BİRİNCİ BÖLÜM Anayasanın Oluşumu • 3 I. Askerf Müdahale ve Rejim • 3 A- 12 Eylül 1980 Müdahalesi• 4 B- Askeri Rejim• 6 C- Uygulama • 8 D- Anayasa Yaklaşımı • 10 II. Anayasa Yapımı • 12 A- Kurucu Meclis • 12 B- Tasarının Oluşması • 14 C- Halkoylaması • 18 D- Anayasa Yapım Modelleri • 20 III. Anayasanın Uygulamaya Girişi • 22 A- Çıkış Güvenceleri • 22 B- Geçiş Rejimi • 23 C- Yargı Bağışıklıkları (geçici md. 15) • 25 D- Çok Partili Yaşama Dönüş • 27 IV Anayasanın Evrimi • 29 A- Siyasal Felsefe • 29 B- Aranışlar ve Usuller• 33 1) Aranış ve Tepkiler • 33 2) Anayasa Değişikliği Usulleri ve Özellikle Halkoylaması • 36 C- Anayasa Değişiklikleri • 44 1) Birinci Değişiklik (1987) • 44 2) İkinci Değişiklik (1993) • 44 3) Üçüncü Değişiklik (1995) • 44 4) Dördüncü Değişiklik (1999) • 48 5) Beşinci Değişiklik (1999) • 49 6) Altıncı Değişiklik (2001) • 49 7) Yedinci Değişiklik (2001) • 52 8) Sekizinci Değişiklik (2003) • 52 9) Dokuzuncu Değişiklik (2004) • 53 10) Onuncu Değişiklik (2005) • 55 11) Onbirinci Değişiklik (2005) • 55 12) Onikinci Değişiklik (2006) • 56 13) Onüçüncü Değişiklik (2007) • 56 14) Ondördüncü Değişiklik (2007) • 56 15) Onbeşinci Değişiklik (2008) • 57 16) Onaltıncı Değişiklik (2010) • 57 17) Onyedinci Değişiklik (2011) • 63 18) Onsekizinci Değişiklik (2016) • 64 19) Ondokuzuncu Değişiklik (2017) • 64 D- Bir Geçici Bilanço • 69 1) Birey ve Devlet • 69 2) Siyasal Alan • 70 3) Hukuk Devleti • 71 4) Ekonomik ve Sosyal Hükümler • 72 5) Sentez • 72 İKİNCİ BÖLÜM Anakuruluşun Temelleri • 79 I. Anayasanın Bazı Özellikleri • 79 II. Devletin Şekli: Cumhuriyet (md. 1) • 82 A- Dar Anlamda Cumhuri yet • 82 B- Geniş Anlamda Cumhuriyet • 84 C- Türkiye'ye Özgü Anlamıyla Cumhuriyet • 86 III. Cumhuriyetin Nitelikleri (md. 2) • 86 A- Toplumun Huzuru, Millf Dayanışma ve Adalet Anlayışı • 87 B- İnsan Haklarına Saygılı Devlet • 88 C- Atatürk Milliyetçiliği • 90 D- Başlangıç'taki Temel İlkeler • 92 E- Demokratik Devlet • 95 F- Laiklik • 100 1) Kavramlar, Yöntemler ve Modeller • 100 2) Türk Pozitif Hukuku • 103 a) Devletin Dine Dayanmaması İlkesi • 103 b) İlkenin Yargı Yoluyla Korunması • 105 c) Devlet-Din Ayrılığı Sorunu • 107 d) Dinsel Alanla İlgili Özgürlükler • 110 G- Sosyal Devlet • 112 H- Hukuk Devleti • 115 1) Kavram, İlke ve Kurallar • 115 2) Yargı Denetimi • 118 3) Yargı Bağımsızlığı • 120 4) Yargılama İlkeleri • 121 IV Devletin Bütünlüğü (md. 3) • 122 V. Egemenlik • 125 A- Egemenliğin Kaynağı • 126 B- Egemenliğin Kullanılma Biçimi • 127 C- Egemenliğin Kullanılmasının Sınırları • 129 VI. Eşitlik (md. 10) • 130 VII. Anayasanın Bağlayıcılığı ve Üstünlüğü (md. 11) • 133 A- Anayasanın Bağlayıcılığı • 133 1) Kamu Erki Kullananlar • 133 2) Yönetilenler Açısından • 134 B- Anayasanın Üstünlüğü • 137 C- Anayasanın Katılığı ve Değişmez Hükümler (md. 4) • 139 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Temel Haklar, Özgürlükler ve Ödevler • 143 I. Genel Hükümler • 144 A- Temel Hak ve