Yoksulların mekânsal dağılımının özelliklerinin belirlenmesi yoksullukla mücadele programlarının isabetli bir şekilde tasarlanması ve kaynakların etkin yönlendirilmesi açısından önemli bir önkoşuldur. Bu kapsamda, bu çalışmada, Türkiye’nin yoksulluk düzeyi ve profili mekânsal olarak incelenerek hangi bölgede hangi tür yoksulluğun ön planda olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada gelir yoksulluğu ve insani yoksulluk ayrı ayrı ele alınmıştır. İlk olarak, gelir yoksulluğunun seçilmiş göstergeler itibarıyla bölgelerde değişimi incelenmiş ve gelir yoksulluğu profili çıkarılmıştır. İkinci olarak, insani yoksullukla ilişkili göstergeler kullanılarak il bazında oluşturulan bir insani yoksulluk endeksi hesaplaması yoluyla insani yoksulluk ölçümü yapılmıştır. Söz konusu endeks değerlerine göre iller yedi kademeye ayrılmış ve kademeler bazında değerlendirmeler sunulmuştur. Gelir yoksulluğu başlığı altında yapılan değerlendirmelerde cinsiyet dışındaki tüm göstergelere göre yoksul ve yoksul olmayan kesimlerin özellikleri bölgelerde farklılaşmaktadır. Bölge düzeyinde gerçekleştirilen analizlerde Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi’nde, yoksulluk oranının daha düşük olmasının beklendiği gruplar (eğitimli nüfus, ücretli ve maaşlı çalışanlar vb.) içinde de yoksulluk oranının yüksek olduğu görülmüştür. Bu durum bölgede söz konusu grupların da hedef gruplar içinde yer alması gerektiğini göstermektedir. İnsani yoksulluk endeksine göre oluşturulan gruplara bakıldığında ise birinci grup illeri oluşturan Şanlıurfa, Ağrı, Muş ve Şırnak’ın neredeyse tüm göstergeler itibarıyla yoksul durumda olduğu görülmektedir. Söz konusu illerin yoksullukla mücadelede öncelikli iller olarak belirlenmesi, yoğun ve çok boyutlu programların tasarlanarak bu illerde hayata geçirilmesi gerekmektedir. Bunun yanında, kimi illerin bulundukları gruptan daha yoksul gruplardaki illerin gerisinde kaldığı göstergeler de mevcuttur. Burada yer verilen değerlendirmeler, hangi ilin hangi göstergeler itibarıyla yoksul durumda olduğunu ortaya koymakta ve geliştirilecek politika ve programlarda hedef kitlenin belirlenmesi ve kamu yatırımlarının yönlendirilmesi açısından önem arz etmektedir.

Determining the features of the territorial distribution of the poor is an important prerequisite to design programs to fight against poverty in an effective way and to allocate the resources efficiently. In this context, by studying the level and profile of poverty, this study tries to determine the types of poverty standing out in different regions of Turkey. The study investigates income poverty and human poverty separately. Firstly, the regional differences with respect to income poverty and selected indicators are studied and income poverty profile is developed. Secondly, human poverty is measured by calculating a provincial human poverty index using the indicators deemed relevant to human poverty. Turkish provinces are divided into seven categories according to their index values and some assessments are made based on the categories. In the assessments under the income poverty, the poor and the non-poor have different features in different regions according to all indicators except the gender. In the regional analyses, it has been seen that in Northeastern Anatolia the poverty rate is high among the groups which are expected to have lower poverty rates (such as educated people, fee-earners and salaried employees). This result proves that these groups should also be considered in target groups. When the groups that are formed according to human poverty index are investigated, it can be seen that Şanlıurfa, Ağrı, Muş and Şırnak, which are in the first group, are poor with respect to almost all indicators. These provinces should be identified as the priority provinces in fighting against poverty; intensive and multi-dimensional programs should be designed and implemented in these provinces. Additionally, there are some provinces that lag behind the provinces that are in a higher poverty group with respect to some indicators. These assessments reveal which provinces are poor with regard to which indicators and are important in terms of determining the target groups under the policies and programs to be developed and directing public investments.