İçindekiler Önsöz 7 Kısaltmalar 41 CEZA HUKUKUNA GİRİŞ 43 I. SUÇ VE CEZA KAVRAMLARI 43 II. CEZA HUKUKUNUN FONKSİYONU 46 III. CEZA KANUNUNUN AMACI 47 IV. CEZA HUKUKUNUN BİLİM DALI OLARAK HUKUK SİSTEMİ İÇERİSİNDEKİ YERİ 47 A. Maddi Ceza Hukuku 47 B. Ceza Muhakemesi (Usul) Hukuku (Şekli Ceza Hukuku) 49 C. İnfaz Hukuku 50 V. CEZA HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ 50 A. İnsancıllık İlkesi (Hümanite) 51 B. Yasallık (Kanunsuz Suç ve Ceza Olmaz) İlkesi (Nullum crimen sine lege, nulla poena sine lege) 53 1. İlkenin Tarihçesi 53 2. Yasallık İlkesinin Unsurları 55 3. Türk Hukukundaki Durum 57 C. Kusur (Kusursuz suç ve ceza olmaz) İlkesi; (nullum crimen sine culpa) 58 VI. CEZA HUKUKUNUN DİĞER BİLİM DALLARI İLE OLAN İLİŞKİSİ 60 A. Ceza Hukukunun Anayasa Hukuku ile İlişkisi 60 B. Ceza Hukukunun Devletler Hukuku ile İlişkisi 61 C. Ceza Hukukunun İdare Hukuku ile İlişkisi 61 D. Ceza Hukukunun Medeni Hukuk- Borçlar Hukuku ile İlişkisi 63 E. Ceza Hukukunun Kriminoloji (Suç Bilimi) ile İlişkisi 63 F. Ceza Hukukunun Adli ilimler (adli tıp) ile İlişkisi 63 VII. CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI 63 A. Ceza Hukukunun Temel Kaynakları 64 1. Anayasa 64 2. Yasa 64 B. Tamamlayıcı (Dolaylı) Kaynaklar 65 1. Örf ve adet kuralları (gelenekler); 65 2. Ahlak Kuralları 65 3. Yüksek Mahkeme içtihatları (Kesinleşmiş, Kararlılık Kazanmış, Emsal Oluşturabilecek Nitelikteki Kararlar) 66 4. Öğreti (Doktrin) 67 5. Yorum 67 VIII. TÜRK CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI 72 A. Doğrudan kaynaklar 72 a. Anayasa 72 b. Türk Ceza Kanunu ve Diğer Özel Ceza Kanunları 72 c. Uluslararası Sözleşmeler 73 B. Dolaylı Kaynaklar 73 IX. CEZA HUKUKUNUN GELİŞİM SÜRECİ 73 A. İlkel Ceza Hukuku Dönemi (Kişisel Öç, İlahi ve Kamusal Öç Dönemi) 73 B. Roma - Cermen Hukuku Dönemi 74 C. İslam Ceza Hukuku (Ukubat); 74 D. Ortaçağ Ceza Hukuku (Kanonik Hukuk- Katolik Kilisesi Hukuku) 75 E. Müşterek Hukuk (Pandekt Hukuku) 75 F. Aydınlanma Dönemi Ceza Hukuku (İnsancıllık Dönemi- Çağdaş Dönem) 75 X. CEZA HUKUKUNUN UYGULAMA ALANI 77 A. Zaman Bakımından Uygulama 77 B. Yer Bakımından Uygulama (Uluslararası Ceza Hukuku) 78 XI. SUÇ GENEL TEORİSİ 78 A. Hukuka Aykırı Oldukları Halde Suç Oluşturmayan Fiiller 79 1. Haksız Fiiller 79 2. Güvenlik Tedbirini Gerektiren Fiiller 86 3. İdari Yaptırımı Gerektiren Fiiller 86 a. Disiplin Cezasını Gerektiren Fiiller 87 b. Kabahatler 87 B. Suçun Unsurları 90 1. Sistemler 90 a. Klasik Sistem 90 b. Neo-Klasik Sistem 91 c. Finalist Sistem 91 d. Teleolojik Sistem 91 2. Cezalandırmaya Etkili Diğer Koşullar 91 a. Objektif Cezalandırılabilme Koşulları 91 b. Kişisel Cezasızlık