BİRİNCİ BÖLÜM YABANCI GERÇEK KİŞİLERİN TAŞINMAZ İKTİSABININ GEÇMİŞİ 1. KAPİTÜLASYONLAR ........18 I. Kavram ..... 18 II. Osmanlı Devleti'nde Kapitülasyonlar .... 19 III. Ara Değerlendirme .... 22 IV. Osmanlı Devletinin Yabancı Gerçek Kişilere Taşınmaz Alım Hakkı Vermesi Kapitülasyon Olarak Değerlendirilebilir mi?...... 23 A. Kırım Savaşı (5 Ekim 1853-30 Mart 1856) 24 B. Islahat Fermanı'ndan Safer Kanunu'na .... 25 C. Ara Değerlendirme ........ 27 2. SAFER KANUNU .....29 I. Getirilen Sistemde Yerli ile Yabancı Eşit midir? ...... 29 II. Safer Kanununun Yürürlüğü 30 A. Kapitülasyonların Tek Taraflı Olarak Kaldırılması ....... 31 B. Ara Değerlendirme. 32 3. LOZAN VE KÖY KANUNU DÖNEMİ ....32 I. Giriş . 32 II. Mütekabiliyet (Karşılıklı İşlem) Kavramı 32 III. Karşılıklı İşlemin Türleri ....... 33 IV. Getirilen Sistem Karşılıklı İşlem midir? .. 34 A. Yeni Hukukî Sisteme Giden Kilometre Taşları.... 34 B. 30 Ocak 1923 Tarihli Mübadele Sözleşmesine Göre Türkiye'den Giden Göçmenlerin Türkiye'de Bıraktıkları Gayrimenkuller ve Vatandaşlıkları...... 35 C. 24.07.1923 Tarihli Lozan Anlaşması ile İkamet ve Selahiyeti Adliye Hakkında Mukavelename'ye Göre Yabancıların Gayrimenkul Edinimi ..... 36 D. 18 Mart 1924 Tarihli ve 442 Sayılı Köy Kanunu . 37 E. 20 Nisan 1924 Tarihli Teşkilat-ı Esasiye Kanunu (1924 Anayasası)....... 39 F. 12.06.1927 Tarihli ve 1110 Sayılı Askeri Memnu Mıntıkalar Kanunu ........ 39 G. 4 Haziran 1928 Tarih ve 1312 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu ... 40 H. İkamet Mukavelenamesi Akdetmeyen Devletler ile Yapılacak Muvakkat Mukavelenameler Hakkında 22.07.1931 Tarih ve 1860 Sayılı Kanun . 40 I. 22 Aralık 1934 Tarihli ve 2664 Sayılı Tapu Kanunu..... 41 V. Ara Değerlendirme..... 42 4. BİR DENEME: 1984-1987 YILLARI...... 44 5. ESKİ UYGULAMAYA DÖNÜŞ: 1987-2003.... 45 6. YENİ BİR DÖNEM: 2003 VE SONRASI 45 I. 3.7.2003 Tarih ve 4916 Sayılı Kanunla Getirilen Düzenleme..... 46 A. Köy Kanunu m.87 ve Tapu Kanunu m.36'nın Yürürlükten Kaldırılması.. 48 B. Mütekabiliyet İlkesi ....... 49 C. Kanunî Miras Yolu ile Edinilen Taşınmazlar ....... 49 D. Yabancıların Sınırlı Aynî Hak İktisapları .... 50 E. Bakanlar Kuruluna Verilen Coğrafî Yetki .. 50 II. AYM İptal Kararı 50 III. 29.12.2005 Tarih ve 5444 Sayılı Kanunla Getirilen Düzenleme 51 A. Yabancı Gerçek Kişilerin Taşınmaz ve Sınırlı Aynî Hak İktisapları . 52 B. Taşınmaz ve Sınırlı Aynî Hakların Miras Yoluyla İktisabı ...... 53 C. Bakanlar Kuruluna Tanınan Sınırlama Yetkisi .... 53 D. Mevzuata Aykırı Kullanılan Taşınmazların Akıbeti...... 54 IV. 5444 Sayılı Kanun İle Yapılan Düzenlemenin AYM Tarafından İptali . 54 V. 3.7.2008 Tarih ve 5782 Sayılı Kanunla Getirilen Düzenleme..... 55 A. Değiştirilen 35. Madde, Eklenen 36. Madde ve Geçici 3.Maddenin İçeriği ........ 55 B. Tapu Kanununun 5782 Sayılı Kanunla Düzenlenen 35. Maddesi ve Tapu........ 55 İKİNCİ BÖLÜM SON DÜZENLEMELER İLE GETİRİLEN SİSTEM 1. GAYRİMENKUL İKTİSABI .58 I. AİHS ve Anayasanın Getirdiği Çerçeve.. 58 II. Tapu Kanunu'nun Son Hali İle Gelen Uygulama ...... 60 A. Yabancı Gerçek Kişilerin Türkiye'de Taşınmaz Edinmeleri .. 61 B. Yabancı Gerçek Kişiler Lehine Sınırlı Aynî Hak Tesisi .. 65 C. Yabancıların Gayrimenkul İktisabına Dair Yasal Sınırlamalar........ 65 1. Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu ....... 65 2. 28.5.1927 Tarih ve 1062 Sayılı Hudutları Dahilinde Tebaamızın Emlakine Vaziyet Eden Devletlerin Türkiye'deki Tebaaları Emlakine Karşı Mukabele-i Bilmisil Tedabiri İttihazı Hakkında Kanun .. 67 3. Tapu Kanununun Getirmiş Olduğu Sınırlamalar...... 