Özgürlüklerin Niteliği (md. 12) • 144 B- Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlanması• 146 1) Anayasanın Doğrudan Sınırlaması • 147 2) Yasa(ma)nın Sınırlaması • 149 3) Yürütmenin Rolü • 152 4) Yargı(ç) Kararıyla Sınırlama • 153 C- Temel Hak ve Özgürlüklerin Kötüye Kullanılmaması• 155 D- Sınırlamanın Sınırları • 157 1) Kanunla Sınırlama • 158 2) Anayasanın Sözüne ve Ruhuna Uygunluk • 160 3) Demokratik Toplum Düzeninin Gerekleri • 160 4) Öze Dokunmama • 163 5) Ölçülülük • 164 6) Dokunulmaz Alanlar • 166 E- Olağanüstü Yönetimlerde Kullanımın Durdurulması (md.15) • 167 II. Temel Hak ve Özgürlük Türleri 172 A- Temel Hak ve Özgürlüklerin Özneleri• 173 1) Herkes • 173 2) Vatandaşlar • 174 3) Belli Kategoriler • 174 4) Yabancıların Durumu (md. 16) • 175 5) Öznelerin Çerçevesi • 175 B- Kişinin Hakları • 176 1) Kişi Dokunulmazlığı (md. 17) • 176 2) Zorla Çalıştırma Yasağı (md. 18) • 178 3) Kişi Hürriyeti ve Güvenliği (md. 19) • 179 4) Özel Hayatın Korunması (md. 20-22) • 181 5) Yerleşme ve Seyahat Hürriyeti (md. 23) • 181 6) Din ve Vicdan Hürriyeti (md. 24) • 182 7) Düşünce ve İfade Hürriyeti (md. 25,26) • 186 8) Bilim ve Sanat Hürriyeti (md. 27) • 191 9) Kitlesel İletişim Özgürlükleri • 192 10) Dernek Kurma Hürriyeti (md. 33) • 195 11) Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Hakkı (md. 34) • 197 C- Ekonomik ve Sosyal Haklar • 200 1) Ekonomik Haklar • 200 2) Sosyal Haklar • 201 D- Siyasi Haklar ve Ödevler • 204 1) Vatandaşlık (md. 66) • 204 2) Seçme, Seçilme ve Siyasi Faaliyette Bulunma Hakkı (md. 67) • 205 3) Parti Faaliyetleri (md. 68, 69) • 206 E- Koru(n)ma Hakları • 215 1) Hak Arama ve Başvuru Yolları • 216 2) Yargısal Güvenceler • 220 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Yasama • 225 I. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin Kuruluşu • 229 A- Tek Meclis Sistemi ve Milletvekili Sayısı • 229 B- Seçim Dönemi• 231 C- Seçimlerin Yenilenmesi • 232 D- Seçimlerin Ertelenmesi • 232 E- Ara Seçimler • 233 II. Milletvekillerinin Seçimi • 234 A- Seçimin Hukuki Niteliği • 234 1) Serbestlik • 234 2) Eşit Oy • 235 3) Gizli Oy • 236 4) Tek Dereceli Seçim • 236 5) Genel Oy • 237 a) Vatandaşlık • 237 b) Seçmenlik Yaşı • 237 c) Kısıtlı Olmamak • 238 d) Kamu Hizmetlerinden Yasaklı Olmamak • 238 e) Seçmen Kütüğünde Yazılı Olmak • 238 f) Seçim Günü Oy Kullanamayacak Olanlar • 238 6) Oy Vermenin Şahsiliği • 239 7) Açık Sayım ve Döküm • 239 8) Yargı Yönetimi ve Denetimi • 239 B- Seçim Çev releri • 242 C- Seçim Sistemi • 243 1) Seçim Sisteminin İşlevleri • 243 2) Türkiye' de Uygulanan Seçim Sistemleri • 244 D- Seçim Takvimi • 253 E- Milletvekili Seçilme Yeterli liği • 254 F- Ada ylı k • 256 III. Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyelerinin Hııkukf Statüsü • 258 A- Temsilin Niteliği • 258 B- Ant İçme • 260 C- Milletvekilliğiyle Bağdaşmayan İşle r • 261 D- Yasama Bağışıklıkları • 262 1) Yasama Sorumsuzluğu • 263 a) Kişiler Bakımından • 263 b) Yer Bakımından • 264 c) Fiiller Bakımından • 265 d) Yasama Sorumsuzluğunun Özellikleri • 266 2- Yasama Dokunu lmaz lığı • 267 a) Kişiler Bakımından • 268 b) Fiiller Bakımından • 268 c) Kovuşturmalar Bakımından • 269 d) Yasama Dokunulmazlığının Özellikleri • 270 E- Milletvekilliğinin Düşmesi • 272 F- Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması ve Milletvekilliğinin Düşürülmesi Kararlarının Denetimi• 275 G- Milletvekillerinin Mali Statüleri • 276 rv. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin İç Yapısı ve Çalışma Düzeni• 276 A- İçtüzük • 276 B- Başkanlık Divanı • 280 C- Siyasi Parti Gruplan • 282 D- Danışma Kurulu • 284 E- Komisyonlar • 284 F- Meclisin Toplanması ve Tatili • 286 G- Toplantı ve Karar Yeter Sayısı • 288 H- Görüşmeler ve Oylama Usulleri • 291 V. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin Görev ve Yetkileri • 295 A- Yasama Fonksiyonu • 296 1) Yasamanın Düzenleme Fonksiyonunun Niteliği ve Kanun Kavramı • 296 2) Yasama Yetkisinin Devredilmezliği • 304 3) Yasama İşlemleri • 308 a) Anayasayı Değiştirme • 308 b) Kanun Yapma • 315 c) Meclis Kararları • 326 B- Bilgi Edinme ve Denet leme • 330 1) Yazılı Soru • 330 2) Genel Görüşme • 331 3) Meclis Araştırması • 332 4) Meclis Soruşturması • 333 BEŞİN Cİ BÖ LÜ M Yürütme • 339 I.

Yürütmenin Yapısı/Cumhurbaşkanı • 341 A- Cumhurbaşkanının Hukuki Statüsü • 343 1) Cumhurbaşkanının Nitelikleri, Tarafsızlığı ve Seçimi • 344 2) Cumhurbaşkanının Siyasal Sorumsuzluğu • 349 3) Cumhurbaşkanının Cezaf Sor umluluğu • 358 4) Cumhurbaşkanına Vekalet • 362 B- Cumhu rbaşkanının Görev ve Yet ki leri • 363 C- Türkiye Büyük Millet Meclisi Seçimlerinin Cumhurbaşkanınca Yenilenmesi • 366 D- Cumhurbaşkanına Bağlı Kurumlar • 372 1) Millf Güvenlik Kurulu • 372 2) Devlet Denetleme Kurulu • 381 3) Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı • 382 E- Cumhurbaşkanının İşlemlerinin Yargısal Denetimi • 383 II. Yürütmenin Düzenleme Fonksiyonu ve Düzenleyici İşlemleri • 384 A- Yürütmenin Düzenleme Fonksiyonunun Nit eliği • 384 B- Yürütmenin Düzenleyici İşlemleri • 392 1) Kanun Hükmünde Kararnameler • 394 2) Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri • 402 3) Tüzükler • 405 4) Bakanlar Kıırulunun/Cunıhurbaşkaıııııııı Anayasanın 73/4 ve 167/2 Hükümleri Uyarınca Yapacağı Düzenleyici İşlemler • 406 5) Bakanlar Kurulunıın/Cııınhurbaşkanıııın Diğer Düzenleyici İşlemleri • 410 6) Yönetmelikler • 413 llI. Olağanüstü Yönetim • 416 A- Ola ğanüstü Hal Yönet imi • 419 B- O lağanüstü Yönetimde Düzenleme Yetkisi • 423 1) Kanunla Düzenleme • 425 2) Olağanüstü Kanun Hükmünde Kararnaınelerle/Cunıhıırbaşkaıılığı Kararnameleriyle Düzenleme • 426 3) Olağanüstü Hal/Sıkıyönetim Kanunu ile Olağaniistii Kanun Hükmünde Kararname/Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi İlişkisi • 433 C- O lağanüstü Yönetimde Yargısal Denet im • 435 lV Hükümet Sisteminin Niteliği • 440 ALTINCI BÖ LÜ M Yargı • 451 1.

