Uygulaması 606 2.1.1. Giriş 606 2.1.2. Yargı kararları 611 2.2. Avrupa Birliği Uygulaması 616 2.3. Türkiye Uygulaması 624 2.3.1. Giriş 624 2.3.2. Yasal Düzenlemeler 627 2.3.3. Yargı Kararları 647 XI. KISIM: REKABETİN KORUNMASI DÜZENLEMELERİ VE TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI 1. GİRİŞ 767 2. ÜLKE UYGULAMALARI 770 2.1. ABD Uygulaması 770 2.1.1. Giriş 770 2.1.2. Yargı Kararları 776 2.2. AB Uygulaması 784 2.2.1. AB Mevzuatı 784 1.1. Soruşturmalar ve Yargı Süreci 789 1.2. Cezalar 790 2.2.2. Teşebbüs Kavramı, Tek Ekonomik Birim Teorisi Ve Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması 792 2.2.3. Yargı Kararları 800 2.3. Türkiye Uygulaması 828 2.3.1. Rekabetin Korunması Hakkında Kanun 828 2.3.2. Rekabete Aykırı İşlemler-Yasaklanan Faaliyetler 830 2.3.1.1. Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar 830 2.3.1.2. Hakim Durumun Kötüye Kullanılması 832 2.3.1.3. Birleşme veya Devralma 833 2.3.1.4. Rekabetin Korunması Hakkında Kanun Düzenlemelerinin İhlali Sonucu Ortaya Çıkabilecek Haller 834 2.3.1.5. Teşebbüs, Teşebbüs Birlikleri ve Tek Ekonomik Birim ve Ceza Uygulaması 835 2.3.2. Rekabet Kurulu Kararları 839 II. BÖLÜM: ORGANİK BAĞ 1. ORGANİK BAĞ TEORİSİ 845 2. ÜLKE UYGULAMALARI 847 2.1. ABD Uygulaması 847 2.1.1. Genel Açıklama 847 2.1.2. Yargı Kararları 849 2.2. İngiltere Uygulaması 866 2.2.1. Genel Açıklama 866 2.2.2. Yargı Kararları 870 3. AVUSTRALYA UYGULAMASI 874 3.1. Genel Açıklama 874 3.2. Yargı Kararları 875 4. TÜRKİYE UYGULAMASI 885 4.1. Organik Bağ Teorisinin Özellikleri ve İspat Külfeti 885 4.2. Yargı Kararları 889 4.2.1. Yargıtay Kararları 889 4.2.1.1. Organik Bağın İspatı, Alacak, İptal ve İcra-İflas Davaları 889 4.2.1.2. Organik Bağ ve İstihkak İddiaları Davaları 930 4.2.1.3. Organik Bağ ve İşçilik Alacakları Davaları 949 4.2.2. Danıştay Kararları 988