67 III. Tapu Kanunu Madde 35 ve 36 Dışında Bazı Özel Kanuni Düzenlemeler .... 68 A. Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu....... 68 B. 12.03.1982 Tarih ve 2634 Sayılı Turizmi Teşvik Kanunu...... 69 C. Türk Petrol Kanunu........ 72 D. Petrol Piyasası Kanunu .. 73 E. Özel Öğretim Kurumları Kanunu ..... 73 F. Vatandaşlıktan İzin Alarak Ayrılan Kimselerin Özel Durumu ........ 75 2. YATIRIMCI VATANDAŞLIK ........76 I. TVK Uygulama Yönetmeliği . 76 A. TVK Uygulama Yönetmeliği m.20 ...... 77 B. TVK Uygulama Yönetmeliği m. 20/2-b Uyarınca "Gayrimenkul İktisabı Yoluyla" Vatandaşlık .. 80 C. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün 10.12.2018 Tarihli Genelgesi..... 82 3. YABANCI GERÇEK KİŞİLERİN MİRAS YOLUYLA TAŞINMAZ İKTİSABI.84 I. Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Getirdiği Çerçeve ... 84 II. Mirasa Uygulanacak Hukuk . 88 III. Kamu Düzeni Müdahalesi.... 95 IV. Tapu Kanunu'nun Son Hâline Göre Miras ...... 97 V. Köylerde Mirasla Gayrimenkul İktisabı 101 VI. Miras Yönünden Askerî Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri 101 VII. Mukabele-i Bilmisil ve Miras ...... 102 VIII. Vatandaşlıktan Çıkarılanların Miras Hakkı.... 102 IX. Doğumla Türk Vatandaşı Olan ve Türk Vatandaşlığından Çıkma İzni İle Ayrılanların Miras Hakkı ........ 103 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM GÜNCEL SORUNLAR 1. YABANCI GERÇEK KİŞİLERİN TÜKETİCİ OLARAK GÖRÜLMEMELERİ104 2. TÜKETİCİ KANUNU'NDAKİ BAZI EKSİKLİKLER ....105 I. Kavramlar ........ 106 II. Öneriler .. 107 III. Ara Değerlendirme... 110 3. GEÇERLİ BİR SÖZLEŞME YAPMANIN ZORLUĞU ..110 4. HARİCİ SÖZLEŞMELERLE İLGİLİ BAZI SORUNLAR 112 5. MÜTEAHHİDİN PROJEYİ EKSİK BIRAKMA İHTİMALİ ....114 6. YARGI İLE İLGİLİ BAZI SORUNLAR ....118 7. AİHS KAPSAMINDAKİ KORUMANIN YETERSİZLİĞİ ......120 8. ANAYASA MAHKEMESİ İPTAL KARARLARININ ETKİLERİ.......122 9. ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURULAR HAKKINDA.....123 10. MERA VE ORMAN İDDİALARI .125 11. YAPISIZ TAŞINMAZLAR HAKKINDA..126 12. ASKERÎ İZİN UYGULAMASI .....128 13. TARIM ARAZİLERİNDE YABANCILARIN TAŞINMAZ EDİNMELERİ....129 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM GÜNCEL SORUNLARIN ARKASINDAKİ SEBEPLER 1. AB SÜRECİNİN YAVAŞLAMASI 131 I. Genel Olarak.... 131 II. Dönüm Noktası: Tam Üyelik Müzakerelerinin Başlatılması Kararı .. 131 III. 2002 İlâ 2007 İlerleme Raporları 133 A. 2002 İlerleme Raporundan... 133 B. 2003 İlerleme Raporundan... 134 C. 2004 İlerleme Raporundan... 135 D. 2005 İlerleme Raporundan... 135 E. 2006 İlerleme Raporundan... 136 F. 2007 İlerleme Raporundan... 136 IV. Ara Değerlendirme ... 137 2. ANAYASA MAHKEMESİNİN TUTUMU.......138 I. AYM Kararları Hakkında .... 139 A. 21.06.1984 Tarih ve 3029 Sayılı Kanunu İptal Eden 13.06.1985 Tarihli Anayasa Mahkemesi Kararı Hakkında.. 139 B. 22.04.1986 Tarih ve 3278 Sayılı Kanunu İptal Eden 09.10.1986 Tarihli Anayasa Mahkemesi Kararı ........ 142 C. 03.07.2003 Tarih ve 4916 Sayılı Kanunun Bazı Maddelerini İptal Eden 14.03.2005 Tarihli Anayasa Mahkemesi Kararı ....... 142 D. 29.12.2005 Tarih ve 5444 Sayılı Kanunu Kısmen İptal Eden 11.04.2007 Tarihli Anayasa Mahkemesi Kararı ....... 144 E. 03.07.2008 Tarih ve 5782 Sayılı Kanunu Kısmen İptal Eden 12.05.2011 Tarihli Anayasa Mahkemesi Kararı ....... 145 F. 03.05.2012 Tarih ve 6302 Sayılı Kanun İle İlgili 10.07.2013 Tarihli Anayasa Mahkemesi Kararı Hakkında .... 145 II. Mütekabiliyet ve Hukukî Belirlilik Hakkında . 147 III. Ara Değerlendirme ... 148 3. KAPİTÜLASYON ENDİŞESİ.......149 I. Genel Olarak.... 149 II. Ara Değerlendirme ... 151.