I. KANUNLAŞTIRMA SÜRECİ... 1 II.AMAÇ ....... 4 III.TERMİNOLOJİ .... 6 IV.YÖNETMELİKLER VE KANUNİLİK İLKESİ KARŞISINDA BAĞLAYICILIĞI 9 A. İlgili Yönetmelikler .... 9 B. Yönetmeliğin Kanuna Dayanması (Secundem Legem) ve Kanuna Aykırı Olamaması (Intra Legem)...... 9 C. Değerlendirme ve Eleştiriler 11 1.Özellikle Yönetmelik'in TRK'nin Geniş Çaplı Revizyonu Niteliğinde Bulunması ve Bunun Kanunilik İlkesine Açık Aykırılığı....... 11 2.Kanunilik İlkesine Aykırılığın Sonuçları .......... 13 V. HUKUKİ BELİRSİZLİKLER VE YORUM SORUNLARININ ÇOKLUĞU ...... 14 VI.İLK REVİZYON: 7099 SAYILI KANUN VE DEĞİŞİKLİK YÖNETMELİKLERİ .... 14 1. REHNİN TEMEL NİTELİKLERİ ......... 15 I. SİCİLLİ TESLİME BAĞLI OLMAYAN REHİN..... .15 II.DÖNEN MALVARLIĞI UNSURLARININ (DÖNEN VARLIKLAR) REHNEDİLEBİLMESİ. .16 III.REHİN VERENİN KULLANMA VE TASARRUF YETKİSİNİN SINIRLANDIRILAMAMASI.. .17 IV.BELİRLİLİK İLKESİNİN ESNETİLMESİ ... .21 A. Genel Olarak Rehin Konusu Açısından Belirlilik İlkesi .. .21 B. TRK'de Belirlilik İlkesi ....... .22 1.Mevcut Münferit Varlıkların Rehninde İlkenin Uygulanması .22 2.İlkenin Uygulanmadığı Hâller .... .23 a.Ayırt Edici Özellikleri Bulunmayan Taşınır Varlıklar........ 23 b.Müstakbel (Münferit) Varlıkların Rehni ...... 24 aa. Genel Olarak .......... 24 bb. Rehin Hakkının Doğduğu An ...... 25 cc. Müstakbel Alacakların Rehni....... 26 c.Üretim Sürecinin Rehni .......... 27 d.İkâme Değerlerin (Surrogatlar) Sınırlanmaması...... 27 V. REHNİN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI İLERİ SÜRÜLMESİ VE İYİNİYETİN KORUNMASI.... 28 A. TİRK'teki Durum ..... 28 B. TRK'nin İlk Hâlindeki Durum........ 29 1.İlgili Hükümler ..... 29 2.Öğreti......... 30 3.Görüşümüz: (TRK'nin İlk Halinde dahi) Üçüncü Kişilerin İyiniyeti Korunmaktadır ..... 31 a."Üçüncü Kişilere Karşı Hüküm İfade Etmesi"nin Anlamı . 31 b.Sicil'in "Aleni" Olmasının Etkisi ...... 33 c.Sonuç: MK m. 988'in Uygulanması .. 34 C. İyiniyetin Korunmasına Dair Yeni Kural: TRK m. 7/3 .... 34 VI.DERECE SİSTEMİ ....... 36 A. Genel Olarak.. 36 B. İlerleme Sistemi ........ 37 C. Sabit Derece Sistemi . 38 VII.REHNİN PARAYA ÇEVRİLMESİ YETKİSİNE "ALTERNATİF" OLARAK MÜLKİYETİN DEVRİNİ TALEP HAKKININ (VE DİĞER HAKLARIN) ÖNGÖRÜLMESİ......... 39 2. İNGİLİZ HUKUKUNDAKİ "DEĞİŞKEN REHİN" KAVRAMI KARŞISINDA TRK'DEKİ YENİ REHİN MODELİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ......... 40 I. İNGİLİZ HUKUKUNDAKİ DURUM 40 A. Değişken Rehin (Floating Charge) ve Sabit Rehin (Fix Charge) Kavramları .. 40 B. Tarihi Gelişim .......... 40 1.Sanayi Devriminden Sonra Değişken Malvarlığı Değerleri Üzerinde Rehin Kurma İhtiyacının Ortaya Çıkışı . 40 2.Holroyd v. Marshall [1862] Davası ....... 42 3.1862-1870 Arası Mahkeme Kararlarındaki Yaklaşım . 44 4.Re Panama, New Zealand and Australian Royal Mail Co. [1870] Davası .... 45 C. Değişken Rehne Uygun Malvarlığı Değerleri ....... 