Nedenleri 92 3. Tipiklik 92 a. Tipikliğin Unsurları 94 aa. Objektif Unsurlar (Maddi Unsurlar) 94 aaa. Fiil (Hareket) 94 bbb. Netice 95 ccc. Nedensellik (İlliyet) Bağı 95 ddd. Fail 95 eee. Mağdur 95 XII. CEZA SORUMLULUĞUNUN ESASLARI 98 A. Kusurluluk (Manevi Unsur) 98 1. Klasik Teori 98 2. Pozitivist Teori 99 3. Karma Teori 100 4. Toplumsal Savunma Akımı 101 XIII. ASKERİ YARGININ KALDIRILMASI 104 XIV. İSTİNAF KANUN YOLU 104 TÜRK CEZA KANUNU BİRİNCİ KİTAP GENEL HÜKÜMLER BİRİNCİ KISIM TEMEL İLKELER, TANIMLAR VE UYGULAMA ALANI BİRİNCİ BÖLÜM Temel İlkeler ve Tanımlar MADDE 1: Ceza Kanununun Amacı 121 AÇIKLAMALAR 122 MADDE 2: Suçta ve Cezada Kanunîlik İlkesi 123 AÇIKLAMALAR 124 1. Maddi Unsurlar 126 a. Fiil 126 b. Netice 127 c. Nedensellik Bağı 127 d. Fail 128 e. Mağdur 128 f. Suçun Konusu 128 2. Manevi Unsurlar 129 a. Kast 129 b. Taksir 129 c. Amaç 129 d. Saik 129 3. Hukuka Aykırılık 130 YARGITAY KARARLARI 130 MADDE 3: Adalet ve Kanun Önünde Eşitlik İlkesi 131 AÇIKLAMALAR 132 Cezada Adalet (Orantılılık) İlkesi 133 Kanun Önünde Eşitlik İlkesi (Ayrımcılık Yasağı) 133 YARGITAY KARARLARI 133 MADDE 4: Kanunun Bağlayıcılığı 136 AÇIKLAMALAR 137 MADDE 5: Özel Kanunlarla İlişki 139 AÇIKLAMALAR 139 MADDE 6: Tanımlar 142 AÇIKLAMALAR 144 1. Vatandaşlık 144 2. Çocuk 145 a. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun "Çocuk"la İlgili Hükümleri 145 b. 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanununun "Çocuk" la İlgili Hükümleri 146 c. Yakalama, Gözaltına Alma ve İfade Alma Yönetmeliğinin "Çocuk" ile İlgili 19'uncu Maddesi 147 d. 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunda "Çocuk" ile İlgili Hükümler 148 3. Kamu Görevlisi 149 4. Yargı Görevi Yapan 152 5. Gece Vakti 153 6. Silah 153 7. Basın ve Yayın Yolu İle 154 8. İtiyadı Suçlu 155 9. Suçu Meslek Edinen Kişi 155 10. Örgüt Mensubu Suçlu 156 YARGITAY KARARLARI 157 MADDE 7: Zaman Bakımından Uygulama 170 AÇIKLAMALAR 172 YARGITAY KARARLARI 178 MADDE 8: Yer Bakımından Uygulama 184 AÇIKLAMALAR 185 YARGITAY KARARI 188 MADDE 9: Yabancı Ülkede Hüküm Verilmesi 189 AÇIKLAMALAR 190 MADDE 10: Görev Suçları 191 AÇIKLAMALAR 192 MADDE 11: Vatandaş Tarafından İşlenen Suç 194 AÇIKLAMALAR 195 YARGITAY KARARLARI 197 MADDE 12: Yabancı Tarafından İşlenen Suç 200 AÇIKLAMALAR 204 YARGITAY KARARLARI 206 MADDE 13: Diğer Suçlar 207 AÇIKLAMALAR 210 YARGITAY KARARI 211 MADDE 14: Seçimlik Cezalarda Soruşturma 211 AÇIKLAMALAR 212 MADDE 15: Soruşturma Koşulu Olan Cezanın Hesaplanması 212 AÇIKLAMALAR 213 MADDE 16: Cezadan Mahsup 213 AÇIKLAMALAR 213 YARGITAY KARARI 214 MADDE 17: Hak Yoksunlukları 216 AÇIKLAMALAR 216 MADDE 18: Geri Verme 217 AÇIKLAMALAR 236 YARGITAY KARARLARI 243 MADDE 19: Yabancı Kanunun Göz Önünde Bulundurulması 250 AÇIKLAMALAR 251 İKİNCİ KISIM CEZA SORUMLULUĞUNUN ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği, Kast ve Taksir MADDE 20: Ceza Sorumluluğunun Şahsîliği 252 AÇIKLAMALAR 253 1. Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesi 254 a. Genel Olarak 254 b. Cezanın Şahsiliği İlkesi 255 c. Kusurluluk İlkesi 256 2. Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu 257 a. Genel Olarak 257 b. Tüzel Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbiri Uygulanabilmesinin Koşulları 259 aa. Orantılılık İlkesi 259 bb. Güvenlik Tedbirinin Sadece Kanunda Ayrıca Belirtilmiş Olan Suçlarda Uygulanması 259 c. Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanacak Güvenlik Tedbirleri 260 aa. Faaliyet İzninin İptali 260 bb. Müsadere 261 MADDE 21: Kast 261 AÇIKLAMALAR 263 Kast Teorileri 264 Tasavvur Teorisi 264 İrade Teorisi 265 Bilinç ve İrade Teorisi 265 Kast ve Diğer Bazı Kavramlar 265 Kastın Unsurları 266 1. Bilme Unsuru 266 2. İsteme Unsuru 267 Kastın Türleri 271 a. Başlangıçta Kast-Eklenen Kast-Sonradan Oluşan Kast 271 b. Ani Kast-Düşünce Kastı (Tasarlama) 272 c. Tasarlama (Taammüt) 272 d. Zarar Kastı-Tehlike Kastı 273 e. Genel Kast-Özel Kast 273 f. Alternatifli (Seçimlik) Kast 274 g. Doğrudan Kast 274 h. Olası Kast 274 Kastın Belirlenmesi 275 YARGITAY KARARLARI 277 "Olası Kast"a İlişkin Yargıtay Kararları 285 MADDE 22: Taksir 288 AÇIKLAMALAR 291 Taksirin Unsurları 293 a. Eylemin Taksirli Bir Suçu Oluşturması 294 b. Neticenin Öngörülebilir Olması 294 c. Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne Aykırılık 295 d. Hareketin İradi Olması 295 e. Neticenin İstenilmemesi 295 f. Hareketle Netice Arasında İlliyet (Nedensellik) Bağının Varlığı 296 Bilinçsiz/Normal/Basit Taksir - Bilinçli Taksir 296 Bilinçli Taksir - Olası Kast 297 Taksirli Sorumluluğu Ortadan Kaldıran Nedenler 298 Taksirli Suçlarda Sorumluluğun Belirlenmesi ve Cezanın Tayini 299 Şahsi Cezasızlık ya da Cezada İndirim Nedeni 299 Aile Kavramı 300 YARGITAY KARARLARI 303 MADDE 23: Netice Sebebiyle Ağırlaşmış Suç 310 AÇIKLAMALAR 312 YARGITAY KARARLARI 315 İKİNCİ BÖLÜM Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler MADDE 24: Kanunun Hükmü ve Amirin Emri 323 AÇIKLAMALAR 324 Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru 324 Hukuka Uygunluk Nedenleri 325 a. Kanunun Hükmünü Yerine Getirme 325 b. Amirin Emrinin Yerine Getirilmesi 334 YARGITAY KARARLARI 338 MADDE 25: Meşru Savunma ve Zorunluluk Hâli 339 AÇIKLAMALAR 341 Meşru Savunma 341 a. Sübjektif Teoriler 341 b. Objektif Teoriler 341 c. Saldırıya İlişkin Koşullar 343 d.

