İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ ................................................................ ...................................................... 7 İÇİNDEKİLER................................................. ........................................................... 11 KISALTMALAR LİSTESİ....................................................... ...................................... 15 GİRİŞ ................................................................ ...............................................17 BİRİNCİ BÖLÜM UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE İMAL VE TİCARETİ SUÇLARI İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER, KORUNAN HUKUKİ DEĞER VE SUÇLARIN KONUSU I. UYUŞTURUCU VE UYARICI MADDE TANIMI ................................................... 21 II. UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE SUÇLARININ TARİHÇESİ ..................... 29 A. Dünyada Tarihsel Gelişim ................................................................ ........ 29 B. Türkiye'de Tarihsel Gelişim........................................................ .............. 32 III. UYUŞTURUCU VE UYARICI MADDELERLE İLGİLİ ULUSLARARASI METİNLER....... 35 A. 1961 Tek Sözleşmesi Öncesi Uluslararası Metinler ................................. 36 1. 1909 Şanghay Afyon Antlaşması.................................................... ... 36 2. 1912 Lahey Afyon Sözleşmesi ve 1914 Lahey Afyon Konferansı........ 37 3. 1925 Cenevre Afyon Sözleşmesi ....................................................... 38 4. 1931 Cenevre Afyon Sözleşmesi ....................................................... 39 5. 1931 Bangkok Antlaşması.................................................... ............. 40 6. Zararlı İlaçların Gayrimeşru Ticaretinin Men'i Hakkında 1936 Cenevre Sözleşmesi ................................................................ .......... 41 7. 1946 Lake Success Protokolü...................................................... ...... 41 8. Sentetik Uyuşturucu Maddeler Hakkında 1948 Paris Protokolü........ 42 9. 1953 New York Afyon Protokolü...................................................... . 43 B. Uyuşturucu Maddelere Dair 1961 Tek Sözleşmesi .................................. 43 C. 1961 Tek Sözleşmesi Sonrası Uluslararası Metinler ................................ 45 1. 1971 Psikotrop Maddelere Dair Sözleşme........................................ 45 2. Uyuşturucu Maddelere Dair 1961 Tek Sözleşmesinin Tadiline Dair 1972 Protokolü...................................................... .................... 46 12 İçindekiler 3. 1988 Uyuşturucu ve Psikotrop Maddelerin Kaçakçılığına Karşı Sözleşme...................................................... ..................................... 47 4. 1989 Çocuk Haklarına Dair Sözleşme................................................ 47 IV. CEZA KANUNLARINDAKİ DÜZENLEMELER................................................... ... 48 A. 765 Sayılı Mülga Türk Ceza Kanunu Düzenlemesi ................................... 49 1. Kanunun İlk Hâli........................................................... ..................... 49 2. Yapılan Değişiklikler................................................. ......................... 50 B. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu Düzenlemesi ............................................ 59 1. Kanunun İlk Hâli ve Getirilen Yenilikler............................................. 59 2. Yapılan Değişiklikler................................................. ......................... 61 C. Mülga ve Yeni Kanun Düzenlemelerinin Karşılaştırılması........................ 64 V. SUÇLARLA KORUNAN HUKUKİ DEĞER.......................................................... .. 68 VI. SUÇLARIN KONUSU ................................................................ ........................ 70 A. Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddeyi İmal, İthal ve İhraç ile Maddenin Ülke İçinde Ticareti Suçlarının Konusu .................................................... 70 1. Doğal Nitelikli Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddeler ........................... 71 a. Afyon........................................................... ............................... 71 b. Morfin ................................................................ ........................ 72 c. Eroin........................................................... ................................ 73 d. Esrar........................................................... ................................ 74 e. Kokain ................................................................ ........................ 75 f. Crack ................................................................ .......................... 76 g. Marihuana ................................................................ ................. 77 2. Sentetik Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddeler .................................... 77 a. Depresanlar (Yatıştırıcılar) ......................................................... 77 b. Hallüsinojenler (Hayal Gördürenler).......................................... 79 c. Stimulantlar ................................................................ ............... 80 d. Captagon........................................................ ............................ 81 e. Sentetik Kannabinoidler.................................................. ........... 81 f. Uçucu ve Çözücü Maddeler ....................................................... 82 3. Maddelerin Uygulamadaki Tespit Yöntemi ...................................... 83 B. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Üretiminde Kullanılan Maddenin İmali, İthali, İhracı veya Ülke İçinde Ticareti Suçunun Konusu ............... 85 İçindekiler 13 İKİNCİ BÖLÜM UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDEYİ İMAL, İTHAL VEYA İHRAÇ SUÇU I. SUÇUN TEMEL UNSURLARI....................................................... ...................... 89 A. Maddi Unsurlar........................................................ ................................ 89 1. Fiiller ................................................................ ................................. 89 a. İmal Etme ................................................................ ................... 89 b. İthal Etme............................................................ ....................... 92 c. İhraç Etme ................................................................ .................. 96 d. Üretimde Kullanılan Maddeyi İmal, İthal ve İhraç Etme ............ 98 2. Fail............................................................ ......................................... 99 3. Mağdur ................................................................ ........................... 100 B. Manevi Unsur ................................................................ ........................ 100 1. Kast ................................................................ ................................. 100 2. Hata............................................................ ..................................... 106 C. Hukuka Aykırılık Unsuru ................................................................ ........ 107 II. SUÇUN NİTELİKLİ UNSURLARI....................................................... ................ 109 A. Konu Sebebiyle Nitelikli Unsurlar .......................................................... 109 B. Fiil Sebebiyle Nitelikli Unsurlar .............................................................. 112 C. Fail Sebebiyle Nitelikli Unsurlar ............................................................. 115 III. KUSURLULUK VE DİĞER ŞARTLAR........................................................ ......... 117 A. Kusurluluk...................................................... ........................................ 117 B. Etkin Pişmanlık..................................................... .................................. 118 IV SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ .............................................................. 126 A. Teşebbüs...................................................... .......................................... 126 B. İştirak ................................................................ ..................................... 130 C. İçtima........................................................ ............................................. 133 V.

YAPTIRIM........................................................ .............................................. 140 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDENİN ÜLKE İÇİNDE TİCARETİ SUÇU I. SUÇUN TEMEL UNSURLARI....................................................... .................... 145 A.

Maddi Unsurlar........................................................ .............................. 145 1. Fiiller ................................................................ ............................... 146 14 İçindekiler a. Satma ................................................................ ....................... 146 b. Satışa Arz Etme ................................................................ ........ 148 c. Başkalarına Verme ................................................................ ... 150 d. Sevk Etme ve Nakletme ........................................................... 155 e. Depolama........................................................ ......................... 157 f. Satın Alma............................................................ .................... 159 g. Kabul Etme ve Bulundurma ..................................................... 160 h. Üretimde Kullanılan Maddenin Ülke İçinde Ticareti ................ 171 2. Fail ................................................................ .................................. 171 3. Mağdur ................................................................ ........................... 171 B. Manevi Unsur ................................................................ ........................ 172 1. Kast ................................................................ ................................. 172 2. Hata ................................................................ ................................ 175

C. Hukuka Aykırılık Unsuru ................................................................ ........ 175 II. SUÇUN NİTELİKLİ UNSURLARI ................................................................ ...... 177 A. Konu Sebebiyle Nitelikli Unsurlar .......................................................... 177 B. Fiil Sebebiyle Nitelikli Unsurlar........................................................ ...... 177 C. Fail Sebebiyle Nitelikli Unsurlar........................................................ ..... 184 III. KUSURLULUK VE DİĞER ŞARTLAR ................................................................ 186 A. Kusurluluk...................................................... ........................................ 186 B. Etkin Pişmanlık ................................................................ ...................... 188 IV. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ................................................... ........... 197 A. Teşebbüs ................................................................ ............................... 197 B. İştirak....................................................... .............................................. 201 C. İçtima........................................................ ............................................. 206 V. YAPTIRIM........................................................ .............................................. 215 SONUÇ.......................................................... .................................................219 KAYNAKÇA ................................................................ ....................................227