45 D. Rehnin Belirgin Hâle Gelmesi = "Kristalleşme" (Crystallization)......... 46 E. Rehnin Türünün Belirlenmesi ........ 46 II.TRK AÇISINDAN DEĞERLENDİRME ....... 47 3. KONU BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI. 49 I. GENEL ÇERÇEVE ....... 49 II.REHNE KONU OLMAYAN MALVARLIĞI UNSURLARI ......... 49 A. Taşınmazlar ve Tapu Siciline Tescil Edilen Taşınırlar .... 49 B. Sermaye Piyasası Araçları ... 51 C. Banka Mevduatı ........ 52 D. Sicilli ve Teslime Bağlı Olmayan Taşınır Rehnine Konu Olabilen Taşınırlar . 54 1.Genel Olarak......... 54 2.Motorlu Taşıtlar ve İş Makineleri .......... 55 a.Tescili Zorunlu Motorlu Taşıtlar (ve Bunlar Tarafından Çekilen Taşıtlar) . 55 b.Tescili Zorunlu İş Makineleri . 57 3.MK m. 940/1 Kapsamına Giren Hayvanlar ...... 57 a.Teslime Bağlı Olmayan Hayvan Rehni ........ 57 b.TRK m. 8/3'ün Uygulanması . 59 4.Maden Cevheri ..... 59 5.Gemiler, Deniz ve İç Su Araçları 60 a.Gemi Kavramı .. 60 b.Gemi Siciline Tescil Edilen Gemiler . 61 c.Yapı Siciline Tescil Edilen Yapılar ... 62 d.Bağlama Kütüğüne Kayıtlı Gemiler, Deniz ve Su Araçları 63 6.Hava Araçları........ 65 a.Cape Town Sözleşmesi (CTC) ve Hava Aracı Protokolü (ACP)... 65 aa. Genel Olarak .......... 65 bb. TRK ve CTS/ACP Arasındaki İlişki....... 69 cc. Hava Aracından Elde Edilen Getiri ......... 70 b.Türk Sivil Havacılık Kanunu (TSHK).......... 70 aa. Genel Olarak .......... 70 bb. TRK m. 8/3'ün Uygulanması ...... 71 7.Demiryolu Araçlarının Özel Durumu .... 72 8.Jeotermal ve Doğal Mineralli Su Kaynaklarını İşletme Hakkının Rehni ...... 73 III.REHİN KONUSU MALVARLIĞI UNSURLARI .... 74 A. Örnekseyici Sayım.... 74 B. Münferiden Rehin Konusu Olabilecek Malvarlığı Unsurları ...... 75 1.Genel Olarak......... 75 2.TRK m. 5/1'de Yer Alan Liste (= "Taşınır Varlıklar") 75 a.Alacaklar .......... 75 aa. Genel Olarak .......... 75 bb. Sözleşmeden Doğan Müstakbel Alacakların Rehni ...... 76 cc. Kambiyo Senedine Bağlı Alacakların Durumu .. 76 b.Çok Yıllık Ürün Veren Ağaçlar ........ 77 c.Fikri ve Sınai Mülkiyete Konu Olan Haklar. 77 aa. Fikir ve Sanat Eserleri Üzerindeki Haklar.......... 77 bb. Sınai Mülkiyet Hakları ..... 85 ç. Hammadde........ 80 d.Hayvan .. 81 e.Kazanç ve İrat... 81 f.Lisans ve Ruhsatlar ...... 81 g.Kira Gelirleri .... 82 ğ. Kiracılık Hakkı . 82 h."Menkul İşletme Tesisatı" = Duran Taşınır Malvarlığı ...... 84 ı. Sarf Maddesi ..... 85 i.Stoklar .... 85 j.Tarımsal Ürün ... 87 k.Ticaret Unvanı ve/veya İşletme Adı .. 87 aa. Ticaret Unvanı ....... 87 bb. İşletme Adı . 88 l.Ticari İşletme veya Esnaf İşletmesi.... 88 m.Ticari Plaka ve Ticari Hat ..... 88 n.Ticari Proje....... 89 o.Vagon.... 89 ö. Üçüncü Kişilerdeki Taşınır, Haklar ve Paylı Mülkiyet Hakları ..... 89 p."Benzeri Her Türlü Taşınır Varlık ve Hak".. 90 IV.İŞLETME REHNİ ......... 91 A. Genel Olarak.. 91 B. Ticari İşletmenin Rehni........ 