Savunmaya İlişkin Koşulları 344 Zorunluluk Hali (Zaruret, Istırar) 345 YARGITAY KARARLARI 346 MADDE 26: Hakkın Kullanılması ve İlgilinin Rızası 348 AÇIKLAMALAR 349 Hakkın Kullanılması 349 İlgilinin Rızası 360 YARGITAY KARARLARI 361 MADDE 27: Sınırın Aşılması 363 AÇIKLAMALAR 364 Hukuka Uygunluk Nedenlerinde (TCK'ya Göre Ceza Sorumluluğunu Kaldıran Nedenlerde) Sınırın Aşılması Koşulları 365 YARGITAY KARARLARI 367 MADDE 28: Cebir ve şiddet, korkutma ve tehdit 368 AÇIKLAMALAR 369 MADDE 29: Haksız Tahrik 370 AÇIKLAMALAR 371 YARGITAY KARARLARI 374 MADDE 30: Hata 388 AÇIKLAMALAR 390 Hata Halleri 390 a.

Fiili Hata 390 b. Hukuki Hata 392 c. Şahısta Hata 392 Hedefte/İsabette Sapma 392 YARGITAY KARARLARI 393 MADDE 31: Yaş Küçüklüğü 395 AÇIKLAMALAR 398 Çocuklar Hakkında Soruşturma ve Kovuşturma 404 Çocuklar Hakkında Ceza Hukukumuzdaki Diğer Düzenlemeler 406 YARGITAY KARARLARI 407 MADDE 32: Akıl Hastalığı 409 AÇIKLAMALAR 411 Kusur Yeteneğini Etkileyen Akıl Hastalıkları 411 Kusur Yeteneğinin İncelenmesi 412 YARGITAY KARARLARI 414 MADDE 33: Sağır ve Dilsizlik 415 AÇIKLAMALAR 416 YARGITAY KARARLARI 417 MADDE 34: Geçici Nedenler, Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisinde Olma 418 AÇIKLAMALAR 419 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Suça Teşebbüs MADDE 35: Suça Teşebbüs 421 AÇIKLAMALAR 423 Teşebbüsün Cezalandırılması Gerektiğine İlişkin Görüşler 424 Suç Yolu (İter Criminist) 425 Teşebbüsün Koşulları 425 Teşebbüs Halinde Ceza Tayini 427 Teşebbüs ve Farklı Suç Tipleri 427 YARGITAY KARARLARI 429 MADDE 36: Gönüllü Vazgeçme 437 AÇIKLAMALAR 438 Gönüllü Vazgeçme/ Etkin Pişmanlık 439 YARGITAY KARARLARI 440 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Suça İştirak MADDE 37: Faillik 443 AÇIKLAMALAR 445 Müşterek Faillik 445 Dolaylı Faillik 446 Suç Ortaklığı 447 Müşterek Failliğin Unsurları 447 YARGITAY KARARLARI 448 MADDE 38: Azmettirme 451 AÇIKLAMALAR 452 Azmettirmenin Koşulları 453 YARGITAY KARARLARI 454 MADDE 39: Yardım Etme 454 AÇIKLAMALAR 455 Yardım Etmenin Türleri 455 Yardım Etmenin Koşulları 456 YARGITAY KARARLARI 456 MADDE 40: Bağlılık Kuralı 459 AÇIKLAMALAR 461 Bağlılık Kuralının Koşulları 461 YARGITAY KARARI 461