Yargı Fonksiyonunun Niteliği ve Yargının Kurııluşu • 451 A- Yargı Fonksiyonunun Niteliği • 451 B- Yargının Kuru luşu ve Anayasada Belirlenen Temel Yargı Düzenleri • 453 1) Adlf Yargı ve Yargıtay • 454 2) İdarf Yargı ve Danıştay • 455 3) Uyuşmazlık Mahkemesi • 457 4) Sayıştay • 457 II. Yargının Temel İlkeleri • 458 A- Hakimlerin Bağımsızlığı • 459 B- Hakimlik Teminatı • 461 C- Hakimler ve Savcılar Kurulu • 463 D- Kanuni Hakim Güvencesi • 471 E- Suç ve Cezalarla Yargılama Hukukuna İlişkin Bazı Temel İlkeler • 472 III. Anayasa Yargısı • 474 A- Anayasa Yargısı Kavramı • 474 1) Anayasa Yargısının Temelleri ve Ortaya Çıkışı • 474 2) Anayasa Yargısının İşlevi ve Meşrı?lıığu • 477 3) Anayasa Yargısında Modeller • 480 B- Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu, Çalışma ve Yargılama Usulü • 483 1) Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Üyelerinin Hukukf Statüsü • 484.

2) Anayasa Mahkemesinin Çalışına ve Yargılama Usulü • 488 C- Anayasa Mahkemesinin Görev ve Yetkileri - Denetime Tabi Normlar• 492 1) Anayasa Mahkemesinin Norm Denetimi Dışındaki Görevleri • 492 a) Yüce Divan Sıfatıyla Yargılama Yapmak • 492 b) Siyası Partilerin Kapatılması Hakkındaki Davalara Bakmak • 493 c) Siyası Partilerin Malı Denetimini Yapmak • 493 d) Bireysel Başvuruları Karara Bağlamak • 493 e) TBMM'nin Milletvekillerinin Yasama Dokunulmazlıklarının Kaldırılması ile Milletvekilliğinin Düşürülmesi Kararlarını Denetlemek • 494 D Uyuşmazlık Mahkemesine Başkan Seçmek • 494 2) Anayasa Mahkemesinin Denetimine Tabi Normlar • 494 a) Kanunlar • 494 b) Kanun Hükmünde Kararnameler (KHK) ve Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri • 497 c) Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü • 498 d) Anayasa Değişiklikleri • 498 D- Anayasaya Uygunluk Denetiminde Ölçü Normlar (Anayasallık Bloku) • 500 1) Hukukun Genel İlkeleri • 503 2) Uluslararası Belgeler - İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi • 506 3) Anayasa İlke ve Kuralları • 517 4) Anayasa Mahkemesi Kararları • 520 E- Anayasaya Uygunluk Denetimi Yolları • 523 1) İptal Davası Yolu (Soyut Norm Denetimi) • 523 2) İtiraz Yolu (Somut Norm Denetimi) • 526 a) Davaya Bakmakta Olan Mahkeme • 528 b) Bakılmakta Olan Dava • 530 c) Davada Uygulanacak Kural• 531 d) Mahkemenin Davada Uygulanacak Kuralı Anayasaya Aykırı Görmesi veya Tarafların Anayasaya Aykırılık İddiasının Ciddi Olduğu Kanısına Varması • 532 3) Anayasa Şikayeti Yolu (Bireysel Başvuru) • 534 F- Anayasaya Uygunluk Denetiminin Kapsamı • 539 1) Şekil Bakımından Denetim • 539 2) Esas Bakımından Denetim • 542 a) Sebep Unsuru • 542 b) Amaç Unsuru• 543 c) Konu Unsuru • 545 G- Anayasaya Uygunluk Denetiminin Sonucu Uygulanan Yaptırımlar ve Anayasa Mahkemesi Kararlarının Özellikleri • 548 1) Denetim Sonucu Uygulanan Yaptırım Teknikleri • 548 a) İptal • 548 b) Zımni İlga ve Anayasanın Doğrudan Uygulanması• 549 c) İhmal ve Anayasanın Doğrudan Uygulanması• 551 d) Anayasaya Uygun Yorum • 553 e) Yürürlüğün Durdurulması• 556 2) Anayasa Mahkemesi Kararlarının Özellikleri • 559 a) Kararların Kesinliği ve Bağlayıcılığı • 560 b) Kararların Gerekçeli Olarak Resmi Gazetede Yayımlanmak Suretiyle Yürürlüğe Girmesi • 563 c) İptal Kararlarının Geriye Yürümezliği • 565