91 1.Ticaret Siciline Tescil Edilmiş İşletmenin Rehnedilebilmesi . 91 2.İkincil Bir Teminat Olması ......... 92 3.Ticari İşletmenin Bütünün Rehnedilmesi ......... 93 a.Ticari İşletmenin Malvarlığı Yönü ve Unsurları...... 93 b.Rehin Konusu Olabilecek Malvarlığı Unsurları (Aktifler) . 94 aa. Kural 94 bb. Öğreti.......... 95 cc. Değerlendirme ve Görüşümüz ..... 97 c.Bütün Varlıkların Rehnedilmesi Karinesi.... 101 aa. Genel Olarak ......... 101 bb. Karinenin Uygulandığı Durumlarda Üçüncü Kişilere Ait Taşınırlar Üzerinde İyiniyetle Rehin Hakkının Kazanılması Sorunu...... 102 d.Ticari İşletmedeki Müstakbel Varlıkların Rehni .... 103 e.Rehnin Zorunlu (Esaslı) Unsurları.... 103 f.Sözleşmede Ticari İşletmenin Belirlenmesi . 106 4.Diğer Sicillere Bildirim .. 107 a.İlgili Taşınır Sicilleri ile Fikri Mülkiyet Haklarının Kaydedildiği Sicillere Bildirim........ 107 b.Ticaret Siciline Bildirim ve Tescil-İlan Sorunu...... 108 V. "ÜRETİM SÜRECİNİN REHNİ" ...... 109 VI.TEMİN EDİLEN ALACAK.... 110 A. Genel Olarak. 110 B. Anapara ve Limit (Üst Sınır) Rehni .......... 111 C. Yabancı Para Üzerinden Rehin Kurulabilmesi..... 111 4. KİŞİ BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI ... 112 I. REHİN VEREN . 112 A. Tacir... 112 B. Esnaf .. 113 C. Çiftçi .. 113 Ç. Üretici Örgütü .......... 114 D. Serbest Meslek Erbabı ........ 115 II.REHİN ALAN = ALACAKLI. 116 A. Kredi Kuruluşları ..... 116 B. Tacirler ve Esnaflar.. 117 III.REHİN VERENİN BORÇLU DIŞINDA BİR KİŞİ OLMASI (BORÇLU LEHİNE REHİN VERİLMESİ) ......... 117 5. REHİN SÖZLEŞMESİ ..... 118 I. KAVRAM.......... 118 II.TARAFLAR ...... 120 III.ŞEKİL ..... 120 A. Yazılı Şeklin Niteliği .......... 120 B. Elektronik Yazılı Şekil........ 122 IV.İÇERİK... 122 A. Zorunlu İçerik .......... 122 1.Genel Olarak........ 122 2.Taraflarla İlgili Kayıt...... 123 3.TRK Kapsamındaki Rehin Üzerind Anlaşıldığını Gösteren Kayıt.. 124 4.Rehin Konusuyla İlgili Kayıt ..... 125 5.Alacakla İlgili Kayıt ....... 126 6.Tescilinden Doğan Masraflarla İlgili Kayıt ..... 127 B. Geçersiz Kayıtlar ..... 127 C. İhtiyari İçerik 129 6. REHİN SÖZLEŞMESİNİN TESCİLİ ... 130 I. REHİNLİ TAŞINIR SİCİLİ (= SİCİL) .......... 130 A. Genel Olarak. 130 B. Sicil Teşkilatı 131 C.

Kamuya Açıklık = Aleniyet 133 D. Sicile Güven İlkesinin Geçerli Olmaması . 134 E. Sicilin Tutulmasından Doğan Sorumluluk 135 II.TESCİL TALEBİ.......... 135 III.TESCİLİN NİTELİĞİ... 137 IV.TESCİLİN DİĞER SİCİLLERE BİLDİRİLMESİ ... 138 A. Siciller Arası Veri Paylaşımı (Koordinasyon) ..... 138 B. Münferit Varlıkların Rehninde Diğer Sicillere Bildirim . 140 C. İşletme Rehninde Diğer Sicillere Bildirim 140 7. DEĞER TESPİTİ ... 141 I. DEĞER TESPİTİNİN AMACI 141 II.REHNİN KURULMASINDAN ÖNCE DEĞER TESPİTİ . 141 A. Sözleşme ....... 141 B. Mahkemeye Başvuru 142 1.Talepte Bulunmaya Yetkili Olanlar ...... 142 2.Görevli ve Yetkili Mahkeme ..... 142 3.Mahkeme Tarafından "Eksper" Atanması .......

