ÖNSÖZ......................................................... ......................................................VII İÇİNDEKİLER................................................. .......................................................IX KISALTMALAR..................................................... .............................................XVII GİRİŞ........................................................ ........................................................1 BİRİNCİ BÖLÜM SORUMLULUK SİGORTASINA İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR 1. SORUMLULUK...................................................... ....................................5 I. SORUMLULUK KAVRAMI......................................................... .............5 II. HUKUKİ SORUMLULUĞUN TÜRLERİ.....................................................6 A. Kusur Sorumluluğu.................................................... .....................6 B. Kusursuz Sorumluluk...................................................... ................7 2. SORUMLULUK SİGORTASI...................................................... ..................9 I. SİGORTA KAVRAMI ve SİGORTA HUKUKU............................................9 II. SİGORTA SÖZLEŞMESİ ve TASNİFİ....................................................... 10 A. Sigorta Sözleşmesi.................................................... ....................10 B. Sigorta Sözleşmesinin Tasnifi........................................................1 1 III. SORUMLULUK SİGORTASI KAVRAMI..................................................12 A. Tanımı........................................................ ...................................13 B. Türkiye'de Gelişimi ve Mevzuatımızdaki Yeri...............................15 IV. SORUMLULUK SİGORTASININ TASNİF İÇİNDEKİ YERİ.........................16 A. Sorumluluk Sigortası Bir Zarar Sigortasıdır...................................16 B. Sorumluluk Sigortası Bir Malvarlığı Sigortasıdır............................18 C. Sorumluluk Sigortası Bir Pasifin Sigortasıdır.................................18 V. MESLEKİ SORUMLULUK SİGORTASI....................................................19 A. Tanımı........................................................ ...................................19 B. Mesleki Sorumluluk Sigortası Özellikleri.......................................20 C. Mesleki Sorumluluk Sigortasının Çeşitleri ve Uygulandığı Alanlar21 İKİNCİ BÖLÜM TIBBİ YARDIM VE MÜDAHALEDEN DOĞAN HUKUKİ SORUMLULUK 3. TIBBİ MÜDAHALE KAVRAMI......................................................... .........25 I. TANIM ve HUKUKİ KAYNAKLARI...................................................... ...25 II. TIBBİ AMAÇLI MÜDAHALENİN UNSURLARI........................................27 A. Tıbbi Müdahale Fiili ve Yöntemleri...............................................27 1. Geleneksel Yöntemlerle Yapılan Tıbbi Müdahaleler...............27 2. Yeni Yöntemlerle Yapılan Tıbbi Müdahaleler..........................28 a. Tedavi Amaçlı Deneysel Uygulamalar...............................28 b. Araştırma Amaçlı Tıbbi Deneyler......................................29 B. Tıbbi Müdahalede Bulunabilecek Kişiler.......................................30 C. Tıbbi Müdahalenin Hukuka Uygun Olması...................................31 D. Müdahalenin Tıp Bilimi ve Kurallarına Uygun Olması...................32 4. TIBBİ HATALAR VE TIBBİ MALPRAKTİS...................................................33 I. TIBBİ MALPRAKTİS, TIBBİ HATA ve TIBBİ STANDART KAVRAMLARI. . .33 A. Tıbbi Malpraktis ve Tıbbi Hata Kavramları....................................33 B. Tıbbi Standart........................................................ .......................35 II. TIBBİ HATA TÜRLERİ....................................................... ....................37 A. Genel Olarak.......................................................... .......................37 B. Türlerine Göre Tıbbi Hata............................................................ .37 1. Sağlık Hizmeti Sürecine İlişkin Tıbbi Hatalar...........................37 a. Bilgilendirme, Aydınlatma ve Rızanın Alınmasına İlişkin Hata ................................................................ ..........................37 b. Teşhis/Tanı Hatası......................................................... ....40 c. Tedavi ve Tedavi Sonrası Hataları.....................................41 aa. Kavram ve Genel Olarak Tedavi Hataları...................41 bb. Yanlış Tedavi Yönteminin Uygulanması.....................42 cc. Tedavi Sürecinde Uygulama Hataları.........................43 dd. Ameliyatlarda Uygulama Hataları..............................44 ee. Tedavi Sonrası Hizmetlere İlişkin Hatalar..................45 ff. Üstlenme Hatası........................................................4 5 2. Organizasyona İlişkin Hatalar..................................................45 a. Sağlık Kurumu Organizasyonuna İlişkin Hatalar................46 b. Hekimin Organizasyon Hataları........................................47 III. TIBBİ KOMPLİKASYON................................................... ......................47 XII 5. HEKİMLE HASTA ARASINDA KURULAN SÖZLEŞMENİN NİTELİĞİ.............49 I. GENEL OLARAK.......................................................... .........................49 II. HEKİM İLE HASTA ARASINDA KURULAN HEKİMLİK/TEDAVİ SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ.................................................... ..49 A. Hizmet Sözleşmesi Görüşü...................................................... .....50 B. Eser Sözleşmesi Görüşü...................................................... ..........51 C. Vekalet Sözleşmesi Görüşü...................................................... .....54 6. HEKİMLİK/TEDAVİ SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ...................................57 I. HEKİMLİK/TEDAVİ SÖZLEŞMESİNİN KURULUŞU.................................57 II. HEKİMİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ............................................. ..................58 A. Teşhis Koyma Yükümlülüğü............................................... ...........58 B. Aydınlatma Yükümlülüğü............................................... ...............59 C. Hastanın Rızasının Alınması Yükümlülüğü....................................62 D. Tedavi Yönteminin Seçilmesi ve Uygulanması Yükümlülüğü........63 1. Tedavi Yönteminin Seçilmesi..................................................63 2. Tedavi Yönteminin Uygulanması Yükümlülüğü......................64 E. Sadakat ve Özen Gösterme Yükümlülüğü.....................................64 1. Sadakat Yükümlülüğü............................................... ..............64 2. Özen Gösterme Yükümlüğü.................................................. ..65 a. Genel Olarak.......................................................... ...........65 b. Özen Yükümlülüğünün Ölçüsü..........................................66 F. Tedaviyi Kayda Geçirme ve Sır Saklama Yükümlülüğü..................68 1. Tedaviyi Kayda Geçirme Yükümlülüğü....................................68 2. Sır Saklama Yükümlülüğü............................................... .........69 G. Hekimin Tedaviyi Üstlenmekten Kaçınma Borcu..........................71 7. HEKİMİN SORUMLULUĞU.................................................... ..................73 I. GENEL OLARAK.......................................................... .........................73 A. Kusura Dayalı Sorumluluk...................................................... .......73 B. Kusursuz Sorumluluk...................................................... ..............74 II. SORUMLULUK SEBEPLERİ...................................................... .............75 A. Sözleşmeye Aykırılık.................................................... .................75 1. Sözleşme...................................................... ...........................75 2. Sözleşmenin İhlali......................................................... ..........76 3. Kusur........................................................... ............................77 a. Genel Olarak.......................................................... ...........77 b.

Kusurun Türleri........................................................ .........78 aa. Kast............................................................ ................78 bb. İhmal.......................................................... ................79 4. Zarar........................................................... ............................81 a.

Maddi Zarar........................................................... ...........81 b. Manevi Zarar........................................................... ..........82 5. İlliyet Bağı.......................................................... .....................82 a. Uygun İlliyet Bağı.......................................................... ....83 b. İlliyet Bağının Kesilmesi....................................................84 B. Haksız Fiil Sorumluluğu.................................................... .............85 C. Hekimin Kusursuz Sorumluluğu.................................................... 86 D. Vekaletsiz İş Görmeden Doğan Sorumluluk..................................87 8. HEKİMİN HASTANEDE ÇALIŞTIĞI DURUMLARDA SORUMLULUK SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ........................................... ...........89 I. ÖZEL HASTANE......................................................... ..........................89 A. Genel Olarak.......................................................... .......................89 B. Tam Hastaneye Kabul Sözleşmesinde Hekimin Sorumluluğu.......90 1. Hekimlik Sözleşmesi Olmaksızın Tam Hastaneye Kabul Sözleşmesi.................................................... ..........................91 2. Hekimlik Sözleşmesi İlaveli Tam Hastaneye Kabul Sözleşmesi ................................................................ ................................92 C. Bölünmüş Hastaneye Kabul Sözleşmesinde Hekimin Sorumluluğu ................................................................ ........................