İÇİNDEKİLER İçindekiler Önsöz 7 Üçüncü Basıda Yenilikler 9 Kısaltmalar 19 Birinci Bölüm DENİZ HUKUKU I. GİRİŞ 21 II. DENİZ HUKUKUNUN KAYNAKLARI 22 III. ESAS HAT KAVRAMI 25 A. Düz Esas Hat 25 B. Körfezler 26 C. Takımada 28 IV. İÇSULAR 30 A. Limanlara ve Diğer İçsulara Giriş 31 B. İçsularda Yabancı Gemiler Üzerinde Kıyı Devletinin Yargı Yetkisi 31 C. Türk Hukukunda İçsular Rejimi 32 V. KARASULARI 33 A. Karasularının Genişliği 34 B. Zararsız Geçiş Hakkı 35 1. Zararsız Geçiş Hakkının Unsurları 35 a. Geçiş Kavramı 36 b. Zararsız Olmak 36 2. Kıyı Devletinin Hakları ve Yükümlülükleri 39 3. Kıyı Devletinin Gemiler Üzerindeki Yargı Yetkisi 41 C. Türk Hukukunda Karasuları Rejimi 43 VI. BOĞAZLAR 43 A. Transit Geçiş Hakkı 44 B. Türk Boğazları 46 1. Ticaret Gemileri 47 2. Savaş Gemileri 47 VII. BİTİŞİK BÖLGE 49 VIII. BALIKÇILIK BÖLGESİ 50 IX. MÜNHASIR EKONOMİK BÖLGE 51 A. Kıyı Devletinin Münhasır Ekonomik Bölge Üzerindeki Hakları 51 B. Diğer Devletlerin Münhasır Ekonomik Bölge Üzerindeki Hakları ve Yükümlülükleri 53 X. KITA SAHANLIĞI 54 A. Kıyı Devletinin Kıta Sahanlığı Üzerindeki Hakları 56 B. Diğer Devletlerin Hakları 56 XI. DENİZ ALANLARININ SINIRLANDIRILMASI 57 XII. TÜRKİYE VE DENİZ ALANLARI SINIRLANDIRMA UYUŞMAZLIKLARI 62 A. TÜRKİYE–YUNANİSTAN EGE DENİZİ DENİZ ALANLARI SINIRLANDIRMA UYUŞMAZLIĞI 62 B. TÜRKİYE–DOĞU AKDENİZ DENİZ ALANLARI SINIRLANDIRMA UYUŞMAZLIĞI 64 1. Türkiye–Yunanistan Doğu Akdeniz Deniz Alanları Sınırlandırması 66 2. Türkiye–KKTC Doğu Akdeniz Deniz Alanı Sınırlandırması 67 3. Türkiye–Mısır Doğu Akdeniz Deniz Alanı Sınırlandırması 68 4. Türkiye–GKRY Doğu Akdeniz Deniz Alanı Sınırlandırması 69 XIII. AÇIK DENİZ 70 A. Açık Denizlerin Serbestliği İlkesi 70 B. Açık Denizlerde Yargı Yetkisi 71 C. Bayrak Devletinin Yetkili Olması İlkesine Getirilen İstisnalar 72 1. Deniz Haydutluğu 72 2. Deniz Güvenliğine Karşı Hukuka Aykırı Eylemler 74 3. Köle Ticareti 74 4. Uyuşturucu Madde Kaçakçılığı 74 5. İzinsiz Yayın 75 6. Sıcak Takip Hakkı (Kesintisiz İzleme Hakkı) 75 XIV. ULUSLARARASI DENİZ YATAĞI 76 XV. 1982 TARİHLİ BİRLEŞMİŞ MİLLETLER DENİZ HUKUKU SÖZLEŞMESİ ÇERÇEVESİNDE UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YOLLARI 78 XVI. ULUSLARARASI DENİZ HUKUKU MAHKEMESİ 79 A. Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi’nin Yapısı 79 B. Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi’nin Yargı Yetkisi 82 1. Davalara Bakma Yetkisi 82 a. Kişisel Yargı Yetkisi 83 b. Maddi Yargı Yetkisi 84 aa. Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi’nin Yetkili Olduğu Uyuşmazlıklar 84 bb. Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi’nin Uygulayacağı Hukuk Kuralları 91 2. Danışma Görüşü Verme Yetkisi 91 C. Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi Usul Hukuku 92 1. Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi Önüne Davanın Getirilmesi ve Davanın Aşamaları 93 2. Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi Önündeki Davalarda Usule İlişkin Özel Durumlar 94 a. Yetki İtirazı 94 b. Davaya Katılma/Müdahale 94 c. Hazır Bulunmama (Yokluğunda, Gıyabi, Yargılama) 95 d. Gemilerin ve Mürettebatının Derhal Salıverilmesinde Usul 95 3. Karar ve Özellikleri 96 4. Kararın Yorumlanması ve Yargılamanın İadesi 97 D. Danışma Görüşlerinde Usul 97 XVII. GENEL DEĞERLENDİRME VE SONUÇ 98 TARTIŞMA SORULARI 98 İkinci Bölüm KUVVET KULLANMA I. GİRİŞ 101 II. DEVLETLERCE TEK TARAFLI KUVVET KULLANMA 103 A. 1945 Öncesi Hukuki Yapı 103 B. 1945 Birleşmiş Milletler Andlaşması ve Sonrası 105 1. Geniş Yorum (Permissive School) 106 2. Dar Yorum (Restrictive School) 107 C. Birleşmiş Milletler Andlaşması Madde 2 (4) Çerçevesinde Kuvvet Kullanma Yasağının Kapsamı 107 1. Uluslararası İlişkilerde Kuvvet Kullanma Yasağı 107 2. Kuvvet Kullanma ve Kuvvet Kullanma Tehdidinde Bulunma? 110 3. Bir Başka Devletin Toprak Bütünlüğü ve Siyasi Bağımsızlığına Karşı veya Birleşmiş Milletlerin Amaçlarına Aykırı Kuvvet Kullanma 111 D. Meşru Müdafaa Amaçlı Kuvvet Kullanma 112 1. Meşru Müdafaa Hakkının Kapsamı 113 2. Silahlı Saldırı Kavramı ve 11 Eylül 2001 Sonrası Durum 114 3. Önleyici Meşru Müdafaa 116 4. Müşterek (Ortak/Kolektif) Meşru Müdafaa 118 5. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne Bildirim 119 E. İnsani Amaçlı Müdahale 119 F. Koruma Sorumluluğu 122 III. KOLEKTİF KUVVET KULLANMA 126 A. Birleşmiş Milletler 126 1. Güvenlik Konseyi 126 2. Genel Kurul 130 B. Bölgesel Örgütler 131 IV. SONUÇ 133 TARTIŞMA SORULARI 134 Üçüncü Bölüm SİLAHLI ÇATIŞMALAR HUKUKU VE ULUSLARARASI CEZA HUKUKU I. GİRİŞ 137 II. SİLAHLI ÇATIŞMALAR HUKUKUNUN KAYNAKLARI 138 III. SİLAHLI ÇATIŞMANIN HUKUKİ NİTELİĞİ 141 IV. SİLAHLI ÇATIŞMALAR HUKUKUNA HAKİM OLAN İLKELER 143 A. Gereksiz Acılara Sebep Olmama İlkesi 143 B. Ayrım Gözetme İlkesi 144 C. Sadakat İlkesi 144 D. Çevre Üzerinde Ağır Sonuçlar Doğuracak Silah ve Savaş Yöntemlerinin Yasaklanması İlkesi 145 V. ULUSLARARASI CEZA HUKUKU 146 A. Bireysel Cezai Sorumluluk ve Uluslararası Mahkemeler 146 B. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Yapısı 150 C. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Yargı Yetkisi 151 1. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Kişiler Bakımından Yargı Yetkisi 151 2. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Maddi Yargı Yetkisi 153 a. Saldırı Suçu veya Barışa Karşı Suçlar 154 b. İnsanlığa Karşı İşlenen Suçlar 156 c. Soykırım Suçu 157 d. Savaş Suçları 158 aa. Cenevre Sözleşmeleri’nin Ağır İhlalleri Sistemi 159 bb. Savaş Kanunları ve Örf–Adet Kurallarının İhlali 161 3. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Yer Bakımından Yetkisi 163 4. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Zaman Bakımından Yargı Yetkisi 163 5. Ulusal Mahkemeleri Tamamlayıcı Nitelikli Yargı Yetkisi 163 6. Uluslararası Ceza Mahkemesi Yargı Yetkisinin Devletler Tarafından Kabulü 164 D. Uluslararası Ceza Mahkemesi İlk Uygulamaları 166 E. Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Türkiye 171 VI. SONUÇ 175 TARTIŞMA SORULARI 177 Dördüncü Bölüm ULUSLARARASI HUKUKTA SORUMLULUK I. GİRİŞ 179 II. DEVLETİN SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLER 180 A. Devletin Sorumluluğunun Kapsamı 180 B. Uluslararası veya Ulusal Hukuk Çerçevesinde Sorumluluk? 181 C. Devletin Sorumluluğunun Unsurları 183 1. Hukuka Aykırı Davranışın Devlete Atfedilmesi 183 2. Uluslararası Yükümlülüğün İhlali 189 a. Kusurun Varlığı? 190 b. Zararın Varlığı? 190 c. Zaman Unsuru 191 3. Hukuka Aykırılığı Ortadan Kaldıran Sebepler (Hukuka Uygunluk Sebepleri) 192 a. Rıza 192 b. Meşru Müdafaa 192 c. Mücbir Sebep 193 d. Zorda Kalma (Distress) 193 e. Zaruret Hali (Necessity) 194 f. Jus Cogens Normlara Uyma Zorunluluğu 196 g. Karşı önlemler (Countermeasures) 196 h. Hukuka Uygunluk Sebeplerinin Sonuçları 197 III. YABANCILARA MUAMELEDEN KAYNAKLANAN DEVLETİN SORUMLULUĞU 198 A. Devletin Sorumluluğunu Gerektiren Yabancılara Kötü Muamele Kavramının İçeriği 198 B. Yabancılara Muameleden Dolayı Devletin Sorumluluğunun Şartları 200 1. Vatandaşlık Bağı 200 2. İç Hukuk Yollarının Tüketilmiş Olması 204 3. Calvo Kaydı 207 C. Yabancıların Malvarlığına El Koyulması (Kamulaştırma–Millileştirme) 207 1. Kamu Yararı 208 2. Ayrımcılık Yapmama 209 3. Tazminat 209 IV. ÇEVRE KAYNAKLI DEVLETİN SORUMLULUĞU 210 V. ULUSLARARASI ÖRGÜTLERİN SORUMLULUĞU 213 VI. ULUSLARARASI SORUMLULUĞUN HUKUKİ SONUÇLARI 217 VII. SONUÇ 218 TARTIŞMA SORULARI 219 Beşinci Bölüm ULUSLARARASI UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YOLLARI I. GİRİŞ 223 II. DİPLOMATİK YOLLAR 225 A. Görüşmeler 225 B. Dostça Girişim 226 C. Arabuluculuk 227 D. Uzlaştırma 227 E.

Soruşturma 228 III. HUKUKİ YOLLAR 229 A. Uluslararası Hakemlik (Tahkim) 229 1. Sürekli Hakemlik Mahkemesi 229 a. Tarihçe 230 b. Sürekli Hakemlik Mahkemesi’nin Yapısı 235 aa. Hakem Listesi 235 bb. Uluslararası Büro 236 cc. İdari Konsey 237 c. Sürekli Hakemlik Mahkemesi’nin Yargı Yetkisi 237 aa. Hakemlik Mahkemesinin Kişisel Yargı Yetkisi 237 bb. Hakemlik Mahkemesinin Maddi Yargı Yetkisi 239 i. Hakemlik Mahkemeleri Önüne Getirilebilecek Uyuşmazlıklar 239 ii. Hakemlik Mahkemesinin Uygulayacağı Kurallar 239 cc. Hakemlik Mahkemesinin Zaman Bakımından Yargı Yetkisi 240 dd. Danışma Görüşü Verme Yetkisi 240 d. Sürekli Hakemlik Mahkemesi Usul Hukuku