143 4.Yargılama Usulü.. 143 5.İki Yıllık Yeni Değer Tespitinde Bulunma Yasağı ..... 144 III.REHNİN KURULMASINDAN SONRA DEĞER TESPİTİ.......... 145 8. REHNİN VE TEMİNATIN KAPSAMI 145 I. REHNİN KAPSAMI..... 145 A. Asıl Şey ve Bütünleyici Parça........ 145 1.Genel Olarak........ 145 2.Doğal Ürünler ...... 146 3.Hukuki Ürünler.... 147 B. Eklenti 148 C. İkâme Değerler (Surrogatlar) ......... 148 1.Genel Olarak........ 148 2.Sigorta Tazminatı 149 D. Alacak veya Hak...... 150 E. Üretim Sürecinin Sonucunda Elde Edilen Alacaklar....... 150 II.TEMİNATIN KAPSAMI......... 150 A. Sabit Derece Sisteminde ..... 150 B. İlerleme Sisteminde.. 152 9. REHNİN SAĞLADIĞI ÖNCELİK HAKKI .... 152 I. DİĞER REHİN HAKLARI İLE TRK'DEKİ REHİN ARASINDAKİ ÖNCELİK İLİŞKİSİ . 152 II.TRK'DEKİ REHİN HAKLARI ARASINDAKİ ÖNCELİK .......... 153 10. REHİN KONUSUNUN DEĞERİNİN KORUNMASI ........ 154 I. UYGULANACAK KURALLAR....... 154 II.REHİN VERENİN TASARRUF YETKİSİNİN KONU AÇISINDAN ÖNEMİ .. 156 III.REHİN KONUSUNU DENETLEME HAKKI ........ 156 IV.ZİLYEDİN KORUMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ.. 157 A. "Zilyet" Terimin Yorumu ... 157 B. Yükümlülüğün İçeriği ......... 158 1.Genel Olarak........ 158 2.Münferit Varlıklar Açısından..... 159 C. Sorumluluğun Hukuki Niteliği....... 160 V. ÖNLEME DAVASI...... 161 VI.ALACAKLININ HAKİMDEN YETKİ ALMASI ... 162 VII.ALACAKLININ KENDİLİĞİNDEN ÖNLEM ALMASI .. 163 VIII.ALACAKLININ ÖNLEM İÇİN YAPTIĞI GİDERLERİ TALEP HAKKI ......... 164 IX.REHİN KONUSUNUN DEĞERİNDE DÜŞME MEYDANA GELMESİNİN SONUÇLARI .... 165.

A. Rehin Verenin Kusurunun Bulunması...... 165 B. Rehin Verenin Kusurunun Bulunmaması . 166 11. REHİN HAKKININ KULLANILMASI (TEMERRÜT SONRASI HAKLAR) 167 I. SİSTEMİN PARAYA ÇEVİRME İLKESİ VE LEX COMMİSSORİA AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ ....... 167 II.SERMAYA PİYASASI ARAÇLARI VE HAVA ARACI TESİSATI ÜZERİNDEKİ AYNİ TEMİNATLAR İLE KARŞILAŞTIRMA (SERPK M. 47, CTC M. 8, 9) . 169 A. Genel Olarak. 169 B. SerPK m. 47.. 169 C. CTS m. 8, 9... 171 III.TRK M. 14/1, B. (A)-(C)'DEKİ ÖZEL HAKLAR İLE (CEBRİ İCRA YOLUYLA)PARAYA ÇEVİRME HAKKI ARASINDAKİ İLİŞKİ....... 173 A. Alacaklının Paraya Çevirme Hakkı 173 B. Hakların Yarışması .. 175 C. Önce Rehne Başvurma Yasağının (İİK m. 45/1) Uygulanması.. 177 IV.ALACAKLININ TRK M. 14/1, B. (A)-(C)'DEKİ ÖZEL HAKLARI ...... 179 A. Genel Olarak. 179 B. Mülkiyetin Devrini Talep Hakkı .... 180 1.Uygulanacak Kurallar..... 180 a.TRK...... 180 b.Yönetmelik ...... 181 c.Değerlendirme . 183 2.Hakkın Konusu: Taşınır Mülkiyeti ....... 185 3.Hak Sahibi: Birinci Dereceden Alacaklı .......... 186 4.Hakkın Cebri İcra Yoluyla Kullanılması ......... 187 5.Takip Yolu 187 a.Rehin Sözleşmesine Dayanan İlâmlı İcra .... 187 b.Alacaklının Dava Sonucunda İlâm Elde Etmesi ..... 188 6.Rehin Veren ve Diğer Alacaklıların Korunması ......... 189 a.Genel Olarak.... 189 b.Rehin Verenin Korunması ..... 190 aa. Genel Olarak ......... 190 bb. İlâmlı İcra Yoluna Başvurulması Durumunda .. 191 cc. Dava Açılması Durumunda ......... 191 c.Diğer Alacaklıların Korunması......... 192 C. Alacağın Varlık Yönetim Şirketine Devri . 193 D. Kiralama ve Lisans .. 193 V. REHNİN PARAYA ÇEVRİLMESİ ... 196 A. Sorun: İntibak Hükümlerinin Bulunmaması ........ 196 B. Münferit Varlıkların Rehninin Paraya Çevrilmesi .......... 197 1.Takip Yolu: Taşınır Rehninin Paraya Çevrilmesi (İİK m. 145 vd.) .. 197 a.Genel Olarak.... 197 b.İlâmsız İcra...... 197 aa. Takip Talebi ve Ödeme Emri ...... 197 bb. Ödeme Emrine İtiraz ve Takibin Kesinleşmesi 198 b.İlâmlı İcra ........ 199 aa. İlâm Niteliğinde Belgeler Açısından (İİK m. 38) Rehin Sözleşmesinin Değerlendirilmesi.. 199 bb. Takip Talebi ve İcra Emri 201 2.Rehinli Münferit Varlığa Elkoyulması ve Koruma Tedbirleri Alınması...... 202 3.Rehin Konusunun Paraya Çevrilmesi (Satış Aşaması) .......... 203 C. İşletme Rehninin Paraya Çevrilmesi ......... 204 1.İşletmenin Bütünlüğünün Takip İçerisinde Gözetilmesi ........ 204 2.Takip Yolu 205 3.İşletmeye El koyulması ve Koruma Tedbirleri Alınması....... 206 D. İhtiyati Haciz Sorunu .......... 207 1.Sorunun Tespiti.... 207 2.İhtiyati Hacze Duyulan İhtiyaç .. 208 3.Kanun Boşluğu ve Kıyas Yoluna Başvurulması ......... 208 12. REHNİN SONA ERMESİ ......... 209 I. REHNİN ALACAĞA BAĞLI OLARAK SONA ERMESİ 209 A. Genel Olarak. 209 B. Zamanaşımı... 211 C. Alacaklının Terkin Yükümlülüğü .. 212 D. Rehin Verenin Terkin Yetkisi ........ 213 II.REHNİN DİĞER SEBEPLERLE SONA ERMESİ .. 214 13. REHNİN TASARRUFUN İPTALİ DAVASINA KONU EDİLMESİ...... 215 I. GENEL OLARAK........ 215 II.REHİN AÇISINDAN ÖNE ÇIKAN İPTAL SEBEPLERİ .. 217 A. Rehnin Borçludan Karşılık Alınmadan Kurulması ......... 217 1.Genel Olarak........ 217 2.Borçlunun Rehin Verenin Yakını Olması Durumunda Karşılıksız Kazandırma Varsayımı... 217 3.Süre 218 B. Aciz Hâlinde Rehin Hakkının Kurulması . 218 C. Diğer Alacaklılara Zarar Verme Kastıyla Rehin Hakkının Kurulması.. 219 14. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME .......... 220 I. GÖREVLİ MAHKEME .......... 220 II.YETKİLİ MAHKEME . 220 KAYNAKÇA .......... 221 EKLER ......... 229 EK-1: TİCARİ İŞLEMLERDE TAŞINIR REHNİ KANUNU .. 229 EK-2: TİCARİ İŞLEMLERDE REHİN HAKKININ KURULMASI VE TEMERRÜT SONRASI HAKLARIN KULLANILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK......... 238 EK-3: TİCARİ İŞLEMLERDE TAŞINIR VARLIKLARIN DEĞER TESPİTİ HAKKINDA YÖNETMELİK ........ 254 EK-4: REHİNLİ TAŞINIR SİCİLİ YÖNETMELİĞİ..... 259.